Jules Clark/Getty Images
Sluit deze videospeler
Pavlov’s experimenten met honden speelden een cruciale rol bij de ontdekking van een van de belangrijkste concepten in de psychologie: klassieke conditionering .
Hoewel het eigenlijk per ongeluk gebeurde, hadden Pavlovs beroemde experimenten een grote impact op ons begrip van hoe leren plaatsvindt, evenals op de ontwikkeling van de school van gedragspsychologie. Klassieke conditionering wordt soms Pavloviaanse conditionering genoemd.
Inhoudsopgave
Pavlov’s hond: een achtergrond
Hoe leidden experimenten met de spijsverteringsreactie bij honden tot een van de belangrijkste ontdekkingen in de psychologie? Ivan Pavlov was een bekende Russische fysioloog die in 1904 de Nobelprijs won voor zijn werk aan de spijsverteringsprocessen.
Tijdens zijn onderzoek naar de spijsvertering bij honden merkte Pavlov een interessant verschijnsel op: zijn proefhonden begonnen te kwijlen zodra er een assistent de kamer binnenkwam.
Het concept van klassieke conditionering wordt door elke beginnende psychologiestudent bestudeerd. Het zal u dan ook verbazen dat de man die dit fenomeen als eerste opmerkte, helemaal geen psycholoog was.
Tijdens zijn spijsverteringsonderzoek introduceerden Pavlov en zijn assistenten een verscheidenheid aan eetbare en niet-eetbare items en maten ze de speekselproductie die deze items produceerden.
Speekselvorming, merkte hij op, is een reflexief proces. Het vindt automatisch plaats als reactie op een specifieke stimulus en staat niet onder bewuste controle.
Pavlov merkte echter op dat de honden vaak begonnen te kwijlen bij gebrek aan voedsel en geur. Hij realiseerde zich al snel dat deze speekselreactie niet het gevolg was van een automatisch, fysiologisch proces.
Pavlov’s theorie van klassieke conditionering
Op basis van zijn observaties suggereerde Pavlov dat het speeksel een aangeleerde reactie was. Pavlovs proefhonden reageerden op het zien van de witte labjassen van de onderzoeksassistenten, die de dieren waren gaan associëren met het presenteren van voedsel.
In tegenstelling tot de speekselreactie op het aanbieden van voedsel, wat een ongeconditioneerde reflex is, is het speeksel produceren bij het verwachten van voedsel een geconditioneerde reflex.
Pavlov richtte zich vervolgens op het onderzoeken hoe deze geconditioneerde reacties precies worden geleerd of verworven. In een reeks experimenten probeerde hij een geconditioneerde reactie op een voorheen neutrale stimulus uit te lokken.
Hij koos ervoor om voedsel te gebruiken als de ongeconditioneerde stimulus , of de stimulus die op natuurlijke en automatische wijze een reactie oproept. Het geluid van een metronoom werd gekozen als neutrale stimulus.
Eerst werden de honden blootgesteld aan het geluid van de tikkende metronoom, waarna ze meteen hun eten kregen.
Na verschillende conditioneringstesten merkte Pavlov op dat de honden begonnen te kwijlen na het horen van de metronoom. “Een stimulus die op zichzelf neutraal was, was gesuperponeerd op de actie van de aangeboren spijsverteringsreflex,” schreef Pavlov over de resultaten.
“We zagen dat na een aantal herhalingen van de gecombineerde stimulatie, de geluiden van de metronoom de eigenschap hadden gekregen om de speekselafscheiding te stimuleren.”
Met andere woorden, de voorheen neutrale stimulus (de metronoom) was een geconditioneerde stimulus geworden die vervolgens een geconditioneerde reactie (speekselvloed) uitlokte.
Ter herhaling volgen hier enkele belangrijke componenten die in Pavlovs theorie worden gebruikt:
- Geconditioneerde stimulus : Dit is wat de neutrale stimulus wordt na training (d.w.z. de metronoom was de geconditioneerde stimulus nadat Pavlov de honden had getraind om hierop te reageren)
- Ongeconditioneerde stimulus : Een stimulus die een automatische reactie teweegbrengt (bijvoorbeeld het voedsel was de ongeconditioneerde stimulus omdat het de honden automatisch liet kwijlen)
- Geconditioneerde respons (geconditioneerde reflex) : een aangeleerde respons op een voorheen neutrale stimulus (d.w.z. het speekselvloed was een geconditioneerde respons op de metronoom)
- Ongeconditioneerde reactie (ongeconditioneerde reflex) : Een reactie die automatisch is (d.w.z. het kwijlen van de hond is een ongeconditioneerde reactie op het voedsel)
Impact van Pavlov’s onderzoek
Pavlovs ontdekking van klassieke conditionering is een van de belangrijkste in de geschiedenis van de psychologie.
Het klassieke conditioneringsproces vormde niet alleen de basis voor wat later de gedragspsychologie zou worden , maar is vandaag de dag nog steeds belangrijk voor talloze toepassingen, waaronder gedragsverandering en geestelijke gezondheidsbehandelingen.
De principes van klassieke conditionering worden gebruikt om de volgende psychische stoornissen te behandelen:
- Spanning
- Depressie
- Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS)
- Paniekaanvallen en paniekstoornis
- Fobieën
- Stoornissen in het middelengebruik
Een specifiek type behandeling, aversietherapie genaamd, maakt bijvoorbeeld gebruik van geconditioneerde reacties om mensen met angst of een specifieke fobie te helpen.
Een therapeut zal een persoon helpen om het object van zijn angst geleidelijk onder ogen te zien, terwijl hij hem helpt om alle angstreacties die opkomen te beheersen. Geleidelijk zal de persoon een neutrale reactie op het object vormen.
Pavlov’s werk heeft ook onderzoek geïnspireerd naar hoe klassieke conditioneringprincipes kunnen worden toegepast op smaakaversies . De principes zijn gebruikt om te voorkomen dat coyotes op vee jagen en om neutrale stimulus (het eten van een bepaald soort voedsel) te gebruiken in combinatie met een ongeconditioneerde respons (negatieve resultaten na het eten van het voedsel) om een afkeer voor een bepaald voedsel te creëren.
In tegenstelling tot andere vormen van klassieke conditionering, vereist dit type conditionering geen meerdere paringen om een associatie te vormen. Sterker nog, smaakaversies treden over het algemeen op na slechts één enkele paring. Ranchers hebben manieren gevonden om deze vorm van klassieke conditionering goed te gebruiken om hun kuddes te beschermen.
In een voorbeeld werd schapenvlees geïnjecteerd met een medicijn dat ernstige misselijkheid veroorzaakte. Nadat ze het vergiftigde vlees hadden gegeten, vermeden coyotes de kuddes schapen in plaats van ze aan te vallen.
Een woord van Verywell
Hoewel Pavlovs ontdekking van klassieke conditionering een essentieel onderdeel vormde van de geschiedenis van de psychologie, blijft zijn werk vandaag de dag inspireren tot verder onderzoek. Zijn bijdragen aan de psychologie hebben geholpen om de discipline te maken tot wat het vandaag de dag is en zullen waarschijnlijk nog jarenlang ons begrip van menselijk gedrag blijven vormen.