Co oznacza termin „LatinX”?

Większość Amerykanów, niezależnie od ich pochodzenia, prawdopodobnie zna terminy „Hiszpan” i „Latynos/Latynoska” określające osoby pochodzenia latynoskiego.

Ostatnio w mediach głównego nurtu i innych oficjalnych dokumentach pojawił się termin „Latinx”, zastępujący te powszechniejsze i bardziej rozpoznawalne określenia.

Ale co dokładnie oznacza Latinx i kogo opisuje? A co ważniejsze, czy jest na dobrej drodze, aby stać się preferowanym terminem do opisywania osób z tej grupy demograficznej?

Kim jest Latinx?

Termin „Latinx” jest stosunkowo nowym, neutralnym pod względem płci i niebinarnym określeniem używanym do opisywania Amerykanów pochodzenia latynoskiego lub hiszpańskiego i ma zastąpić terminy „Hiszpan” i „Latynos/Latynoska”.

Społeczność latynoska pojawiła się w ostatnich latach w mediach informacyjnych i rozrywkowych, a także w dużych korporacjach, szkołach wyższych i uniwersytetach.

Można przypuszczać, że termin ten jest używany w miejscach, gdzie ludność Ameryki Łacińskiej, która jest bardzo zróżnicowana rasowo, składa się głównie z ludzi młodych.

Chociaż termin ten wpisuje się w postępowe trendy i zmiany wśród młodszych grup demograficznych, określenie „Latinx” spotyka się z pewną ambiwalencją i niechęcią, gdy przychodzi do jego używania, szczególnie ze strony osób, które ma opisywać.

Historia

Termin „Hiszpanie” po raz pierwszy pojawił się w użyciu w rządzie USA w latach 70. XX wieku, po tym jak organizacje meksykańsko-amerykańskie i inne organizacje hiszpańskojęzyczne próbowały zebrać dane rządu federalnego na temat populacji.

Termin ten od razu spotkał się ze sprzeciwem, ponieważ sugerował związek z Hiszpanią, co w rzeczywistości nie dotyczy większości osób z tej grupy.

W latach 90. XX wieku termin „Latino” pojawił się jako alternatywa, która nadal jest wymieniana obok „Hiszpana” w spisie powszechnym USA. Latynos jest bardziej inkluzywny geograficznie, ponieważ obejmuje mieszkańców Ameryki Środkowej i Południowej, a także Karaibów.

Termin Latinx pojawił się dopiero na początku XXI wieku, początkowo pojawiając się w wyszukiwaniach i na platformach internetowych. Znaczny wzrost wyszukiwań nastąpił po strzelaninie w czerwcu 2016 r. w klubie nocnym Pulse, klubie tanecznym LGBTQ+ w Orlando na Florydzie, który organizował wydarzenie o tematyce „Latin Night” w noc strzelaniny.

Od tego czasu termin ten zaczął być coraz częściej używany, głównie przez gwiazdy, polityków, instytucje edukacyjne i inne organizacje. 

Kiedy używać tego terminu

Jedną rzeczą, która może zaskoczyć wiele osób, jest to, że osoby, które mają być opisywane jako „Latinx”, są najmniej skłonne go używać.

Według badań Pew Research Center z 2019 r. mniej niż 1 na 4 (23%) Latynosów słyszało o tym terminie, a jedynie 3% faktycznie go używa.

Młodzi Latynosi w wieku od 18 do 29 lat najczęściej słyszeli ten termin, w porównaniu do osób w wieku 65 lat i starszych, a osoby urodzone w Stanach Zjednoczonych częściej go znają niż osoby urodzone za granicą, zwłaszcza jeśli są dwujęzyczne lub mówią głównie po angielsku, w przeciwieństwie do osób mówiących głównie po hiszpańsku.

W razie wątpliwości po prostu zapytaj

Jeśli nie należysz do grupy demograficznej Ameryki Łacińskiej lub Hiszpanów i chcesz użyć tego terminu w odniesieniu do konkretnej osoby, najlepiej będzie zapytać ją, w jaki sposób woli być identyfikowana.

Niektórzy Latynosi również podzielają opinię, że to przede wszystkim biali Amerykanie i osobistości publiczne forsują używanie tego terminu i że nawet jeśli mają dobre intencje, to przyczyniają się do podziałów rasowych, próbując zmienić język hiszpański.

Jaki jest wpływ używania terminu „Latinx”?

Język hiszpański jest w dużej mierze językiem zróżnicowanym pod względem płci, więc nie dziwi fakt, że rodzimi użytkownicy tego języka niechętnie przyjmują termin „Latinx”, ponieważ struktura tego języka jest zakorzeniona w kulturze i tradycji.

Gdyby termin „Latinx” przyjął się w krajach hiszpańskojęzycznych, osoby mówiące nim i piszące prawdopodobnie starałyby się neutralizować również inne słowa określające płeć („la maestra” i „el maestro” oznaczające „nauczycielkę” i „nauczyciela” lub „Mexicano” i „Mexicana” oznaczające „Meksykanina” kontra „Meksykankę”, żeby podać kilka przykładów).

Język hiszpański jest czasami opisywany jako seksistowski z natury, ponieważ znanym domyślnym określeniem jest używanie męskiego deskryptora, nawet jeśli w grupie mieszanej płciowo jest większość kobiet (na przykład „los maestros” dla grupy składającej się głównie z nauczycielek i tylko jednego mężczyzny). Mimo to odtworzenie całego języka w celu odpłciowienia wszystkich tych słów jest mało prawdopodobne i prawdopodobnie spotka się z jeszcze większą niechęcią.

Co ciekawe, według bieżących danych Pew Research Center, 50% Hiszpanów lub Latynosów, którzy słyszeli termin „Latinx”, twierdzi, że woli używać określenia „Hispanic” w odniesieniu do populacji Hiszpanów lub Latynosów. 

Potencjalne pułapki wynikające z nieużywania terminu „Latinx”

Niewielki odsetek osób, które ostatecznie wolą być określane jako Latynosi, prawdopodobnie określi siebie jako feministki i/lub wpasuje się w spektrum LGBTQ+. 

Istnieje prawdopodobieństwo, że osoba pochodzenia latynoskiego, która określa siebie jako osobę niebinarną, będzie bardziej skłonna używać terminu „Latinx”, jeśli w języku angielskim woli używać zaimka „they” zamiast „he” lub „she”.

Słowo od Verywell

Naukowcy twierdzą, że używanie tego terminu może pomóc w budowaniu solidarności z historycznie uciskanymi grupami, ale zawsze dobrze jest uzyskać opinie od tych, których jego użycie będzie bezpośrednio dotyczyć lub których będzie dotyczyć.

Jeśli po prostu zapytasz kogoś o jego preferencje, zamiast zakładać coś lub podejmować decyzję, zmniejszysz prawdopodobieństwo, że kogoś urazisz lub pomniejszysz, a ta osoba prawdopodobnie poczuje, że zasługuje na twój szacunek.