Diepe hersenstimulatie kan helpen bij de behandeling van OCD-symptomen, zo blijkt uit onderzoek

Tot 3 miljoen volwassenen in de Verenigde Staten hebben een obsessief-compulsieve stoornis , beter bekend als OCD. Het kan een invaliderende aandoening zijn, die extreme terugkerende gedachten en aandrang veroorzaakt. Mensen met de diagnose van de stoornis worstelen met angst , bezorgdheid , twijfel en zelfs walging bij het omgaan met hun symptomen.

Hoewel er behandelingen beschikbaar zijn om OCD-symptomen aan te pakken , kunnen gedragingen nog steeds het vermogen van een persoon om dagelijks te functioneren belemmeren. Studies tonen nu aan dat wanneer andere behandelmethoden niet werken, diepe hersenstimulatie (DBS) een alternatief is dat een verschil kan maken.

“OCD is een zeer ernstige aandoening voor sommige patiënten, en sommige patiënten reageren niet op beschikbare behandelingen. Interventies zoals DBS vergroten de opties die beschikbaar zijn voor deze moeilijke ziekte,” zegt Danesh Alam, MD , medisch directeur van gedragsgezondheid bij Northwestern Medicine Central DuPage Hospital.

Dit is wat u moet weten voordat u diepe hersenstimulatie overweegt voor de behandeling van OCD.

OCD en behandelingsopties

Hoewel OCD-symptomen op elk moment kunnen optreden, beginnen ze meestal tussen de leeftijd van 8 en 12 jaar, of in de late tienerjaren of vroege volwassenheid.

Naast opdringerige gedachten en angstige gevoelens, kunnen mensen met OCD ook last hebben van obsessieve gedachten of dwangmatig, repetitief gedrag.

Perfectionistische obsessie , relatiegerelateerde obsessie, obsessieve angst voor besmetting door ziektekiemen of vuil, dwangmatig handen wassen of schoonmaken, of mentale dwangmatigheden zijn symptomen van de stoornis.

Wanneer een van deze gedragingen de kwaliteit van leven van een persoon beïnvloedt, of wanneer iemand het gedrag niet kan beheersen, is de volgende stap om hulp te zoeken.

Zowel cognitieve gedragstherapie als medicatie zijn algemeen erkende manieren om OCD te behandelen. Blootstelling en responspreventietherapie stellen een persoon in staat om geleidelijk blootgesteld te worden aan de bron van zijn obsessie of dwang terwijl hij eraan werkt om geen OCD-reactie te hebben.

Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) , die doorgaans als antidepressiva worden gebruikt, kunnen helpen de symptomen van OCD onder controle te houden.

Wanneer mensen de juiste therapie, medicatie of een combinatie van beide gebruiken, kunnen OCD-neigingen met wel 60% afnemen.

Wanneer deze behandelingen niet werken, is er een andere optie.

“Als ze het gevoel hebben dat de kwaliteit van leven echt wordt aangetast en DBS die symptomen kan aanpakken, dan wordt het een redelijke optie”, merkt Jean-Philippe Langevin op, MD , neurochirurg en directeur van het Restorative Neurosurgery and Deep Brain Stimulation Program, Pacific Neuroscience Institute in het Providence Saint John’s Health Center. 

Diepe hersenstimulatie

Het is belangrijk dat patiënten begrijpen wat DBS is en wat er van hen verwacht wordt na de operatie.

“DBS houdt in feite in dat een interventionele neurochirurg een paar elektroden door het dak van de neus in de basis van de hersenen plaatst”, aldus Alam. 

Een kleine elektrische stimulator, die in uw borst of buik kan worden geplaatst, helpt bij het aansturen van de hersenen en het reguleren van OCD-symptomen.  

“Je kunt het uitleggen als een pacemaker voor de hersenen. Een pacemaker verandert de activiteit van het hart. De DBS doet hetzelfde, maar dan voor de hersenen,” legt Langevin uit.  

Studies over de procedure voor OCD hebben wisselende resultaten opgeleverd. Een studie uit 2018 toonde aan dat bijna 50% van de patiënten een vermindering van OCD-symptomen ervaarde na de procedure.

Een onderzoek uit 2019 vond echter dat bijna alle deelnemers negatieve reacties hadden op de procedure, hoewel meer dan 50% als mild werd geclassificeerd. Bijna 30% van die deelnemers zei dat hun OCD verergerde.

In een recenter onderzoek vertoonden succesvol behandelde patiënten (50%) een afname in de ernst van hun angst en een verbetering in cognitieve functies , en bij geen van de patiënten werd een significante cognitieve achteruitgang waargenomen.

De onderzoekssteekproeven waren klein en er is meer onderzoek nodig. Er is echter veel waar patiënten rekening mee moeten houden.

“Het is een grote keuze om deze operatie te ondergaan. Het is niet iets dat je licht op moet vatten. Maar in het domein van wat we doen in de neurochirurgie, is het een van de operaties met een lager risico”, zegt Langevin.

Risico’s zijn onder andere bloedingen in de hersenen, beroertes, infecties of verplaatsing van de elektrode van de implantatielocatie. Daarnaast zijn lichte verlamming, problemen met spraak of zicht, of tintelingen in het gezicht en de ledematen allemaal mogelijke bijwerkingen van diepe hersenstimulatie .

Elke medische ingreep heeft voor- en nadelen.

Er kunnen ook belemmeringen zijn om de procedure te ondergaan, zoals het niet dekken van DBS door de verzekering en het niet kunnen vinden van een arts die bekwaam is in het uitvoeren van de operatie.

Deskundigen zeggen dat het voor mensen die hun huis niet kunnen verlaten, die zich gevangen voelen door hun symptomen en die alles al hebben geprobeerd, een kans kan bieden op een gevoel van normaliteit.

Voor sommige patiënten is het een risico dat ze willen nemen om hun levenskwaliteit te verbeteren.

“Elke patiënt moet de keuze persoonlijk overwegen en beslissen of hij/zij het oké vindt om die operatie te ondergaan en het risico te lopen,” concludeert Langevin. “Voor sommige mensen is het een transformatie geweest.”