Sluit deze videospeler
Savantsyndroom is een uiterst zeldzame maar echte aandoening waarbij iemand een enorm talent toont, terwijl hij/zij doorgaans ook leeft met een neurologische ontwikkelingsstoornis, zoals autisme. De aandoening werd voor het eerst genoemd in de late jaren 1700, maar werd breder bekend na de film Rain Man .
“Het manifesteert zich meestal als een of meer gebieden van buitengewoon geheugen of vaardigheid, terwijl andere gebieden onaangetast of onderontwikkeld blijven”, zegt Dr. Ketan Parmar , psychiater bij ClinicSpots . “Mensen met het savantsyndroom zijn doorgaans zeer creatief op de gebieden van hun expertise, maar kunnen moeite hebben met het uitvoeren van activiteiten waarvoor minder gespecialiseerde vaardigheden nodig zijn.”
De aandoening ontwikkelt zich doorgaans bij jonge mensen of nadat iemand een traumatisch hersenletsel heeft opgelopen. Autistische volwassenen met savantsyndroom kunnen ook een cognitief en gedragsmatig profiel vertonen dat het volgende omvat:
- Verhoogde sensorische gevoeligheid
- Obsessief gedrag
- Technische en/of ruimtelijke vaardigheden
- Systematiseren
Savants kunnen specifieke wiskunde, muziek, kunst, kalenderberekening en geheugenherinneringsvaardigheden bezitten. Dit kan zich voordoen als iemand die snel en nauwkeurig kan zeggen welke dag van de week een specifieke datum zal zijn of een complexe muzikale compositie één keer hoort en deze opnieuw creëert.
Inhoudsopgave
In één oogopslag
Savantsyndroom treedt op wanneer iemand een specifiek buitengewoon talent heeft naast het leven met een ernstige ontwikkelingsstoornis of divergentie. Het komt vaker voor bij mensen met autisme. De specifieke oorzaak van savantsyndroom wordt nog steeds onderzocht.
Het brein en het savantsyndroom
Onderzoekers weten niet precies wat de oorzaak is van het savantsyndroom, maar ze hebben wel veel theorieën.
“Er wordt vermoed dat het de rechterhersenhelft betreft bij bepaalde savants die een soort tekort in de linker voorste temporale kwab compenseren”, zegt Dr. Zishan Khan , een psychiater bij Mindpath Health .
Volgens Khan zijn er drie belangrijke theorieën over de oorsprong van het savantsyndroom:
- De biologisch-ontwikkelingstheorie: Deze theorie gaat ervan uit dat genetische en neurochemische schade aan de frontale en temporale hersenkwabben bijdraagt aan de ontwikkeling van het savantsyndroom.
- De modulariteit van de geest-hypothese: Deze hypothese veronderstelt dat verstoringen in gedragsfuncties leiden tot ongebruikelijke, gedwongen reorganisaties in de geest van individuen, wat resulteert in speciale talenten.
- De cognitieve theorie: Deze theorie presenteert het idee dat tekortkomingen in uitvoerende functies, abstract denken en een zeer ontwikkeld en geavanceerd procedureel geheugen ervoor zorgen dat mensen savants worden
Savantsyndroom en autisme
Medische professionals en onderzoekers bespreken savantsyndroom vaak in verband met autisme vanwege de relatieve prevalentie ervan bij mensen die met de aandoening leven. Sommige schattingen variëren van één op de tien tot ongeveer een derde van de mensen die met autisme leven, die ook in zekere mate savantsyndroom ervaren.
Kun je een savant zijn zonder autisme?
Een van de grootste misvattingen over savantsyndroom is dat je het alleen kunt hebben als je ook autisme hebt. Zoals Khan echter uitlegde, wordt autisme vaak geassocieerd met de aandoening, maar is het geen vereiste.
Leven met het Savant-syndroom
Het savantsyndroom brengt een ongelooflijk unieke set waardevolle kansen en acute uitdagingen met zich mee. Het begrijpen van beide stukken is cruciaal om een compleet beeld te krijgen van hoe het is om met het savantsyndroom te leven.
Laten we beginnen met de voordelen. Standaard betekent het ervaren van savant-syndroom dat iemand een unieke en indrukwekkende vaardigheid bezit, die op zichzelf al heel opmerkelijk is. Sommige van deze talenten zijn overdraagbaar en kunnen het individu veel succes of vreugde brengen. Veel mensen die met savant-syndroom leven “gebruiken hun geweldige artistieke vaardigheden voor lucratieve carrières, verkopen hun werk en delen hun gaven met anderen over de hele wereld”, zegt Khan.
Hoewel savantsyndroom kan leiden tot ongelooflijke talenten, kan het ook een negatieve impact hebben op sommige individuen. In sommige gevallen heeft een persoon met savantsyndroom “splintervaardigheden” of talenten die opmerkelijk zijn, maar niet erg praktisch in het dagelijks leven. “Sommige van deze splintervaardigheden zijn daadwerkelijke obsessieve preoccupaties die deze individuen hebben met specifieke apparaten of alledaagse voorwerpen”, legt Khan uit. Deze vaardigheden kunnen zijn: weten hoeveel stenen een muur vormen of een afhaalmenu uit het geheugen kunnen opzeggen.
Zishan Khan, MD, psychiater bij Mindpath Health.
Sommige van deze splintervaardigheden uiten zich in obsessieve preoccupaties die deze personen hebben met specifieke apparaten of alledaagse voorwerpen.
Het omgaan met het Savant-syndroom
Ongeacht de vaardigheid die iemand met het savantsyndroom heeft, kan hij of zij baat hebben bij op maat gemaakte ondersteuning en educatie om zijn of haar vaardigheden in een veilige omgeving te navigeren . Parmar benadrukt het belang van “het bieden van emotionele ondersteuning, aanmoediging en begeleiding aan mensen terwijl ze hun vaardigheden verkennen en ontwikkelen. “Met de juiste interventie en ondersteuning kunnen mensen met het savantsyndroom leren hoe ze een succesvol leven kunnen leiden naast hun buitengewone vaardigheden”, voegt hij toe. Mensen met het savantsyndroom of enige neurodiversiteit bieden onschatbare perspectieven, inzichten en kennis op het gebied van onderwijs, onderzoek, creatieve en wetenschappelijke inspanningen.
“Het savantsyndroom is geen ziekte die behandeld of genezen moet worden. Ja, veel van deze personen hebben onderliggende handicaps of stoornissen die naast elkaar bestaan en die mogelijk behandeld moeten worden, maar het savantsyndroom zelf vormt geen problematische stoornis,” zegt Khan. “Het beste wat deze personen kunnen ervaren is onvoorwaardelijke steun en begeleiding van mensen die hun beste belang voor ogen hebben om hen te helpen hun vaardigheden verder te ontwikkelen en deze mogelijk te gebruiken om zichzelf of anderen te verbeteren.”
Een persoon die leeft met het savantsyndroom moet, indien mogelijk, advies inwinnen bij medische professionals om de meest actuele, nauwkeurige informatie te ontvangen, waarschuwt Parmar. Het gebied wordt nog steeds grondig onderzocht, dus het vermijden van misinformatie is essentieel.