Radicalisering bij jonge mannen: bewustwording creëren en preventieve maatregelen nemen

Kort na de massaschietpartij in Buffalo vorige maand meldden nieuwskanalen dat de verdachte, de 18-jarige Peyton Gendron, een manifest van 180 pagina’s had geschreven dat zich vooral richtte op massa-immigratie en de theorie van de zogenaamde ‘grote vervanging’. Ook promootte hij extreemrechtse en antisemitische ideologieën.

Gendron had het discussieforum /pol/ op 4chan bezocht, dat in verband is gebracht met racistische, seksistische, antisemitische en homofobe standpunten, en de blanke suprematistische website Daily Stormer. Hij beweerde dat zijn standpunten zich ontwikkelden als gevolg van het bezoeken van deze sites. Chatlogs van het sociale platform Discord bevatten ook discussies over een plan om een ​​massaschietpartij uit te voeren.

Zijn verhaal is slechts één voorbeeld van hoe jonge mannen online geradicaliseerd kunnen worden, ongeacht de staat van hun mentale gezondheid. Toch zijn de individuen die ten prooi vallen aan gewelddadige, haatdragende retoriek vaak op de een of andere manier sociaal geïsoleerd. Ouders en vrienden moeten goed opletten als ze vermoeden dat iemand van wie ze houden in een konijnenhol valt met mogelijk dodelijke gevolgen.

Patronen van geweld en online verstrengeling

Gendron is niet de enige massamoordenaar die online soortgelijke opvattingen heeft ontwikkeld. De dader van de Isla Vista-moorden in Californië in 2014, Elliot Rodger, had zelf een manifest geschreven en was een frequente bezoeker van een reeks fora die deel uitmaken van de ‘manosphere’. Dit verwijst naar een losse groepering van bewegingen die variëren van het promoten van bepaalde idealen van mannelijkheid tot het afglijden naar regelrechte vrouwenhaat .

In het Verenigd Koninkrijk doodde de 22-jarige Jake Davison vorig jaar vijf mensen voordat hij zelfmoord pleegde en bleek hij online te hebben verwezen naar de incel-subcultuur. In 2018 beschreef de dader van de aanval in Toronto met een busje, de 25-jarige Alek Minassian, zichzelf als een incel en de aanval werd omschreven als misogynistisch terrorisme.

Er is niet genoeg bekend over Salvador Ramos, de 18-jarige schutter die in mei 2022 21 mensen vermoordde in Uvalde, Texas, maar tot nu toe beschreven mensen die hem kenden hem als een eenling die niet veel vrienden had . Hij plaatste ook luchtige uitspraken over zijn gewelddadige plannen op Facebook, kort voordat hij de gruweldaad beging.

Vooral de afgelopen jaren, met de verschillende COVID-19-beperkingen die van kracht zijn, brengen jonge mannen mogelijk meer tijd thuis door – en meer tijd online.

Vooral jongeren kunnen makkelijk in online ‘konijnenholen’ vallen. Het kan beginnen met een YouTube-video hier of een Reddit-bericht daar, waarbij het algoritme iemand verder het pad van radicalisering in trekt. Zelfs iets onschuldigs als een bodybuildingforum kan een broedplaats zijn voor radicale standpunten. Elliot Rodger bezocht zelfs een aantal van deze sites.

Onzekerheid en kwetsbaarheid

Sarah Daly, PhD , universitair docent criminologie aan Saint Vincent College, zegt: “Jonge mannen, met name zij die eenlingen zijn of niet veel vrienden in het echte leven hebben, zijn wellicht meer geneigd om online tijd door te brengen om te socializen. Deze jongens en jonge mannen zijn over het algemeen niet sociaal succesvol en zoeken wellicht specifieke ruimtes op die hen steun of een soort ‘antwoord’ kunnen bieden op de vraag waarom ze gefaald hebben.”

“Vaak geven deze verklaringen anderen (of de maatschappij in het algemeen) de schuld en creëren ze een slachtoffer- en vergeldingsmentaliteit in plaats van dat ze mensen vragen om naar binnen te kijken en hun eigen tekortkomingen te onderzoeken en te verbeteren”, aldus Daly.

Amy Morin, LCSW, zegt: “Het is normaal om een ​​gevoel van verbondenheid te willen voelen. Mensen die moeite hebben om zich aan te passen op school, op het werk of thuis, zoeken misschien naar een gevoel van gemeenschap in online forums. De gemeenschappen die ze vinden, hebben misschien extreme opvattingen, maar als ze worden overgenomen, voelen ze zich onderdeel van de groep.”

Dr. Daly beschrijft radicale of extremistische gemeenschappen als hopend om jonge mannen te “rekruteren” door te profiteren van hun onzekerheden. Van hieruit bieden ze hen het soort steun en vriendschap dat ze misschien niet via school of werk hebben gekregen.

Wat is de manosfeer?

Er is veel overlap tussen de manosphere en de ‘alt-right’ en extreemrechtse gemeenschappen. De eerste kunnen incels (onvrijwillige celibatairen), mannenrechtenactivisten, pick-up artists (PUA’s) en Men Going Their Own Way (MGTOW) omvatten.

Veel vooraanstaande figuren in deze bewegingen verzetten zich tegen reproductie- en stemrecht voor vrouwen en promoten traditionele genderrollen en vrouwelijkheid.

De incel-subcultuur is er een die veel media-aandacht heeft gekregen, vooral sinds de moorden op Isla Vista acht jaar geleden. Andere incels hebben Rodger sindsdien vaak geprezen en hem afgeschilderd als een martelaar. In totaal zijn er minstens acht massamoorden gepleegd door mannen die zich identificeerden als incels of geassocieerd werden met de subcultuur.

De term ‘incel’, wat ‘onvrijwillig celibatair’ betekent, wordt al bijna 30 jaar gebruikt. Het is echter pas de laatste tien of 15 jaar dat de overlap tussen extreemrechtse groepen en de incelbeweging duidelijk is geworden.

Naast incels zijn er gemeenschappen als pick-up artists en Men Going Their Own Way, maar ook ‘alt-right’ en extreemrechtse subculturen die geassocieerd worden met, of zelfs deel uitmaken van, de manosfeer zelf. 

Het lijkt erop dat de Buffalo-schutter sympathie had voor extreemrechtse standpunten in bredere zin, en de blanke nationalistische Great Replacement- samenzweringstheorie propageerde . Er is echter veel overlap tussen extreemrechts en de manosfeer.

Hoewel deze bewegingen marginaal kunnen zijn, kunnen we kijken naar de opkomst van alt-right eind jaren 2010 en de standpunten die veel mensen in politieke machtsposities uiten, en naar de eerder genoemde massaschietpartijen, en suggereren dat er meer mensen zijn die deze standpunten hebben dan we zouden denken. Maar wat kunnen we doen?

Waar moet je op letten?

“Het simpele idee dat jonge mannen te veel tijd online doorbrengen, zou voor ouders een indicatie moeten zijn dat er mogelijk een probleem is… Als ouders en opvoeders de tijd die kinderen online doorbrengen kunnen beperken en volledig op de hoogte zijn van de sites die ze bezoeken als ze online zijn , kunnen ze mogelijkerwijs problematisch gedrag voorkomen en opsporen,” aldus Dr. Daly.

Iets anders om op te letten is dat jonge mannen andere mensen – of groepen als geheel – of hun tekortkomingen de schuld geven. “Dit is wat onderzoekers ‘aggrieved entitlement’ hebben genoemd,” legt Dr. Daly uit. “Het is niet alleen dat deze mensen sociaal, emotioneel en psychologisch zijn geschaad, maar het is ook dat ze het recht hebben om wraak te nemen op degenen die hen pijn hebben gedaan.”

Met name bij incels is er bepaalde slang die door de community wordt gebruikt. Echter, als iemand deze slang gebruikt, betekent dat niet per se dat hij/zij deel uitmaakt van de subcultuur; veel van de slang die door de community is gepopulariseerd, heeft zijn weg gevonden naar het populaire lexicon.

Incels en anderen die betrokken zijn bij soortgelijke subculturen beschrijven andere mannen soms als alfa- of bèta-mannen of praten over ‘de rode pil nemen’ of ‘de zwarte pil’. Incels gebruiken vaak woorden als ‘femoids’, ‘stacys’ of ‘beckys’ om vrouwen te beschrijven, of ‘chads’ om conventioneel aantrekkelijke mannen te beschrijven.

Wat kunt u doen als u zich zorgen maakt?

Als u zich zorgen maakt over iemand in uw leven – of het nu uw eigen kind, een student of zelfs een vriend is – en u bent bang dat diegene kwetsbaar is voor online radicalisering, dan zijn er dingen die u kunt doen.

“Educators (waaronder leraren, bestuurders en begeleiders) hebben helaas de ontmoedigende taak om deze signalen te herkennen te midden van een verscheidenheid aan eisen”, zegt Dr. Daly, die benadrukt dat dit moeilijk kan zijn, vooral omdat educatoren mogelijk niet erg goed zijn toegerust om dit te doen.

Scholen zouden trainingen moeten aanbieden voor dit soort gedrag, net zoals ze vaak werknemers moeten trainen in het voorkomen van zelfmoord of pesten.

“Ze moeten echter wel een duidelijk proces of procedure vaststellen voor het melden van zorgen, en ze moeten schoolpsychologen , organisaties en hulpbronnen voor geestelijke gezondheidszorg in de gemeenschap en hulp voor ouders hierbij betrekken.”

Naast opvoeders kunnen ook ouders en verzorgers een belangrijke rol spelen: “Ouders zijn vaak te druk of niet bereid om zelfs maar te overwegen dat hun kinderen vatbaar kunnen zijn voor radicalisering of in staat zijn tot geweld . Toch waren er in veel van deze gevallen opvallende waarschuwingssignalen die ouders negeerden of afwezen,” legt Dr. Daly uit.

Online radicalisering is iets waar we onze ogen niet voor kunnen sluiten. Zoals Dr. Daly zegt: “Gemeenschappen en scholen willen vaak denken ‘dat kan hier niet gebeuren’, maar het wordt steeds duidelijker dat het wel kan. Een eenvoudig begrip van het worstcasescenario en de wens om dat te voorkomen, kan nuttig zijn, vooral als ouders hun kinderen willen beschermen en helpen voordat het te laat is.”

Het is belangrijk om eventuele zorgen die u heeft te uiten. Hoe eerder een probleem als online radicalisering wordt aangepakt, hoe beter.