electravk / Getty Images
Sluit deze videospeler
Verspreiding van verantwoordelijkheid is een psychologisch fenomeen waarbij mensen minder snel actie ondernemen als ze in de aanwezigheid zijn van een grote groep mensen.
Stel je bijvoorbeeld voor dat je in een grote stad bent op een drukke straat. Je ziet een man op de grond vallen en stuiptrekkingen krijgen alsof hij een aanval heeft. Veel mensen draaien zich om en kijken naar de man, maar niemand komt in actie om te helpen of om medische hulp te roepen.
Waarom? Omdat er zoveel mensen aanwezig zijn, voelt niemand zich onder druk gezet om te reageren. Iedereen zou kunnen denken: “Oh, iemand anders heeft vast al om hulp geroepen” of “Niemand anders doet iets, dus het zal wel niet zo ernstig zijn.”
Deze situatie wordt vaak gebruikt om het bystander effect te verklaren , wat suggereert dat hoe meer mensen er aanwezig zijn, hoe kleiner de kans is dat mensen iemand in nood helpen. Dit wil niet zeggen dat mensen niet handelen omdat ze geen medeleven hebben , maar dat ze een traumatische gebeurtenis mogelijk niet kunnen verwerken terwijl deze zich ontvouwt, vooral niet als er anderen in de buurt zijn.
Inhoudsopgave
Darley en Latané over de verspreiding van verantwoordelijkheid
In een reeks klassieke experimenten die eind jaren zestig werden uitgevoerd, vroegen onderzoekers John Darley en Bibb Latané deelnemers om vragenlijsten in te vullen in een kamer die plotseling met rook begon te vullen.
In één scenario waren de proefpersonen alleen toen de rook de kamer binnenkwam. Vijfenzeventig procent van deze proefpersonen meldde de rook direct aan de onderzoekers. Maar in een ander scenario waren er één proefpersoon en twee mensen die deel uitmaakten van het experiment in de kamer. Omdat die twee de rook negeerden, meldde slechts 10% van de “naïeve” proefpersonen de rook.
Darley en Latané merkten op dat zodra iemand merkt dat er iets gebeurt, er eerst een reeks belangrijke beslissingen moet worden genomen.
- Merk op dat er een probleem is.
- Beoordeel of wat ze zien daadwerkelijk een noodgeval is.
- Beslis of ze zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om actie te ondernemen. Dat is misschien wel de belangrijkste stap.
- Beslis wat er moet gebeuren.
- Onderneem actie.
Dit proces wordt gecompliceerd door het feit dat deze beslissingen vaak snel genomen moeten worden. Er is vaak een element van gevaar, stress , noodgeval en soms persoonlijk risico bij betrokken. Bovendien draagt ambiguïteit bij aan deze stressvolle situatie. Soms is het niet helemaal duidelijk wie er in de problemen zit, wat er mis is of wat er gedaan moet worden.
Factoren die de verspreiding van verantwoordelijkheid beïnvloeden
Als omstanders niet zeker weten wat er gebeurt, niet weten wie er in de problemen zit of niet zeker weten of de persoon in kwestie echt hulp nodig heeft, is de kans veel kleiner dat ze actie ondernemen.
Maar mensen zijn eerder geneigd om te helpen als ze het gevoel hebben dat ze een persoonlijke kennis hebben van of connectie hebben met de persoon in de problemen. Als een slachtoffer oogcontact maakt en een specifiek persoon om hulp vraagt, zal die persoon zich meer gedwongen voelen om actie te ondernemen.
En soms springen mensen niet in om te helpen omdat ze zich onbekwaam voelen. Iemand die een specifieke training in eerste hulp en reanimatie heeft gevolgd, zal zich waarschijnlijk capabeler voelen om hulp te bieden.
Onderzoekers hebben een aantal verschillende factoren ontdekt die de waarschijnlijkheid dat er diffusie van verantwoordelijkheid zal optreden, kunnen vergroten of verkleinen. Als omstanders het slachtoffer niet kennen, is de kans kleiner dat ze helpen en is de kans groter dat ze verwachten dat iemand anders in de menigte hulp biedt.
Andere voorbeelden van verspreiding van verantwoordelijkheid
Heb je ooit deel uitgemaakt van een team op het werk en het gevoel gehad dat niet iedereen zijn steentje bijdroeg? Dit kan ook een voorbeeld zijn van diffusie van verantwoordelijkheid. Mensen voelen zich minder gemotiveerd om naar een gemeenschappelijk doel toe te werken en luilakken doen er misschien zelfs alles aan om te verbergen hoe weinig ze bijdragen. Dit staat ook bekend als ” social loafing .”
Een verwant concept is deïndividualisering , waarbij deel uitmaken van een grote groep ertoe kan leiden dat je gedragingen vertoont die je anders veel minder snel zou vertonen als je alleen was of buiten de grote groep.
Een veel consequenter type diffusie van verantwoordelijkheid vindt plaats binnen hiërarchische organisaties. Ondergeschikten die beweren bevelen op te volgen, vermijden de verantwoordelijkheid te nemen voor het plegen van wat zij logischerwijs weten dat illegale of immorele acties zijn. Dit soort groepsgedrag leidde tot misdaden tegen de menselijkheid zoals de nazi-Holocaust.