JGI / Jamie Grill / Getty Images
Sluit deze videospeler
Lithium is een stemmingsstabilisator die wordt gebruikt om manische episodes bij mensen met een bipolaire stoornis te voorkomen en te behandelen . Als u dit medicijn voorgeschreven heeft gekregen, is het belangrijk om te weten hoe u het veilig kunt gebruiken. Dit houdt in dat u op de hoogte bent van de mogelijke bijwerkingen en dat u weet waarom het van cruciaal belang is om regelmatig te testen bij lithiumcontrolelaboratoria.
Inhoudsopgave
De belangrijkste informatie die u moet weten over lithium
- Er kunnen ernstige bijwerkingen optreden bij het gebruik van lithium. Zelfs een kleine overdosis kan gevaarlijk zijn voor uw gezondheid.
- Het is van groot belang dat u uw lithiumspiegel regelmatig controleert om dit medicijn veilig te kunnen gebruiken.
Mogelijke bijwerkingen van lithium
Zoals met de meeste medicijnen, kan lithium een aantal bijwerkingen hebben. Sommige lithium bijwerkingen zijn vaak voorkomend en mild. Andere komen niet zo vaak voor, maar kunnen ernstig zijn en medische aandacht vereisen.
Vaak voorkomende bijwerkingen
De meest voorkomende bijwerkingen van lithium zijn eerder vervelend dan gevaarlijk. Ze omvatten:
- Acne-achtige uitslag
- Veranderingen in de eetlust
- Diarree
- Duizeligheid
- Droge mond
- Vaak plassen
- Haaruitval of dunner wordend haar
- Trillende handen
- Hoofdpijn
- Toegenomen dorst
- Misselijkheid of braken
- Zwelling (oedeem)
Een andere veelvoorkomende bijwerking van lithium is gewichtstoename. Dit effect treedt meestal op in de eerste twee jaar van het gebruik van het medicijn en wordt geassocieerd met veel factoren, zoals het gebruik van andere medicijnen die ook gewichtstoename veroorzaken , toegenomen dorst die leidt tot calorierijke drankconsumptie en hypothyreoïdie of oedeem.
Uit een onderzoek uit 2016 bleek dat het medicijn Metformine kan helpen om gewichtstoename te verminderen of te voorkomen bij sommige mensen die lithiumtherapie ondergaan .
Als een van deze veelvoorkomende effecten hinderlijk is of niet weggaat, praat dan met uw zorgverlener. Zij kunnen uw dosering aanpassen of uw medicatie veranderen om deze effecten te verlichten.
Ernstige bijwerkingen
Andere bijwerkingen van lithium zijn ernstiger en vereisen vaak onmiddellijke medische aandacht. Ernstige bijwerkingen van lithium zijn onder andere:
- Flauwvallen of bewusteloos raken
- wazig zicht
- Benauwdheid op de borst of kortademigheid
- Verwarring of hallucinaties
- Bewegingen die langzaam of schokkerig zijn
- Oorsuizen of bonkende geluiden in je hoofd
- Aanvallen
- Problemen met spraak
- Oncontroleerbaar schudden
Als u last krijgt van een van deze bijwerkingen bij het gebruik van lithium, neem dan onmiddellijk contact op met uw zorgverlener of zoek onmiddellijk medische hulp.
Lithium-toxiciteit
Als lithiumniveaus te hoog worden, kan dit leiden tot toxiciteit. Lithiumtoxiciteit , soms ook wel lithiumvergiftiging genoemd, kan zich in een van de drie vormen voordoen:
- Acute lithiumtoxiciteit : Dit type toxiciteit ontstaat wanneer u in één keer te veel lithium inneemt.
- Chronische lithiumtoxiciteit : Dit type toxiciteit is over het algemeen onbedoeld en ontstaat doordat het lichaam meer lithium binnenkrijgt dan het in de loop van de tijd kan afbreken.
- Acute-op-chronische lithiumtoxiciteit : Toxiciteit kan ook optreden als u uw lithium normaal gesproken inneemt zoals voorgeschreven, maar op een bepaalde dag te veel inneemt.
Milde gevallen van lithiumvergiftiging kunnen leiden tot symptomen zoals zwakte, tremoren, slechte concentratie en diarree. In ernstige gevallen kan het leiden tot braken, meer opvallende tremoren, onduidelijke spraak, lethargie en verwarring.
Hoewel lithiumtoxiciteit over het algemeen niet dodelijk is, vereist het wel behandeling. Het kan ook een verlengd ziekenhuisverblijf vereisen vanwege mobiliteits- en cognitieve complicaties.
Als u vermoedt dat u lithiumvergiftiging heeft, bel dan de hulplijn voor vergiftigingen op 800-222-1222 of zoek onmiddellijk medische hulp.
Geneesmiddelinteracties met lithium
Er zijn verschillende medicijnen die kunnen interacteren met lithium, wat resulteert in verhoogde lithiumspiegels in het bloed. Deze omvatten:
- Angiotensine II-receptorantagonisten (ARB’s) zoals Diovan (valsartan) en Cozaar (losartan)
- Angiotensine-converterende enzymremmers (ACE-remmers) zoals Vasotec (enalapril) en Prinivil (lisinopril)
- Diuretica , ook wel plaspillen genoemd
- Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zoals Advil (ibuprofen) en Aleve (naproxen)
Daarentegen zijn er andere stoffen gevonden die de lithiumspiegel verlagen, wat mogelijk de therapeutische effecten van dit medicijn vermindert. Deze omvatten cafeïne, keukenzout en theofylline, een medicijn dat soms wordt voorgeschreven voor ademhalingsproblemen.
Omdat cafeïne en keukenzout op deze lijst staan, kan de voorschrijvende arts speciale dieetvoorschriften geven die gevolgd moeten worden bij het nemen van lithium. Dit kan betekenen dat u een natriumarm dieet moet vermijden, voldoende vocht moet drinken en de cafeïne-inname moet beperken.
Dit is geen volledige lijst van stoffen die kunnen interacteren met lithium. Daarom is het belangrijk om uw zorgverlener te vertellen over alle medicijnen, voorgeschreven medicijnen, supplementen of kruidenremedies die u gebruikt om te helpen verifiëren dat ze geen invloed hebben op uw behandeling.
Monitoringtests tijdens lithiumtherapie
Als de lithiumspiegels te hoog worden, kan dit problemen opleveren voor de nieren, bijschildklieren en schildklieren. Daarom is het belangrijk om regelmatig lithiumtesten uit te voeren bij laboratoria die dit medicijn controleren, zodat u dit medicijn veilig kunt gebruiken.
Bijna de helft van de patiënten ervaart bijvoorbeeld enige mate van overmatig urineren na het starten met lithium, waarbij 15% tot 20% van deze personen nefrogene diabetes insipidus (NDI) ontwikkelt. NDI is een aandoening waarbij de nieren de urine niet kunnen concentreren, wat resulteert in overmatig urineren (polyurie) en overmatige dorst (polydipsie).
Proces van het bewaken van lithiumniveaus
Voordat de behandeling wordt gestart, worden er tests uitgevoerd om de nier- en schildklierfunctie te beoordelen. Lithium wordt door de nieren uit het lichaam uitgescheiden, dus als de nieren in welke mate dan ook niet goed functioneren, kunnen de lithiumniveaus in het bloed toenemen.
Bloedlithiumspiegels worden vervolgens regelmatig geanalyseerd tijdens de behandeling. Ze worden bijvoorbeeld vaak vijf dagen na een dosiswijziging gecontroleerd, omdat de spiegels van het medicijn zich beginnen te stabiliseren. De spiegels moeten ook worden gecontroleerd als er nieuwe medicijnen worden toegevoegd of stopgezet, omdat veel medicijnen interacteren met lithium.
Tests die worden gebruikt om de lithiumspiegels en de effecten van dit medicijn te controleren, kunnen zijn:
- Calciumgehalte : Lithium kan de calciumkanalen binnendringen en verhinderen dat deze voedingsstof erdoorheen kan. Door het calciumgehalte in het serum te controleren, kunt u bepalen of dit het geval is.
- Niertesten : Door regelmatig uw eGFR- en creatininewaarden te testen, kan uw arts uw nierfunctie in de gaten houden
- Schildkliertesten : Het is belangrijk om op te merken dat iedereen met de diagnose bipolaire stoornis zijn schildklierfunctie regelmatig moet laten controleren, zelfs als hij geen lithium gebruikt. Dit komt omdat abnormale schildklierhormoonspiegels een rol lijken te spelen bij bipolaire manie en depressie .
Er kunnen ook aanvullende tests worden uitgevoerd, zoals een bloedonderzoek en een ECG, om veilige lithiumspiegels te controleren.
Therapeutische lithiumniveaus
Lithium heeft een smal veiligheidsbereik. Dit betekent dat er een dunne lijn bestaat tussen de hoeveelheid van het medicijn die nodig is om een therapeutisch effect te hebben en de hoeveelheid die toxiciteit veroorzaakt.
Het therapeutische lithiumniveau ligt doorgaans tussen de 0,8 mmol/l en 1,1 mmol/l aan het begin van de behandeling, met onderhoudsniveaus tussen de 0,6 mmol/l en 0,8 mmol/l. Voor oudere patiënten kunnen de streefwaarden echter iets lager liggen.
De voorgeschreven dosering lithium ligt doorgaans tussen de 600 milligram (mg) en 1200 mg per dag. Sommige mensen hebben echter een hogere dagelijkse dosis nodig om verlichting te krijgen van bipolaire symptomen .
Omgaan met bijwerkingen en toxiciteit van lithium
Er zijn verschillende manieren om de bijwerkingen en het toxiciteitsrisico van lithium te verminderen. Ze omvatten het laag genoeg houden van de dosis zodat de bloedwaarden aan de onderkant van het therapeutische venster liggen. De timing van de dosis kan ook nuttig zijn.
Regelmatige controle van bloedwaarden is belangrijk, net als wanneer er nieuwe symptomen ontstaan. In sommige gevallen kunnen medicijnen worden gebruikt om bepaalde bijwerkingen te verminderen.
Samenvatting
Lithium kan een effectief medicijn zijn voor mensen met een bipolaire stoornis. In sommige gevallen kan het zelfs een levensredder zijn, omdat is gebleken dat dit medicijn het aantal zelfmoorden verlaagt, wat een aanzienlijk risico is onder mensen met deze aandoening.
Als u suïcidale gedachten heeft, neem dan contact op met de National Suicide Prevention Lifeline op 988 voor ondersteuning en hulp van een getrainde counselor. Als u of een geliefde in direct gevaar verkeert, bel dan 911.
Voor meer informatie over geestelijke gezondheid kunt u terecht in onze Nationale Hulplijn Database .
Dat gezegd hebbende, is het zorgvuldig monitoren van lithiumniveaus cruciaal om de kans op toxiciteit en de gevolgen daarvan te verminderen. Hoewel sommige bijwerkingen veel voorkomen, zijn veel van deze effecten meer vervelend dan gevaarlijk.
Bij het nemen van lithium moeten regelmatig laboratoriumtests worden uitgevoerd om het risico op nier- en schildklierdisfunctie te minimaliseren. Met monitoring en een zorgvuldig begrip van de vroege symptomen van toxiciteit kunt u echter genieten van de voordelen van dit medicijn zonder significante risico’s.