Sluit deze videospeler
Niemand weet precies wat bipolaire stoornis veroorzaakt . Studies suggereren dat er een genetische component aanwezig is, maar DNA is niet de enige reden waarom mensen een bipolaire stoornis ontwikkelen. De meeste onderzoekers zijn het erover eens dat er waarschijnlijk ook hersen- en omgevingsfactoren zijn die bijdragen.
Inhoudsopgave
Genetische factoren
Als we het over biologische oorzaken hebben, is de eerste vraag of bipolaire stoornis erfelijk kan zijn . Dit probleem is onderzocht via meerdere families, adoptie en tweelingstudies.
- In families van personen met een bipolaire stoornis is de kans groter dat familieleden in de eerste graad (ouders, kinderen, broers en zussen) een stemmingsstoornis hebben dan familieleden van personen zonder bipolaire stoornis.
- Uit onderzoek onder tweelingen blijkt dat als een van de twee een bipolaire stoornis heeft, de kans dat de andere twee ook een bipolaire stoornis krijgt, geschat wordt op 40% tot 70%.
- Bij twee-eiige tweelingen wordt het voorkomen bij beide partners geschat op ongeveer 5% tot 10%.
Dit is belangrijk voor genetische theorieën, omdat eeneiige tweelingen ontstaan wanneer een bevruchte eicel in tweeën splitst, wat betekent dat ze hetzelfde genetische materiaal delen. Twee-eiige tweelingen daarentegen komen uit afzonderlijke bevruchte eicellen, dus hun geërfde genen kunnen verschillen. Er is overweldigend bewijs dat bipolaire stoornis erfelijk kan zijn en dat er een genetische kwetsbaarheid is om de ziekte te ontwikkelen.
Hersenfunctie
Als het gaat om het achterhalen van wat er precies wordt geërfd, heeft het neurotransmittersysteem veel aandacht gekregen als mogelijke oorzaak van bipolaire stoornis. Er bestaat een verband tussen neurotransmitters en stemmingsstoornissen, en medicijnen die deze transmitters veranderen, behandelen ook stemmingsstoornissen:
- Een laag of hoog niveau van een specifieke neurotransmitter, zoals serotonine , noradrenaline of dopamine, wordt in verband gebracht met stemmingsstoornissen.
- Uit andere onderzoeken blijkt dat het probleem ligt bij een onevenwicht tussen deze stoffen. Dat wil zeggen dat het specifieke niveau van een neurotransmitter minder belangrijk is dan de hoeveelheid ervan in verhouding tot de andere neurotransmitters.
- Andere onderzoeken hebben echter bewijs gevonden dat een verandering in de gevoeligheid van de receptoren op zenuwcellen een rol kan spelen.
Kortom, onderzoekers zijn er vrij zeker van dat het neurotransmittersysteem minstens gedeeltelijk de oorzaak is van een bipolaire stoornis, maar er is nog meer onderzoek nodig om de exacte rol ervan te bepalen.
Maatschappelijke factoren
Stemmingswisselingen bij een bipolaire stoornis kunnen worden veroorzaakt door een stressvolle gebeurtenis of situatie, maar kunnen ook spontaan optreden, en dat gebeurt ook vaak.
Hoe stress een bipolaire episode triggert, is niet helemaal duidelijk. Maar wetenschappers geloven wel dat het stresshormoon cortisol een rol speelt. Stress verhoogt het cortisolniveau in het lichaam, wat veranderingen veroorzaakt in de manier waarop de hersenen functioneren en communiceren. Bij mensen met een depressie of bipolaire stoornis kunnen de cortisolniveaus zelfs hoog blijven als er geen stress is.
Stressvolle gebeurtenissen in het leven kunnen variëren van een sterfgeval in de familie tot het verlies van een baan, en van de geboorte van een kind tot een verhuizing.
Stress kan voortkomen uit verschillende ervaringen. Het kan niet precies worden gedefinieerd, omdat de ene persoon een gebeurtenis als extreem stressvol kan ervaren, terwijl een ander individu dat dezelfde gebeurtenis meemaakt, niet veel stress ervaart.
Stressvolle gebeurtenissen in het leven kunnen leiden tot het begin van symptomen bij mensen die vatbaar zijn voor een bipolaire stoornis. Echter, zodra de stoornis is getriggerd, kan deze zich verder ontwikkelen. Zodra de cyclus begint, kunnen psychologische en/of biologische processen het overnemen en de ziekte actief houden.
Omgevingsfactoren
Voor depressieve episodes
Als iemand eenmaal een bipolaire stoornis ervaart, kunnen kleine spanningen depressieve episodes uitlokken
Voorbeelden van triggers voor een bipolaire depressieve episode zijn:
- slaapgebrek of verstoring
- stressvolle levensgebeurtenissen
- algemene stress
- lichamelijk letsel of ziekte
- menstruatie
- gebrek aan beweging
Voor manische episodes
Hoewel triggers voor manische en depressieve episodes hetzelfde kunnen zijn, zijn er enkele die specifiek zijn voor manische of hypomanische episodes. Volgens een studie uit 2012 in het Journal of Affective Disorders , omvatten unieke triggers van manische of hypomanische episodes :
- verliefd worden
- recreatief stimulerend middelgebruik
- een creatief project starten
- laat op de avond feesten
- op vakantie
- luide muziek
Daarnaast kunnen de postpartumperiode en het gebruik van antidepressiva, zoals een SSRI , ook een manische of hypomane episode uitlokken.
Het Diathese-Stress Model
Wanneer we op zoek gaan naar de oorzaak van een bipolaire stoornis, is de beste verklaring volgens onderzoek dat in 2015 werd gepubliceerd het zogenaamde ‘diathese-stressmodel’.
Het woord diathese verwijst, in vereenvoudigde termen, naar een fysieke conditie die een persoon vatbaarder maakt dan normaal voor bepaalde ziekten. Zo zegt het Diathese-Stress Model dat elke persoon bepaalde fysieke kwetsbaarheden erft voor problemen die zich wel of niet kunnen voordoen, afhankelijk van welke stressoren zich voordoen in zijn of haar leven.
Dus de kern van de zaak is dat als je een bipolaire stoornis hebt, je waarschijnlijk geboren bent met de mogelijkheid om deze stoornis te ontwikkelen en dat iets in je leven het heeft getriggerd. Wetenschappers zouden die theorie echter morgen kunnen verfijnen. Het enige wat zeker is, is dat ze niet zullen opgeven om naar antwoorden te zoeken.