Gedragsstoornis: symptomen, oorzaken, behandeling

Gedragsstoornis is een voortdurend patroon van gedrag dat gekenmerkt wordt door emotionele en gedragsproblemen. Kinderen met een gedragsstoornis gedragen zich boos, agressief, argumentatief en verstorend. 

Gedragsstoornis bij kinderen gaat verder dan slecht gedrag. Het is een diagnosticeerbare psychische aandoening die wordt gekenmerkt door patronen van het schenden van maatschappelijke normen en de rechten van anderen. Geschat wordt dat ongeveer 3% van de schoolgaande kinderen een gedragsstoornis heeft. Het komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.

Symptomen

Gedragsstoornis gaat verder dan normale tienerrebellie . Het gaat om ernstige gedragsproblemen die waarschijnlijk alarmerend zijn voor leraren, ouders, leeftijdsgenoten en andere volwassenen. Om in aanmerking te komen voor een diagnose van gedragsstoornis, moeten kinderen in het afgelopen jaar ten minste drie van deze symptomen vertonen en in de afgelopen zes maanden ten minste één: 

Agressie tegenover mensen en dieren

• Anderen pesten, bedreigen of intimideren
• Fysieke gevechten beginnen
• Het gebruiken van een wapen dat ernstige schade kan veroorzaken
• Fysieke wreedheid tegen mensen
• Fysieke wreedheid tegen dieren
• Stelen terwijl je een slachtoffer confronteert
• Gedwongen seksuele activiteit

Vernietiging van eigendommen

• Opzettelijk in brand steken
• Andere vernieling van eigendommen

Bedrog of diefstal

• Inbreken in een huis, auto of gebouw
• Liegen voor persoonlijk gewin
• Stelen zonder het slachtoffer te confronteren (zoals winkeldiefstal)

Ernstige regelovertreding

• ‘s Nachts buiten blijven tot de leeftijd van 13 jaar
• Minstens twee keer een nacht van huis weglopen
• Spijbelen dat begint vóór de leeftijd van 13 jaar

Invloed

Gedragsstoornis is niet alleen een uitdaging voor verzorgers, het belemmert ook het vermogen van een kind om te functioneren. Enkele gebieden waar de aandoening het leven van een kind kan beïnvloeden, zijn:

• Onderwijs : Kinderen met een gedragsstoornis misdragen zich zo erg dat hun onderwijs eronder lijdt. Ze krijgen vaak disciplinaire maatregelen van leraren en kunnen spijbelen. Kinderen met een gedragsstoornis lopen mogelijk een groter risico om te falen of van school te gaan. 
• Juridische kwesties : Adolescenten met een gedragsstoornis hebben ook meer kans op juridische problemen. Middelenmisbruik, gewelddadig gedrag en minachting voor de wet kunnen leiden tot opsluiting.
• Relaties : Kinderen met een gedragsstoornis hebben ook slechte relaties. Ze hebben moeite met het ontwikkelen en onderhouden van vriendschappen. Hun relaties met familieleden lijden meestal onder de ernst van hun gedrag.
• Seks : Ze kunnen ook riskant seksueel gedrag vertonen. Onderzoeken tonen aan dat tieners met een gedragsstoornis vaker meerdere seksuele partners hebben en minder vaak bescherming gebruiken. 

Diagnose

Gedragsstoornissen bij kinderen kunnen worden vastgesteld door een professional in de geestelijke gezondheidszorg of een arts. Vaak wordt een diagnose gesteld nadat pogingen om gedragsproblemen op school en thuis te verhelpen niet effectief zijn.

Een professional kan het kind interviewen, dossiers bekijken en ouders en leerkrachten vragen om vragenlijsten in te vullen over het gedrag van het kind. Psychologische tests en andere beoordelingsinstrumenten kunnen ook worden gebruikt om het kind te evalueren.

Oorzaken

Onderzoekers weten niet precies waarom sommige kinderen een gedragsstoornis ontwikkelen. Er zijn waarschijnlijk verschillende biologische, psychologische en sociale factoren bij betrokken. Vaak overlappen die factoren elkaar. Enkele factoren die een rol kunnen spelen zijn:

• Hersenafwijkingen : Beeldvormende studies suggereren dat kinderen met een gedragsstoornis afwijkingen kunnen hebben in bepaalde delen van de hersenen. De prefrontale cortex (die het oordeel beïnvloedt) en het limbisch systeem (dat emotionele reacties beïnvloedt) kunnen zijn aangetast.
• Cognitieve tekortkomingen : een laag IQ, slechte verbale vaardigheden en een verstoorde uitvoerende functie kunnen kinderen kwetsbaarder maken voor gedragsstoornissen.
• Genetica : Uit onderzoek blijkt dat erfelijke genen verantwoordelijk kunnen zijn voor ongeveer de helft van het antisociale gedrag.  Onderzoekers weten niet zeker welke specifieke genetische componenten bijdragen aan gedragsstoornissen.
• Maatschappelijke problemen : armoede, ongeorganiseerde buurten, slechte scholen, het uiteenvallen van gezinnen, psychische aandoeningen bij de ouders, hardvochtig ouderschap en onvoldoende toezicht hangen allemaal nauw samen met gedragsstoornissen.

Veel voorkomende comorbiditeitsaandoeningen

Veel kinderen met een gedragsstoornis hebben andere psychische problemen of cognitieve stoornissen. Deze kunnen zijn:

• ADHD
• Zelfbeschadiging
• Middelenmisbruik
• Depressie en angst
• Posttraumatische stressstoornis
• Leerstoornis

Kinderen met een gedragsstoornis lopen later in hun leven
een grotere kans om een ​​antisociale persoonlijkheidsstoornis te ontwikkelen.

Typen

Er zijn drie subtypen van gedragsstoornissen. Deze subtypen worden onderscheiden door de leeftijd waarop de symptomen voor het eerst optreden.

• Met aanvang in de kindertijd wordt bedoeld dat de symptomen zich vóór het tiende levensjaar hebben voorgedaan.
• Met ‘adolescent-onset’ wordt bedoeld dat de symptomen van de aandoening zich tijdens de tienerjaren van het kind openbaren.
• Ongespecificeerd begin geeft de leeftijd aan waarop de symptomen voor het eerst begonnen, maar de exacte leeftijd is niet duidelijk.

De Diagnostic and Statistical Manual ( DSM-5 ), die wordt gebruikt om psychische aandoeningen te diagnosticeren, maakt ook onderscheid tussen gedragsstoornissen met of zonder ‘beperkte prosociale emoties’.

Personen met beperkte prosociale emoties worden gekenmerkt door ongevoeligheid en een gebrek aan berouw en empathie . Ze zijn niet bezorgd over hun prestaties op school of werk en hebben oppervlakkige emoties. Wanneer aanwezig, kunnen hun emotionele uitingen worden gebruikt om anderen te manipuleren.

Behandeling

Behandeling van gedragsstoornissen hangt af van verschillende factoren, zoals de leeftijd van het kind en de ernst van de gedragsproblemen. De meest voorkomende behandelmethoden zijn:

• Gezinstherapie : Ouders, broers en zussen en andere familieleden kunnen worden uitgenodigd om samen met het kind naar de therapie te gaan. Soms kan het verbeteren van de relatie tussen ouders en een kind de interacties in het gezin verbeteren.
• Medicatie : Er is geen medicatie die specifiek gedragsstoornissen behandelt. Maar soms schrijven artsen medicatie voor om de symptomen van de stoornis te behandelen of om andere onderliggende psychische aandoeningen aan te pakken.
• Oudertraining : Behandeling omvat vaak verzorgers en ouders. Ouders kunnen gedragsmanagementstrategieën en -technieken leren om de veiligheid in huis te vergroten als een kind agressief of gewelddadig is.
• Psychotherapie : Individuele therapie kan nuttig zijn als een kind baat heeft bij het leren van nieuwe vaardigheden, zoals woedebeheersing en impulsbeheersing.
• Residentiële plaatsing : In gevallen waarin het gedrag van een kind of adolescent uit de hand is gelopen , kan behandeling in een residentieel programma nodig zijn om iedereen veilig te houden. Een therapeutische omgeving kan problemen met middelenmisbruik, seksueel gedrag of geweld aanpakken.

Vroegtijdige interventie is essentieel voor de meest effectieve behandeling. Daarom is het belangrijk dat ouders, opvoeders en artsen op de hoogte zijn van de signalen van een gedragsstoornis bij kinderen, zodat ze de juiste verwijzingen en interventies kunnen inzetten.

Omgaan met

Onderzoek suggereert dat deelname aan psychosociale behandelingen zowel kinderen als gezinnen kan helpen omgaan met de effecten van gedragsstoornissen. Zulke benaderingen omvatten vaak het werken met ouders en verzorgers om hen te helpen effectieve manieren te vinden om het gedrag van hun kind te beheren. Dit kan het volgende omvatten:

• Structuur creëren
• Het handhaven van limieten
• Duidelijke instructies geven
• Positief gedrag belonen
• Time-outs gebruiken na ongepast gedrag of uitbarstingen

Het uiteindelijke doel van een dergelijke training is om ouders en kinderen te helpen effectiever met elkaar om te gaan. Dit kan leiden tot minder conflicten en kinderen helpen hun gedrag beter te reguleren.