Attributie begrijpen in de sociale psychologie

In de sociale psychologie is attributie het proces van het afleiden van de oorzaken van gebeurtenissen of gedragingen. In het echte leven is attributie iets dat we allemaal elke dag doen, meestal zonder enig besef van de onderliggende processen en vooroordelen die leiden tot onze gevolgtrekkingen.

Zo zult u bijvoorbeeld gedurende een gemiddelde dag waarschijnlijk talloze toeschrijvingen doen aan uw eigen gedrag en aan dat van de mensen om u heen.

Als je een slecht cijfer haalt voor een toets, kun je de docent de schuld geven dat hij de stof niet goed heeft uitgelegd, en het feit dat je niet hebt geleerd volledig negeren. Als een klasgenoot een geweldig cijfer haalt voor dezelfde toets, kun je hun goede prestaties toeschrijven aan geluk, en het feit negeren dat ze uitstekende studiegewoonten hebben.

Welke impact hebben toeschrijvingen voor gedrag werkelijk op je leven? De toeschrijvingen die je elke dag doet, hebben een belangrijke invloed op je gevoelens en hoe je denkt en omgaat met andere mensen.

Typen en voorbeelden van toeschrijving

Waarom maken we interne attributies voor sommige dingen, terwijl we externe attributies maken voor andere? Een deel hiervan heeft te maken met het type attributie dat we waarschijnlijk in een bepaalde situatie gebruiken. Cognitieve vooroordelen spelen vaak ook een grote rol.

Hieronder volgen de belangrijkste soorten toeschrijvingen die u in het dagelijks leven kunt gebruiken.

Interpersoonlijke attributie

Wanneer u een verhaal vertelt aan een groep vrienden of kennissen, zult u het verhaal waarschijnlijk op een manier vertellen die u zo positief mogelijk laat overkomen.

Voorspellende attributie

We hebben ook de neiging om dingen toe te schrijven op manieren die ons in staat stellen om voorspellingen te doen over de toekomst. Als uw auto is vernield, kunt u de misdaad toeschrijven aan het feit dat u in een bepaalde parkeergarage hebt geparkeerd. Als gevolg hiervan kunt u die parkeergarage in de toekomst vermijden.

Verklarende toeschrijving

We gebruiken verklarende toeschrijvingen om ons te helpen de wereld om ons heen te begrijpen. Sommige mensen hebben een optimistische verklarende stijl, terwijl anderen meer pessimistisch zijn.

Mensen met een optimistische stijl schrijven positieve gebeurtenissen toe aan stabiele, interne en globale oorzaken en negatieve gebeurtenissen aan onstabiele, externe en specifieke oorzaken. Mensen met een pessimistische stijl schrijven negatieve gebeurtenissen toe aan interne, stabiele en globale oorzaken en positieve gebeurtenissen aan externe, stabiele en specifieke oorzaken.

Theorieën 

Psychologen hebben ook een aantal verschillende theorieën geïntroduceerd om beter te begrijpen hoe het toeschrijvingsproces werkt.

Correspondent Inference Theorie

In 1965 stelden Edward Jones en Keith Davis voor dat mensen gevolgtrekkingen maken over anderen in gevallen waarin acties opzettelijk zijn in plaats van per ongeluk. Wanneer mensen anderen op een bepaalde manier zien handelen, zoeken ze naar een overeenkomst tussen de motieven van de persoon en hun gedrag. De gevolgtrekkingen die mensen vervolgens maken, zijn gebaseerd op de mate van keuze, de verwachtheid van het gedrag en de effecten van dat gedrag.

Heiders ‘Common Sense’-theorie

In zijn boek uit 1958, “The Psychology of Interpersonal Relations”, stelde Fritz Heider voor dat mensen anderen observeren, hun gedrag analyseren en hun eigen, gezonde verstand gebruikende verklaringen voor hun acties bedenken.

Heider groepeert deze verklaringen in externe attributies of interne attributies. Externe attributies zijn die welke worden toegeschreven aan situationele krachten, terwijl interne attributies worden toegeschreven aan individuele kenmerken en eigenschappen.

Invloedrijke vooroordelen en fouten

De volgende vertekeningen en fouten kunnen ook van invloed zijn op de toeschrijving.

De actor-observer bias

Interessant genoeg hebben we bij het verklaren van ons eigen gedrag de neiging om de tegenovergestelde bias van de fundamentele attributiefout te hebben. Wanneer er iets gebeurt, geven we eerder de schuld aan externe krachten dan aan onze persoonlijke kenmerken. In de psychologie staat deze tendens bekend als de actor-observer bias.

Hoe kunnen we deze neiging verklaren? Een mogelijke reden is dat we simpelweg meer informatie hebben over onze eigen situatie dan over die van anderen. Als het aankomt op het verklaren van je eigen acties, heb je meer informatie over jezelf en de situationele variabelen die een rol spelen. Als je het gedrag van een ander probeert te verklaren, ben je een beetje in het nadeel; je hebt alleen de informatie die direct waarneembaar is.

Het is niet verrassend dat mensen minder snel slachtoffer worden van de actor-observator discrepantie met mensen die ze heel goed kennen. Omdat je meer weet over de persoonlijkheid en het gedrag van mensen die je goed kent, kun je hun standpunt beter innemen en ben je je waarschijnlijker bewust van mogelijke situationele oorzaken voor hun gedrag.

De fundamentele toeschrijvingsfout

Als het om andere mensen gaat, hebben we de neiging om oorzaken toe te schrijven aan interne factoren zoals persoonlijkheidskenmerken en negeren of minimaliseren we externe variabelen. Dit fenomeen is wijdverbreid, met name in individualistische culturen .

De fundamentele attributiefout verklaart waarom mensen vaak andere mensen de schuld geven van dingen waar ze normaal gesproken geen controle over hebben. De term ‘blaming the victim’ wordt vaak door sociaal psychologen gebruikt om een ​​fenomeen te beschrijven waarbij mensen onschuldige slachtoffers van misdaden de schuld geven van hun ongeluk.

In dergelijke gevallen kunnen mensen het slachtoffer ervan beschuldigen dat hij/zij zich niet op een bepaalde manier heeft gedragen tegen de gebeurtenis of dat hij/zij geen specifieke voorzorgsmaatregelen heeft genomen om de gebeurtenis te vermijden of te voorkomen.

Voorbeelden hiervan zijn het beschuldigen van overlevenden van verkrachting, huiselijk geweld en ontvoering van gedrag dat op de een of andere manier hun aanvallers provoceerde. Onderzoekers suggereren dat hindsight bias ervoor zorgt dat mensen ten onrechte denken dat slachtoffers toekomstige gebeurtenissen hadden moeten kunnen voorspellen en daarom stappen ondernemen om deze te vermijden.

Zelfzuchtige vooringenomenheid

Denk eens aan de laatste keer dat je een goed cijfer kreeg voor een examen. De kans is groot dat je je succes toeschreef aan  interne  factoren, zoals “Ik deed het goed omdat ik slim ben” of “Ik deed het goed omdat ik gestudeerd had en goed voorbereid was.”

Maar wat gebeurt er als je een slecht cijfer krijgt? Sociaal psychologen hebben ontdekt dat je in deze situatie eerder geneigd bent om je falen toe te schrijven aan  externe  krachten, zoals “Ik zakte omdat de leraar strikvragen stelde” of “Het was zo warm in de klas dat ik me niet kon concentreren.” Let op dat beide verklaringen de schuld bij externe krachten leggen in plaats van dat je persoonlijke verantwoordelijkheid accepteert.

Psychologen noemen dit fenomeen de self-serving bias. Waarom schrijven we ons succes dan eerder toe aan onze persoonlijke eigenschappen en geven we externe variabelen de schuld voor onze mislukkingen? Onderzoekers geloven dat het de schuld geven aan externe factoren voor mislukkingen en teleurstellingen helpt om het  zelfvertrouwen te beschermen .