Ewoluujące definicje uzależnienia: zaburzenia związane z grami i ich implikacje w leczeniu

Dziedzina badań nad uzależnieniami wciąż się rozwija. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zaburzenia związane z grami zostały uwzględnione w 11. rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11).

W klasyfikacji ICD-11 zaburzenie związane z grami definiuje się jako upośledzoną kontrolę nad grami, która negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie i utrzymuje się przez co najmniej 12 miesięcy.

Według najnowszej edycji Podręcznika diagnostycznego i statystycznego zaburzeń psychicznych (DSM-V), stosowanego w USA, uzależnienie od gier internetowych byłoby najbliższym odpowiednikiem schorzenia opisanego w ICD-11.

Koszty i korzyści „uzależnienia”

Licencjonowany psycholog kliniczny, współzałożyciel i dyrektor Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej i Uważności,  dr Suraji Wagage, JD , zauważa, że ​​definiowanie zachowań ekstremalnych jako „uzależnienia” niesie ze sobą zarówno koszty, jak i korzyści.

Wagage wyjaśnia: „Niektóre korzyści obejmują uznanie, że zachowanie może stać się przytłaczające lub trudne do kontrolowania, co może sprawić, że będzie mniej naganne i wzbudzi zrozumienie i współczucie u innych”.

Według Wagage ramy uzależnienia mogą pomóc zrozumieć zachowanie. „Czasami robimy rzeczy, które wzmacniają w krótkim okresie, ale są szkodliwe w nadmiarze, a zmiana zachowania może być zaskakująco trudna, gdy natychmiastowe wzmocnienie jest silne” – mówi.

Wagage zauważa, że ​​nazywanie czegoś „uzależnieniem” może również zwrócić uwagę na ten temat i zachęcić do badań nad metodami leczenia, ale ujmowanie pewnych zachowań jako uzależnienia wiąże się również z pewnymi kosztami.

Wagage wyjaśnia: „Opisanie problemu jako uzależnienia może w rzeczywistości sprawić, że będzie on wydawał się bardziej przytłaczający i niezmienny niż opisanie go w innych terminach, np. granie w gry wideo do tego stopnia, że ​​ma to negatywny wpływ na inne obszary życia, takie jak życie społeczne, rodzinne, akademickie lub zawodowe”.

W ten sposób Wagage zauważa, że ​​nazywanie czegoś uzależnieniem niesie ze sobą ryzyko patologizowania i stygmatyzacji zachowań, które w rzeczywistości nie są problematyczne, szczególnie w kontekście pokoleniowym.

Jako przykład Wagage podaje pracę ze studentem, którego rodzice byli niezwykle zaniepokojeni czasem, jaki spędzał na grach wideo, gdy przebywał w domu podczas pandemii, i próbowali narzucać mu zasady i ograniczenia, aby ograniczyć czas spędzany przed komputerem.

Chociaż rodzice tego klienta mogli mieć dobre intencje, nie rozumieli, że granie w gry wideo było istotną częścią jego życia towarzyskiego, według Wagage. „Ograniczenie czasu spędzanego przed komputerem, a nie granie w gry wideo, pogorszyło jakość jego życia” – mówi. 

Odpowiedzialność za czas może być pomocna

Dyrektor medyczny ds. zdrowia behawioralnego w  Community Health of South Florida Inc. , psychiatra  Howard Pratt, DO,  mówi: „Cały problem z tymi urządzeniami polega na tym, że są mieczem obosiecznym”.

Dr Pratt wyjaśnia: „Nasze urządzenia są wspaniałe, ponieważ pomagają nam osiągnąć to, co musimy osiągnąć, ale są również źródłem rozrywki, więc to bardzo śliska ścieżka, gdy patrzysz na coś przez urządzenie związane z pracą, a potem znajdujesz się w grze”.

Dr Pratt zachęca do rozliczania się z czasu. „Jeśli grałeś w Minecrafta lub Robloxa i jesteś w trzeciej godzinie, możesz mieć problem. Najważniejsze jest, aby zdać sobie sprawę, kiedy jest problem, a to pacjent zazwyczaj mówi mi, kiedy jest” – mówi.

Dr Pratt zauważa, że ​​konsensus w sprawie zaburzeń związanych z grami w społeczności ekspertów zdrowia psychicznego jeszcze się nie ugruntował. „Na przykład nie mam wielu kolegów, którzy w pełni akceptują tę diagnozę” – mówi.

Dla niektórych osób cierpiących na lęk lub dyskomfort emocjonalny granie może być terapeutyczne i samouspokajające. Dr Pratt podkreśla, że ​​może to być podejście doraźne w radzeniu sobie z dyskomfortem, z którym trzeba się zmierzyć.

Dr Pratt wyjaśnia: „Większość osób, które znam, a które grają nadmiernie, chce przestać to robić. Większość ludzi rozpoznaje, kiedy to jest problem. Wielu cierpiących na uzależnienie od gier nie zapewni gier swoim dzieciom”.

Zyskanie pewnego dystansu od gier

Psychoterapeuta,  Matt Glowiak, PhD, LCPC , mówi: „Chociaż stan taki jak uzależnienie od gier wideo można łatwo zidentyfikować na podstawie grupy objawów, każdy klient doświadcza go inaczej”.

Glowiak wyjaśnia: „Kiedy pacjenci dzielą się swoimi doświadczeniami, jestem zainteresowana tym, jak postrzegają problem, w jakim stopniu go doświadczają, ich pragnieniem zmiany, wcześniejszymi próbami zatrzymania się (jeśli takie były) i tym, co są gotowi zrobić, aby to przezwyciężyć”.

Biorąc pod uwagę, że abstynencja od gier jest najskuteczniejszym sposobem na przezwyciężenie uzależnienia, to właśnie od tego zaczyna Glowiak, najlepiej. „Pacjent i ja rozważamy sposoby, w jakie można zdystansować się od gier” – mówi.

Glowiak zauważa: „Może to obejmować ograniczenie czasu spędzanego na różnych urządzeniach lub całkowite ich usunięcie, usunięcie programowania z urządzeń, zablokowanie niektórych witryn internetowych i innych form komunikacji oraz znalezienie innych zajęć, które nie tylko zajmą czas, ale także będą miały sensowny cel”.

Glowiak, ograniczając do minimum hazard, podkreśla, że ​​bada osiem wymiarów dobrego samopoczucia klientów, tj. emocjonalny, duchowy, intelektualny, fizyczny, środowiskowy, finansowy, zawodowy i społeczny.

Glowiak wyjaśnia, że ​​wraz z osiąganiem sukcesów motywacja do gry ma tendencję do zmniejszania się. „W przypadku osób, które są całkowicie odporne na całkowite zaprzestanie gry, można wdrożyć podejścia polegające na redukcji szkód” – mówi.

Ważne jest, aby zauważyć, że uzależnienie od gier wideo nie jest obecnie formalnie diagnozowanym stanem medycznym w DSM-5, według Glowiaka. „Jest wspomniane, ale nie jest formalnie nazwanym stanem” – mówi.

Glowiak wyjaśnia: „W związku z tym uwaga poświęcona temu problemowi była bardziej ograniczona, niż wskazywałyby na to ostatnie statystyki. Niezależnie od tego, badania są stale prowadzone — dostarczając coraz bardziej przekonujących dowodów na to, że uzależnienie od gier wideo jest rzeczywiście problemem klinicznym”.

W przypadku bardziej szczegółowych protokołów diagnostycznych i leczniczych Glowiak zauważa, że ​​oficjalne rozpoznanie schorzenia będzie miało duże znaczenie. „Leczenie wykracza również poza same gry wideo, ale w stronę głębiej zakorzenionych problemów, które ujawniły się poprzez problematyczne gry” – mówi.

Technologia ma swoją cenę

Psychiatra z  Mindpath Health ,  dr Rashmi Parmar, mówi: „W dzisiejszym cyfrowym świecie wszyscy jesteśmy nieustannie narażeni na działanie wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych”.

Dr Parmar wyjaśnia: „Technologia zyskała silną pozycję we wszystkich obszarach życia człowieka, czy to dla rozrywki, edukacji czy pracy. Coraz częściej polegamy na urządzeniach takich jak laptopy, smartfony itp.

Dr Parmar zauważa, że ​​zwłaszcza gdy technologia okazała się dobrodziejstwem w walce z pandemią COVID-19, brak odpowiedniego monitoringu i regulacji dotyczących jej użytkowania może mieć poważne konsekwencje.

Według dr Parmar uznanie uzależnienia od gier wideo za zaburzenie przez WHO rozstrzyga bardzo kontrowersyjną debatę wśród ekspertów. „Ułatwia to pracownikom służby zdrowia stosowanie standardowych kryteriów w celu identyfikacji pacjentów, którzy potrzebują dalszej interwencji” – mówi.

Dr Parmar zauważa, że ​​wraz ze wzrostem świadomości, coraz wyraźniejszymi objawami i kryteriami diagnostycznymi uzależnienia od gier wideo protokoły leczenia ewoluowały, aby z czasem lepiej sprostać temu wyzwaniu.

Dr Parmar zaleca terapię poznawczo-behawioralną (CBT), która polega na restrukturyzacji natrętnych myśli, ponieważ u pacjenta mogą współistnieć zaburzenia nastroju i lękowe, które można jednocześnie leczyć za pomocą CBT.

Terapia grupowa może być również korzystna w znalezieniu motywacji i wsparcia, według dr Parmar. „Spotkanie innych osób z podobnymi zmianami ułatwia przejście przez proces zdrowienia i może zapoznać ich z wyjątkowymi i kreatywnymi strategiami, które działają u innych” – mówi.

Dr Parmar wyjaśnia, że ​​nauka wyznaczania granic może odegrać kluczową rolę w zarządzaniu niewłaściwym użytkowaniem. „Przypisz konkretne limity czasowe podczas korzystania z urządzeń elektronicznych i unikaj korzystania z nich poza godzinami pracy lub szkoły” – mówi.

Dekonstrukcja celu, któremu służą gry

Założycielka Creative Psychological Health Services , terapeutka zabaw i psycholog Rachel Altvater, PsyD, RPT-S , mówi: „Osoby, które mają niezdrowe nawyki związane z grami, są w tej przestrzeni z jakiegoś powodu”.

W odpowiedzi Altvater pochyla się i zadaje takie pytania, jak to, dlaczego człowiek czuje potrzebę ucieczki i/lub pozostawania w tej przestrzeni przez dłuższy czas i jakiemu celowi służy to w jego życiu.

Altvater wyjaśnia: „Kiedy odkryjemy przyczynę danego zachowania, możemy skoordynować plan działania, aby pomóc im znaleźć lepszą równowagę w życiu. Ignorancja nie ułatwia wglądu”.

Altvater, specjalizująca się w zdrowiu psychicznym dzieci i młodzieży, zauważa, że ​​gdy klienci pokazują jej swoje wirtualne przestrzenie, może zacząć odkrywać je i nawiązywać z nimi bardziej skuteczne relacje. „Terapia zabawą obejmuje spotykanie dzieci tam, gdzie są, i mówienie ich językiem” – mówi.

Altvater podkreśla, że ​​ponieważ zabawa jest naturalnym sposobem komunikacji dziecka, zabawki symbolizują jego słowa, a zabawa jest jego językiem. Technologia jest więc współczesnym narzędziem ułatwiającym komunikację w przestrzeni cyfrowej.

Według Altvater dzieciom często brakuje zaawansowanych zdolności poznawczych i werbalnych, aby wyrazić i zrozumieć, co się dzieje. „Szanuję i pozostaję ciekawa cyfrowego i wirtualnego świata moich klientów, aby wspierać ich w zmaganiach ze zdrowiem psychicznym i emocjonalnym w sposób, który jest dla nich wygodny, znajomy i ważny” – mówi.

W swojej pracy klinicznej Altvater wykorzystuje różnorodne metody, które korzystnie wpływają na rozwój klientów, takie jak zabawa, która może pomóc im w przetwarzaniu, wyrażaniu, rozwijaniu świadomości i ułatwianiu zmian.

Podczas gdy WHO sklasyfikowała zaburzenie związane z grami jako schorzenie w 2018 r., Altvater zauważa, że ​​badania są nadal niewystarczające i pokazują mieszane wyniki. „Interwencje związane z grami są dalej badane w celu zrozumienia korzyści terapeutycznych i udoskonalenia protokołów leczenia psychoterapeutycznego” – mówi.

Altvater zwraca uwagę na EndeavorRx® , terapię grami wideo dla dzieci z ADHD, zatwierdzoną przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA), która klinicznie udowodniła, że ​​łagodzi zaburzenia związane z ADHD.

Ponieważ technologia jest kulturą, Altvater zauważa, że ​​gdy ludzie nie znają czegoś odmiennego, mogą to odrzucić lub dystansować się od danej rzeczy ze strachu przed nieznanym.

Zamiast etykietować nieznane zachowania i połączenia jako problematyczne, Altvater zauważa, że ​​pomocne byłoby dowiedzenie się więcej. „Niektóre z naszych problematycznych zachowań są w rzeczywistości zakorzenione w przestrzeni błędnego postrzegania i nieporozumienia” – mówi.

Altvater wyjaśnia: „Istnieje wiele czynników, które wpływają na połączenie z przestrzenią wirtualną i ważne jest, abyśmy rozwinęli wgląd, abyśmy mogli uzyskać głębsze zrozumienie tego, co przyczynia się do niezdrowego użytkowania i połączeń w tej przestrzeni”. 

Zachęcając innych do autorefleksji nad własnym stosunkiem do technologii i jej postrzeganiem, Altvater zauważa, że ​​ludzie postrzegają świat przez własny pryzmat i na tej podstawie nadają mu znaczenie.

Altvater mówi: „Jeśli jesteśmy zwolennikami technologii, będziemy postrzegać ją bardziej pozytywnie. Jeśli jesteśmy przeciwnikami technologii, będziemy postrzegać ją bardziej negatywnie. Najbardziej korzystne jest zachowanie neutralnego stanowiska i zbadanie obu stanowisk z miejsca ciekawości i jasności”.