Wat is parentificatie?

Heb je ooit het gevoel gehad dat je meer voor je ouders zorgde dan zij voor jou? Heb je het gevoel dat je je broers en zussen praktisch hebt opgevoed? Heb je op jonge leeftijd al veel verantwoordelijkheid op je genomen? Als dat zo is, heb je misschien te maken gehad met parentificatie.

In gezonde ouder-kind-paren biedt de ouder tastbare en emotionele steun aan hun kind, zegt Sabrina Romanoff , PsyD, klinisch psycholoog en professor aan de Yeshiva University. De rol van de ouder is om te geven en de rol van het kind is om te ontvangen. Door te zorgen voor de fysieke en emotionele behoeften van het kind, geeft de ouder het kind de ruimte om te ontdekken, te leren en te groeien.

Parentificatie is echter een vervormde dynamiek waarbij de rollen van kind en ouder worden omgedraaid, waarbij het kind de ouder meer geeft dan hij ontvangt.

In dit artikel worden de soorten, oorzaken, tekenen en effecten van parentificatie onderzocht.

Oorzaken van parentificatie

Volgens Dr. Romanoff zijn dit enkele mogelijke oorzaken van parentificatie:

• Emotionele onvolwassenheid: Als de ouders emotioneel onvolwassen zijn en moeite hebben om hun emotionele, fysieke of logistieke behoeften te reguleren, vinden ze het misschien makkelijker om op hun kinderen te vertrouwen dan zelfvoorzienend te zijn. Het is echter belangrijk om op te merken dat het verwaarlozen van een kind en het niet voorzien in hun behoeften een vorm van kindermishandeling is .
• Overweldigende verantwoordelijkheden: Wanneer ouders zo overweldigd worden door hun eigen uitdagingen, vervagen de grenzen tussen ouder en kind en beginnen ouders hun kind te zien als een vriend, verzorger of ouder.
• Gebrek aan steun: Ouders die geen ondersteunende relaties of een sterk ondersteuningssysteem hebben , kunnen hun kinderen inschakelen om dit voor hen te doen.
• Gezondheidstoestanden: Ouders met een medische aandoening, psychische aandoening of middelenmisbruikstoornis kunnen het moeilijk vinden om voor zichzelf of hun kinderen te zorgen. Als gevolg hiervan kan het kind gedwongen worden om de rol van verzorger op zich te nemen. Dit kan ook het geval zijn als het broertje of zusje van het kind een gezondheidstoestand heeft.
• Mishandeling in de kindertijd: Ouders die als kind zijn mishandeld, beschikken mogelijk niet over de emotionele competentie om zichzelf te kalmeren en hun emoties te reguleren.
• Moeilijke omstandigheden: Ouders die te maken hebben met moeilijke omstandigheden, zoals een scheiding , het overlijden van een partner, financiële problemen of immigratie naar een nieuw land, kunnen voor steun afhankelijk zijn van hun kinderen.

Soorten parentificatie

Hieronder beschrijft Dr. Romanoff de twee verschillende soorten parentificatie.

Emotionele Parentificatie

Emotionele parentificatie houdt in dat het kind de ouder emotionele steun biedt in de vorm van het geven van advies, het bewaren van geheimen, het troosten van broers en zussen tijdens ruzies en het oplossen van conflicten . 

In veel opzichten identificeert het kind zich als de persoonlijke therapeut van zijn of haar ouders. Hij of zij luistert naar hun werk, relaties en dagelijkse problemen, en stelt ze vervolgens gerust en kalmeert ze.

Instrumentele parentificatie

Er is sprake van instrumentele parentificatie als kinderen de verantwoordelijkheden van volwassenen krijgen, zoals het koken van het avondeten, het beheren van de financiën of de verantwoordelijkheid voor hun broertjes en zusjes. 

Hoewel sommige van deze taken wellicht passen bij de leeftijd van het kind, is het belangrijk om te kijken of er misbruik wordt gemaakt van het kind en de taak meer ten goede komt aan de ouder dan aan het kind, of dat het kind door deze taken waardevolle vaardigheden en verantwoordelijkheden leert.

Tekenen van parentificatie

Volgens Dr. Romanoff kan een kind, als een ouder te veel op zijn of haar kind vertrouwt om in zijn of haar behoeften te voorzien, de volgende symptomen vertonen:

• Zelfvertrouwen
• Sterke drang om anderen te plezieren
• Moeilijkheden met beweringen
• Schuldgevoel en depressie
• Stress en angst
• Moeilijkheden op school
• Verlies van de kindertijd

Effecten van parentificatie

Hieronder beschrijft Dr. Romanoff de effecten van parentificatie op kinderen.

Onderdrukte behoeften

In parentificatiescenario’s gebruiken de ouders de kinderen om hun eigen problemen op te lossen of hun verantwoordelijkheden op zich te nemen. Deze kinderen, die hun ouders graag een plezier willen doen, nemen vaak volwassen verantwoordelijkheden en ouderlijke rollen van verzorgers op zich voor de volwassenen en broers en zussen in hun wereld.

Als gevolg hiervan leren de kinderen dat hun eigen behoeften en emoties een bedreiging vormen voor hun ouders, omdat ze ofwel onhandig zijn of leiden tot consequenties of straffen. Ze zijn bang om als egoïstisch of ondankbaar te worden bestempeld en willen niet dat hun ouders zich tegen hen keren.

In plaats van ouders die ruimte kunnen bieden aan hun behoeften, leren deze kinderen om ze in te houden of te onderdrukken. Vervolgens geloven ze dat ze hun behoeften moeten onderdrukken om relaties in stand te houden.

Ongezonde relatiedynamiek

Deze kinderen groeien op met aanzienlijke problemen in relaties, en kiezen vaak partners die egocentrisch zijn omdat ze zich meer op hun gemak voelen bij deze dynamiek. Ze worstelen met het uiten van hun eigen behoeften zonder angst voor verlating of afwijzing.

Problemen met de geestelijke gezondheid

Het is niet gezond om voortdurend je eigen behoeften te onderdrukken. Kinderen die ouderschapservaring hebben, kunnen hierdoor last krijgen van angst, depressie, middelenmisbruik en andere psychische problemen.

Emotionele intelligentie

Het is belangrijk om ook de sterke punten van parentificatie te benadrukken.

Deze kinderen hebben de superkracht om de emoties van anderen sterk te voelen, wat vaak ten koste gaat van hun eigen behoeften en emoties.

Een woord van Verywell

Parentificatie is een ongezonde relationele dynamiek die blijvende gevolgen kan hebben voor kinderen. Kinderen moeten de ruimte hebben om te spelen, te groeien en zich te ontwikkelen, zonder de last van ouderlijke verantwoordelijkheden.

Hoewel het prima is dat een kind klusjes in huis doet, mogen de taken niet ten koste gaan van de gezondheid, school of relaties van het kind. En hoewel het prima is dat kinderen hun ouders overstuur zien, mogen ze zich niet verantwoordelijk voelen om de omstandigheden van hun ouders te verbeteren.