Wat is de gender-essentialistische theorie?

Genderessentialisme, dat al lang door psychologen is ontkracht, is een lekentheorie die stelt dat mannen en vrouwen fundamenteel verschillen vanwege hun biologie.

Genderessentialisme is verantwoordelijk voor genderstereotypen over mannen en vrouwen , zoals het idee dat mannen agressief moeten zijn en vrouwen verzorgers. Het wordt ook gebruikt om maatschappelijke problemen zoals seksisme en de loonkloof tussen mannen en vrouwen te rechtvaardigen. 

Dit artikel biedt een overzicht van de geschiedenis van gender essentialisme en bespreekt de manier waarop gender essentialistische overtuigingen in de kindertijd worden ontwikkeld. Vervolgens wordt dieper ingegaan op de vele manieren waarop gender essentialisme een negatieve impact heeft op individuen, families en de maatschappij. Tot slot worden in het artikel enkele tactieken beschreven om gender essentialistische overtuigingen te verminderen.

Geschiedenis van gender-essentialisme

In haar boek ‘The Lenses of Gender’ merkte de beroemde feministische psychologe Sandra Bem op dat tot het midden van de negentiende eeuw de opvattingen in westerse culturen over de verschillen tussen mannen en vrouwen gebaseerd waren op religie.

Hoewel men bleef geloven in de essentiële verschillen tussen mannen en vrouwen, begon men halverwege de 19e eeuw deze verschillen in wetenschappelijke termen te bespreken. Dit leidde ertoe dat men ze ging begrijpen als het resultaat van biologie.

Met de tweede feministische golf in de jaren 60 kwam het besef dat seksisme en discriminatie tegen vrouwen op basis van deze essentialistische overtuigingen niet natuurlijk waren, maar geworteld in achterhaalde stereotypen. Niettemin bestaat het geloof in gender-essentialisme nog steeds en is het diepgeworteld in de maatschappij.

De ontwikkeling van gender-essentialistische overtuigingen bij kinderen

Onderzoek heeft aangetoond dat de neiging om gender te essentialiseren al in de kindertijd begint . Jonge kinderen geloven waarschijnlijk dat gender een natuurlijke, onveranderlijke categorie is, en kinderen van twee jaar oud vertrouwen op gender om het gedrag en andere eigenschappen van mensen te begrijpen en voorspellingen te doen.

Kinderen zijn wellicht eerder geneigd om gender te essentialiseren dan andere sociale categorieën zoals ras, omdat gender vaak wordt gepresenteerd als bestaande uit slechts twee categorieën, waardoor het gemakkelijker te begrijpen en toe te passen is.

Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat alleen al het vestigen van de aandacht op gendercategorieën ervoor zorgt dat kinderen hun stereotypering op basis van gender versterken.

Impact van gender-essentialisme

Naarmate ze ouder worden , leren veel kinderen om op meer genuanceerde manieren over gender na te denken. Een onderzoek vroeg bijvoorbeeld aan kinderen tussen de 4 en 10 jaar om de volwassen eigenschappen en het gedrag van een baby te voorspellen die uitsluitend door het andere geslacht werd opgevoed (bijvoorbeeld een babymeisje dat wordt opgevoed door een gemeenschap van mannen).

Kinderen van negen jaar en jonger geloofden dat de baby zich zou houden aan genderstereotypen, ongeacht de omgeving waarin ze opgroeiden. Daarentegen waren 10-jarigen in staat om rekening te houden met de rol die sociale context speelde in de ontwikkeling van gender.

Verwart seks met gender

Hoewel sekse en gender vaak als synoniemen worden beschouwd, worden ze anders gedefinieerd. Sekse is biologisch en gebaseerd op chromosomen, hormonen en anatomie. Gender is de manier waarop iemand ervoor kiest zichzelf te identificeren en uit te drukken . Ze kunnen zich identificeren als een man, vrouw of een ander geslacht.

Zowel sekse als gender zijn een continuüm, maar dat betekent niet dat iemands sekse en gender altijd overeenkomen. Door gender te definiëren op basis van biologie, gaat gender essentialisme ervan uit dat sekse en gender hetzelfde zijn. Daarmee wordt geen ruimte gemaakt voor verschillende genderidentiteiten anders dan man en vrouw.

Wis genderidentiteiten uit die niet man of vrouw zijn

De realiteit is dat mensen zich kunnen identificeren met veel verschillende geslachten, ongeacht hun biologische sekse. Mensen kunnen woorden als agender, genderfluid , gender nonconforming en vele anderen gebruiken om hun genderidentiteit te definiëren , maar gender essentialisme wist deze mogelijkheden uit.

Ontkennen dat er genderidentiteiten bestaan ​​die verder gaan dan man en vrouw, is schadelijk en vernederend voor mensen die zich niet identificeren met de traditionele gendernormen. Bovendien verhindert het dat zij erkend, gezien en geaccepteerd worden in de maatschappij .

Rechtvaardigt genderstereotypen

Gender essentialisme rechtvaardigt en versterkt genderstereotypen op twee manieren. Ten eerste kan het observeren van specifiek gedrag van één lid van een gendercategorie ertoe leiden dat anderen een populatie generaliseren. Als bijvoorbeeld een vrouw emotioneel wordt , kan een waarnemer die gelooft dat gendercategorieën onderscheiden en vastliggen, concluderen dat alle vrouwen emotioneel zijn.

Ten tweede kan gender-essentialisme leiden tot specifieke overtuigingen over wat verschillende geslachten zouden moeten zijn. Bijvoorbeeld, iemand die gelooft dat gendercategorieën natuurlijk en onvermijdelijk zijn, zal aannemen dat alle mannen sterk zouden moeten zijn . Zo legitimeert gender-essentialisme sociale systemen waarin LGBTQIA+-mensen anders worden behandeld.

Beperkt de keuzes van mensen

Door traditionele genderrollen te rechtvaardigen, beperkt gender-essentialisme de keuzes van mensen. Mannen kunnen bijvoorbeeld terughoudend zijn om een ​​carrière in de verpleging na te streven, terwijl vrouwen zich verplicht kunnen voelen om te trouwen en kinderen te krijgen.

Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met gender essentialistische ideeën deze ideeën vaak in hun eigen leven aanhangen. Zo bleek uit een onderzoek dat vaders die traditionele ouderrollen onderschreven, minder vaak betrokken waren bij de kinderopvang, ongeacht hoeveel uur ze werkten of hun houding ten opzichte van het vaderschap.

Uit een ander onderzoek bleek dat mensen met genderessentialistische opvattingen over het huwelijk er doorgaans de voorkeur aan geven dat mannen de voornaamste kostwinner zijn en dat ze de voorkeur geven aan banen waarin een loonkloof tussen mannen en vrouwen bestaat.

Uit dergelijke bevindingen blijkt dat genderessentialistische opvattingen een self-fulfilling prophecy creëren, waarbij mensen zich blijven houden aan genderrollen op manieren die de keuzes die zij in hun eigen leven maken, beperken.

Voorkomt gendergelijkheid

Onderzoek heeft ook aangetoond dat gender-essentialisme sociale ongelijkheden met betrekking tot gender versterkt. Een studie toonde bijvoorbeeld aan dat blootstelling aan essentialistische theorieën ertoe leidde dat mannen en vrouwen genderongelijkheid accepteerden en dat dit leidde tot een grotere steun van mannen voor genderdiscriminatie.

Uit een ander onderzoek bleek eveneens dat een grotere steun voor genderessentialistische ideeën een voorspellende waarde had voor steun voor genderdiscriminatie en een gebrek aan steun voor gendergelijkheid.

Het verminderen van het geloof in gender-essentialisme

Gezien de schadelijke gevolgen zou het nuttig zijn om het geloof in gender-essentialisme bij mensen te verminderen vanaf de kindertijd. Een van de makkelijkste manieren om dit te doen is door te voorkomen dat leraren kinderen op geslacht groeperen. Zulke categorisering kan ertoe leiden dat kinderen in essentialistische termen gaan denken.

Bovendien kan het aanleren van het feit dat gender veranderlijk is en het geven van voorbeelden mensen aanmoedigen om kritischer over deze categorieën na te denken. Dit kan leiden tot ideeën over gender die genuanceerder en minder absoluut zijn.

Door verschillende technieken in te zetten om mensen bewust te maken van de onjuistheid van genderessentialisme, kunnen we uiteindelijk flexibelere opvattingen over gender creëren en meer sociale gelijkheid creëren.