Sluit deze videospeler
Tics worden gekenmerkt door herhaalde, plotselinge, schokkerige, onwillekeurige bewegingen van iemands gezicht, schouders, handen, benen of andere lichaamsdelen. Tics kunnen ook vocaal zijn en kunnen bestaan uit keelschrapen, snuiven of snuiven, grommen, droge hoest, klikken, sissen, blaffen of zelfs woorden of zinnen.
Deze bewegingen en/of vocalisaties kunnen gedurende de dag frequent voorkomen of slechts af en toe. Ze nemen toe bij opwinding, fysieke of sociale stress, angst of als het individu erg moe is. Er wordt ook gedacht dat sommige medicijnen tics verergeren.
Tics komen voor bij ongeveer 20% van de schoolgaande kinderen. Ongeveer één op de vijf kinderen van 6-17 jaar kan een tic ontwikkelen, maar soms kan het al op tweejarige leeftijd beginnen.
Tics kunnen soms samen met ADHD voorkomen, waardoor sommige mensen zich kunnen afvragen of de twee aandoeningen gerelateerd zijn. Dit artikel bespreekt hoe de twee aandoeningen gerelateerd zijn, andere aandoeningen die vaak samen kunnen voorkomen en hoe tics behandeld kunnen worden.
Inhoudsopgave
Het verband tussen ADHD en tics
Uit een onderzoek uit 2016 bleek dat 35-90% van de kinderen met het syndroom van Gilles de la Tourette ook ADHD had . Onderzoek heeft aangetoond dat chronische ticstoornissen, het syndroom van Gilles de la Tourette en een obsessief-compulsieve stoornis een aantal onderliggende genetische en neurologische oorzaken kunnen delen, en dat iemand met een van deze aandoeningen ook zeer waarschijnlijk ADHD heeft.
Bij kinderen die ticstoornissen en ADHD ontwikkelen, ontwikkelt ADHD zich meestal twee tot drie jaar vóór de tics.
Verwante aandoeningen
Ticstoornissen lijken een genetische link te hebben, aangezien ze vaak in families voorkomen en ook in verband zijn gebracht met omgevingsfactoren. Ze komen ook vaak samen voor met bepaalde aandoeningen, wat kan komen door gedeelde onderliggende genetische factoren.
Chronische ticstoornissen treffen ongeveer één procent van de kinderen en kunnen duiden op een ernstiger aandoening, het syndroom van Gilles de la Tourette (TS).
Syndroom van Gilles de la Tourette
Het syndroom van Tourette is een genetische, neurologische stoornis waarvan de primaire manifestaties de aanwezigheid van motorische en vocale tics zijn. Het syndroom van Tourette wordt vaak geassocieerd met ADHD, obsessieve-compulsieve stoornis, gedragsproblemen en leerstoornissen.
Volgens het National Institute of Neurological Disorders and Stroke hebben ongeveer 200.000 Amerikanen de ernstigste vorm van het syndroom van Gilles de la Tourette, terwijl maar liefst één op de honderd het syndroom van Gilles de la Tourette en andere chronische ticstoornissen heeft.
Hoewel Tourette een levenslange aandoening is, hebben de symptomen de neiging om te pieken tijdens de vroege tienerjaren met verbetering in latere adolescentie en volwassenheid. Tourette treft mannen ongeveer drie tot vier keer vaker dan vrouwen.
Autisme
Autistische mensen ervaren soms tics of het syndroom van Tourette. Dit kan leiden tot oncontroleerbare lichaamsbewegingen en vocalisaties. Volgens een onderzoek heeft naar schatting 9% tot 12% van de autistische mensen tics.
Uit een ander onderzoek uit 2017 bleek dat tussen de 3% en 20% van de autistische mensen het syndroom van Gilles de la Tourette heeft.
Tics en ADHD-medicatie
Er is enige controverse geweest over de vraag of stimulerende middelen, de meest voorkomende vorm van medicamenteuze therapie voor ADHD , tics verergeren of zelfs veroorzaken. Studies geven aan dat de meeste kinderen met gelijktijdige tics en ADHD geen toename in tic-ernst ervaren bij lage tot matige doses stimulerende middelen.
Er lijkt echter een klein percentage kinderen te zijn voor wie dit een probleem is. Het is niet duidelijk of de stimulerende middelen daadwerkelijk de tic veroorzaken of dat de stimulerende middelen tics triggeren die al bestonden, maar nog niet duidelijk waren.
Het is ook mogelijk dat ticstoornissen in de beginfase lijken op ADHD. De tic kan zich dus hebben ontwikkeld, ongeacht of het kind met stimulerende middelen is behandeld.
Als uw kind met ADHD tics ontwikkelt, meld dit dan aan de arts van uw kind. Samen weegt u de risico’s en mogelijke voordelen van verschillende medicijnen af, en onderzoekt u alternatieve medicijnen voor stimulerende middelen.
Behandeling voor ADHD en tics
Er zijn behandelingen die mensen met ADHD kunnen helpen om symptomen van tics te beheersen. Interventies om ADHD te beheersen verschillen van behandelingen voor tics, dus het is belangrijk om de juiste behandeling voor elke aandoening te krijgen.
ADHD-behandelingen
Kenmerken van ADHD worden doorgaans beheerd door het gebruik van medicatie en gedragsinterventies. Deze kunnen mensen helpen effectiever te functioneren in hun omgeving. Stimulerende medicijnen worden vaak voorgeschreven, maar er zijn ook niet-stimulerende opties beschikbaar.
Behandelingen voor tics
Er zijn een paar verschillende behandelingsopties die mensen kunnen helpen met het beheersen van tics. Comprehensive behavioral intervention for tics (CBIT) is een behandeling die psycho-educatie, ontspanningstechnieken en het identificeren van triggers omvat. Habit reversal therapy (HR) en exposure and response prevention (ERP) kunnen ook nuttig zijn.
Medicijnen kunnen ook helpen bij het beheersen van tics. De oudere “typische” neuroleptica zoals pimozide en Haldol worden vaak gebruikt om tics te verminderen, naast de nieuwere “atypische” neuroleptica/antipsychotica zoals risperidon.
Clonidine en guanfacine, twee soorten bloeddrukverlagende middelen, kunnen ook worden gebruikt bij milde tot matige tics en worden mogelijk beter verdragen dan neuroleptica.
Omgaan met ADHD en tics
Tics zijn soms tijdelijk en kunnen worden veroorzaakt door stress of een recente ziekte. Maar als u last heeft van aanhoudende tics, zijn er een aantal dingen die u kunt doen om ermee om te gaan:
- Praat met uw arts : Praat allereerst met uw arts over uw symptomen. Zij kunnen uw toestand beoordelen en beter bepalen wat uw symptomen kan veroorzaken.
- Zorg voor voldoende slaap : zorg ervoor dat u voldoende rust krijgt, want een gebrek aan slaap kan tics soms verergeren.
- Overweeg behandelingen : Medicijnen kunnen in sommige gevallen helpen, maar u kunt ook gedragsinterventies overwegen die gericht zijn op tics.
- Stress beheersen : Stress kan tics verergeren, dus het is belangrijk om manieren te vinden om met stress- en angstgevoelens om te gaan. Ontspanningsstrategieën zoals diepe ademhaling , meditatie en yoga kunnen nuttig zijn.
Een woord van Verywell
ADHD veroorzaakt geen tics, maar de twee kunnen wel samen voorkomen. Het is niet ongewoon dat mensen met ADHD ticstoornissen hebben zoals het syndroom van Gilles de la Tourette. Andere aandoeningen, waaronder autisme en OCD, komen ook vaak voor met tic of tic-achtig gedrag.
In sommige gevallen lijken ADHD-medicijnen een rol te spelen bij het ontstaan van ticsymptomen. Er is echter meer onderzoek nodig om dit verband te onderzoeken.
Als u symptomen van ADHD of tics ervaart, praat dan met uw arts. Zij kunnen uw symptomen evalueren en behandelingen aanbevelen die u kunnen helpen uw symptomen effectiever te beheersen.