Getty Images / Ron Levine
Zamknij ten odtwarzacz wideo
Zespół sawanta to niezwykle rzadkie, ale prawdziwe schorzenie, w którym ktoś wykazuje niezwykły talent, a jednocześnie zazwyczaj żyje z zaburzeniem neurorozwojowym, takim jak autyzm. Pierwsza wzmianka o tym schorzeniu pojawiła się pod koniec XVIII wieku, ale stało się ono szerzej znane po filmie Rain Man .
„Zazwyczaj objawia się to jednym lub większą liczbą obszarów niezwykłej pamięci lub umiejętności, podczas gdy inne obszary pozostają nienaruszone lub słabo rozwinięte” — mówi dr Ketan Parmar , psychiatra w ClinicSpots . „Osoby z zespołem sawanta są zazwyczaj bardzo kreatywne w obszarach swojej wiedzy, ale mogą mieć trudności z wykonywaniem czynności, które wymagają mniej wyspecjalizowanych umiejętności”.
Stan ten zazwyczaj rozwija się u młodych ludzi lub po tym, jak ktoś dozna urazu mózgu. Dorośli autystyczni z zespołem sawanta mogą również wykazywać profil poznawczy i behawioralny, który obejmuje:
- Podwyższona wrażliwość sensoryczna
- Zachowania obsesyjne
- Zdolności techniczne i/lub przestrzenne
- Systematyzowanie
Uczeni mogą posiadać szczególne zdolności matematyczne, muzyczne, artystyczne, kalkulacyjne i pamięciowe. Może to objawiać się tym, że dana osoba potrafi szybko i dokładnie powiedzieć, jaki będzie dzień tygodnia, lub że raz usłyszy złożoną kompozycję muzyczną i ją odtworzy.
Spis treści
Na pierwszy rzut oka
Zespół sawanta występuje, gdy dana osoba ma szczególny niezwykły talent i żyje z poważnym zaburzeniem rozwojowym lub rozbieżnością. Występuje częściej u osób żyjących z autyzmem. Konkretna przyczyna zespołu sawanta jest nadal badana.
Syndrom mózgu i sawanta
Naukowcy nie znają dokładnej przyczyny zespołu sawanta, ale mają wiele teorii.
„Podejrzewa się, że u niektórych uczonych dotyczy to prawej półkuli mózgu, która kompensuje pewien rodzaj deficytu w lewym przednim płacie skroniowym” – mówi dr Zishan Khan , psychiatra z Mindpath Health .
Według Khana istnieją trzy główne teorie na temat pochodzenia zespołu sawanta:
- Teoria biologiczno-rozwojowa: Opiera się na założeniu, że do rozwoju zespołu sawanta przyczyniają się uszkodzenia genetyczne i neurochemiczne płatów czołowych i skroniowych.
- Hipoteza modułowości umysłu: zakłada, że zakłócenia funkcji behawioralnych prowadzą do niezwykłych, wymuszonych reorganizacji w umyśle jednostki, czego efektem są szczególne talenty.
- Teoria poznawcza : przedstawia ideę, że deficyty w zakresie funkcji wykonawczych, myślenia abstrakcyjnego oraz wysoko rozwiniętej i zaawansowanej pamięci proceduralnej są czynnikami prowadzącymi ludzi do stania się geniuszami.
Zespół sawanta i autyzm
Lekarze i badacze często omawiają zespół sawanta w kontekście autyzmu ze względu na jego względną częstość występowania u osób żyjących z tą chorobą. Niektóre szacunki wahają się od jednej na dziesięć do około jednej trzeciej osób żyjących z autyzmem, które w pewnym stopniu doświadczają zespołu sawanta.
Czy można być sawantem bez autyzmu?
Jednym z największych nieporozumień dotyczących zespołu sawanta jest to, że możesz go mieć tylko wtedy, gdy żyjesz z autyzmem. Jednak, jak wyjaśnił Khan, autyzm jest powszechnie kojarzony z tym schorzeniem, ale nie jest wymogiem.
Życie z zespołem sawanta
Zespół sawanta wiąże się z niezwykle unikalnym zestawem cennych możliwości i ostrych wyzwań. Zrozumienie obu części jest kluczowe, aby uzyskać pełny obraz tego, jak wygląda życie z zespołem sawanta.
Zacznijmy od korzyści. Domyślnie, doświadczanie zespołu sawanta oznacza, że dana osoba posiada wyjątkową i imponującą umiejętność, bardzo niezwykłą samą w sobie. Niektóre z tych talentów są przenośne i mogą przynieść jednostce wielki sukces lub radość. Wiele osób żyjących z zespołem sawanta „wykorzystuje swoje wspaniałe umiejętności artystyczne do lukratywnych karier, sprzedając swoje dzieła i dzieląc się swoimi darami z innymi na całym świecie” — mówi Khan.
Jednakże, podczas gdy zespół sawanta może prowadzić do niesamowitych talentów, może również mieć negatywny wpływ na niektóre osoby. W niektórych przypadkach osoba z zespołem sawanta ma „umiejętności odpryskowe” lub talenty, które są niezwykłe, ale nie są zbyt praktyczne na co dzień. „Niektóre z tych umiejętności odpryskowych to prawdziwe obsesyjne zmartwienia, które te osoby mają na punkcie konkretnych urządzeń lub przedmiotów codziennego użytku”, wyjaśnia Khan. Umiejętności te mogą obejmować wiedzę na temat tego, ile cegieł składa się na ścianę lub umiejętność wyrecytowania menu na wynos z pamięci.
Zishan Khan, lekarz psychiatra w Mindpath Health.
Niektóre z tych umiejętności ujawniają się jako obsesyjne zainteresowanie tych osób konkretnymi urządzeniami lub przedmiotami codziennego użytku.
Radzenie sobie z zespołem sawanta
Niezależnie od umiejętności, jakie posiada osoba żyjąca z zespołem sawanta, może ona skorzystać ze spersonalizowanego wsparcia i edukacji, aby poruszać się po swoich umiejętnościach w bezpiecznym środowisku . Parmar podkreśla znaczenie „zapewniania wsparcia emocjonalnego, zachęty i wskazówek osobom, które eksplorują i rozwijają swoje umiejętności. „Dzięki odpowiedniej interwencji i wsparciu osoby z zespołem sawanta mogą nauczyć się, jak żyć udanym życiem, wykorzystując swoje niezwykłe umiejętności” — dodaje. Osoby żyjące z zespołem sawanta lub jakąkolwiek neurodywersyfikacją zapewniają nieocenione perspektywy, spostrzeżenia i wiedzę w zakresie edukacji, badań, twórczości i przedsięwzięć naukowych.
„Zespół sawanta nie jest chorobą, którą trzeba leczyć lub wyleczyć. Tak, wiele z tych osób ma współistniejące niepełnosprawności lub zaburzenia, które mogą wymagać leczenia, ale sam zespół sawanta nie stanowi problematycznego zaburzenia” — mówi Khan. „Najlepszą rzeczą, jakiej mogą doświadczyć te osoby, jest bezwarunkowe wsparcie i wskazówki od osób, które mają na uwadze ich najlepszy interes, aby pomóc im dalej rozwijać swoje umiejętności i ewentualnie wykorzystać je do poprawy siebie lub innych”.
Osoba żyjąca z zespołem sawanta powinna, jeśli to możliwe, zasięgnąć porady u lekarzy, aby uzyskać najbardziej aktualne i dokładne informacje, ostrzega Parmar. Obszar ten jest nadal dokładnie badany, więc unikanie wszelkich dezinformacji jest kluczowe.