Sluit deze videospeler
Heb je wel eens het gevoel dat alle ogen op je gericht zijn in gewone sociale situaties? Dit fenomeen, bekend als het spotlight-effect, kan leiden tot zelfbewustzijn en angst. Hoewel we vaak het gevoel hebben dat we in de spotlight staan in sociale situaties, hebben experts ontdekt dat mensen eigenlijk veel minder aandacht besteden aan wat we doen dan we zouden denken.
In dit artikel wordt besproken waarom het spotlight-effect ontstaat, welke effecten het kan hebben en wat u kunt doen om met dit onaangename gevoel om te gaan.
Inhoudsopgave
Wat is het Spotlight-effect?
Het spotlight-effect is een term die sociale psychologen gebruiken om te verwijzen naar de neiging om te overschatten hoeveel andere mensen opmerken over ons. Met andere woorden, we hebben de neiging om te denken dat er altijd een spotlight op ons gericht is, die onze fouten of gebreken voor de hele wereld zichtbaar maakt.
Voor mensen met sociale angst kan het spotlight-effect veel erger zijn, tot het punt dat het uw vermogen om te werken of u op uw gemak te voelen bij anderen beïnvloedt. Het is niet ongewoon om uzelf beschaamd te voelen. Voor mensen met sociale angst kan dit gevoel echter overdreven zijn.
Bijvoorbeeld, als je laat wakker wordt en met warrig haar naar je werk gaat, ben je er misschien van overtuigd dat iedereen je opmerkt en stiekem slecht over je denkt. Je kunt blozen of proberen je te verstoppen voor je collega’s, ervan overtuigd dat ze medelijden met je hebben of je uitlachen.
Onderzoek naar het Spotlight Effect
In eerdere studies naar het spotlight-effect lieten onderzoekers studenten een gênant T-shirt naar de les dragen en vroegen hen om in te schatten hoeveel van hun medestudenten het zouden opmerken. Terwijl 50% van de studenten suggereerde dat hun medestudenten het zouden opmerken, gaf slechts 25% aan dat ze de shirts daadwerkelijk hadden opgemerkt.
Uit een onderzoek uit 2007 bleek dat het spotlight-effect specifiek was voor sociaal-evaluerende zorgen, terwijl de illusie van transparantie verband hield met meer algemene sociale angst.
Het spotlight-effect kan een groter probleem vormen als je het gevoel hebt dat je beoordeeld wordt of als er druk wordt uitgeoefend om anderen aardig te vinden.
Voorbeelden van het Spotlight-effect
Je kunt je waarschijnlijk een paar momenten herinneren waarop je het gevoel had dat iedereen naar je keek. Enkele situaties waarin je dit zou kunnen merken zijn de volgende:
- Zorgen over je uiterlijk : Stel je bijvoorbeeld voor dat je een nieuwe outfit draagt om te werken die net iets anders is dan je gebruikelijke stijl. Je maakt je de hele dag zorgen dat andere mensen je outfit opmerken en je beoordelen. In werkelijkheid letten de meeste mensen waarschijnlijk niet zo op wat je draagt, of als ze dat wel deden, vonden ze het er waarschijnlijk prima uitzien.
- Persoonlijke gebreken versterken : Als u zich zorgen maakt over iets dat u als een persoonlijk gebrek ziet, zoals een slechte gewoonte of een andere karaktereigenschap, dan denkt u misschien dat het voor de hand ligt en dat anderen het meteen zullen opmerken. Dit kan leiden tot spanning en angst, omdat u het gevoel hebt dat anderen dit gebrek altijd opmerken en u erom veroordelen.
- Fouten maken : U kunt ook het gevoel hebben dat mensen naar uw werkprestaties kijken en elke kleine fout opmerken. Dit kan ervoor zorgen dat u zich bekeken en onzeker voelt, en de angst die het creëert kan zelfs uw motivatie, productiviteit en prestaties beïnvloeden.
Wat veroorzaakt het spotlighteffect?
Het spotlight-effect is een cognitieve bias — een denkfout die uw oordelen over uzelf en de wereld beïnvloedt. In dit specifieke geval is het een voorbeeld van een egocentrische bias. Omdat we meer informatie hebben over onze gedachten en gevoelens, hebben we vaak de neiging om te veel gewicht te hechten aan ons eigen perspectief bij het nemen van beslissingen.
Hoewel we kunnen raden wat anderen denken, is het enige perspectief dat we volledig kunnen benaderen ons eigen perspectief. En deze neiging om onszelf te centreren, kan het gevoel geven dat we onder een microscoop liggen.
Men gelooft dat het spotlight-effect ontstaat doordat je je te veel op jezelf richt en je niet in de schoenen van de ander kunt verplaatsen. Je beseft dan niet dat zijn of haar perspectief verschilt van het jouwe.
Andere factoren die een rol kunnen spelen bij het spotlight-effect zijn:
- Vertrouwdheid : We zijn meer vertrouwd met onze eigen gedachten, gevoelens en gedragingen. Dus als er iets gebeurt dat afwijkt van ons eigen normaal, zoals een fout maken of een bad hair day hebben, is de kans groter dat we het opmerken. Het lijkt niet alleen overduidelijk voor ons, we vergroten het ook en gaan ervan uit dat het voor anderen net zo overduidelijk zal zijn.
- Anchoring : Een andere veelvoorkomende cognitieve bias, bekend als de anchoring bias, kan ook een impact hebben op het spotlight effect. Anchoring treedt op wanneer we te veel vertrouwen op informatie die we in eerste instantie hebben geleerd, maar verzuimen om rekening te houden met latere informatie. Omdat we alleen toegang hebben tot onze eigen percepties, raken we ‘verankerd’ in die ideeën en worstelen we om onze gedachten aan te passen om alternatieve ideeën of andere standpunten te overwegen.
Hersenverschillen en sociale angst
Sociale angst speelt ook een rol. Sociale angst is veel meer dan alleen nervositeit. Het weerspiegelt verschillen in hersenactiviteit en reacties op je omgeving. Bij sociale angst weet je misschien dat je gevoelens irrationeel zijn, maar je kunt niet veranderen hoe je je voelt.
Mensen die sociale angst hebben en daarom meer kans hebben op het spotlight-effect, ervaren overmatige activiteit in een deel van de hersenen dat de amygdala wordt genoemd. Dit gebied van de hersenen speelt een rol in de vecht-of-vluchtreactie van het lichaam , die het lichaam voorbereidt om met een bedreiging om te gaan of eraan te ontsnappen.
Wanneer mensen foto’s van angstige gezichten te zien krijgen, ervaren ze een verhoogde angstrespons. Hersenscans laten zien dat de amygdala actiever wordt in reactie op zulke beelden, wat duidt op een significantere angstrespons.
Samenvatten
Het spotlight-effect is een cognitieve bias die wordt beïnvloed door factoren zoals onze vertrouwdheid met onze eigen gedachten en de anchoring bias. Hersenverschillen bij mensen met sociale angst, waaronder amygdala-reactiviteit, kunnen ook van invloed zijn op de vraag of mensen het spotlight-effect ervaren.
Impact van het Spotlight-effect
Alle mensen, maar vooral zij die aan sociale angst lijden, zijn erg gefocust op zichzelf, hun acties en hun uiterlijk en geloven dat iedereen zich er net zo bewust van is. Wanneer dit gevoel echter erg versterkt is, kunnen mensen gevoelens van sociale angst ervaren.
Deze neiging kan ertoe leiden dat u uw zichtbaarheid in verschillende situaties overschat. U neemt eerder slechte beslissingen wanneer u keuzes maakt op basis van dit overdreven gevoel van betekenis.
Maar sociale angst en slechte oordelen zijn niet de enige manieren waarop het spotlight-effect een tol kan eisen van uw leven en welzijn. Enkele andere mogelijke effecten zijn:
- Verminderde authenticiteit : Wanneer je je in de schijnwerpers voelt staan, is de kans groter dat je je gedraagt op manieren waarvan je denkt dat anderen dat van je verwachten. Dit kan leiden tot een gebrek aan authenticiteit, waarbij je je ongemakkelijk voelt of niet in staat bent om jezelf te zijn.
- Relatieproblemen : Als je altijd je ware zelf tegenhoudt, altijd goedkeuring zoekt of je verontschuldigt voor fouten waarvan je denkt dat je ze hebt gemaakt, kan dat je relaties met anderen aantasten. Mensen kunnen het gevoel krijgen dat ze je ware zelf niet kennen of dat je het gevoel hebt dat je altijd aan jezelf denkt.
- Verminderde empathie : Overmatige focus op uw eigen gedachten, gevoelens en gedragingen kan uw vermogen om na te denken over hoe anderen zich zouden kunnen voelen, verminderen. Dit onvermogen om hun standpunt in te nemen kan het moeilijk maken om empathie te tonen , maar het kan ook van invloed zijn op hoe u zich tot anderen verhoudt als vriend of geliefde.
Samenvatten
Als je je onzeker voelt en in de schijnwerpers staat, kan dat gevolgen hebben voor je percepties, keuzes, geestelijke gezondheid en relaties.
Hoe behandelingen kunnen helpen
Het spotlight-effect kan verlammend zijn als je sociale angst hebt, waardoor elke situatie angstwekkender en intimiderender wordt. Symptomen van sociale angst , waaronder het spotlight-effect, kunnen echter worden behandeld met een combinatie van therapie en medicijnen.
Cognitieve gedragstherapie
Uit onderzoek is gebleken dat cognitieve gedragstherapie u kan helpen bij het corrigeren van negatieve denkpatronen. Cognitieve gedragstherapie kan helpen door irrationele overtuigingen te identificeren en deze te vervangen door realistischere.
Een therapeut kan u bijvoorbeeld helpen om nutteloze gedachten te herkennen die ervoor zorgen dat u het spotlight-effect ervaart. Voorbeelden van zulke gedachten zijn negatieve overtuigingen over uw vaardigheden en het idee dat andere mensen u beoordelen.
Terwijl u werkt aan het vervangen van deze gedachten, kunt u ook copingvaardigheden ontwikkelen om u te helpen omgaan met angst en stress. U kunt ook oefeningen doen die u in therapie hebt geleerd om u te helpen uw dagelijkse activiteiten te beheren, waardoor u meer zelfvertrouwen krijgt en minder gevoelens van schaamte.
Medicijnen
Sommige medicijnen kunnen worden voorgeschreven om u te helpen gevoelens van angst, hulpeloosheid en twijfel af te weren. Sociale angststoornis wordt meestal behandeld met selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) , die de serotoninespiegels in de hersenen verhogen door de heropname van deze neurotransmitter te remmen .
De Amerikaanse Food and Drug Administration heeft Zoloft (sertraline) , Paxil (paroxetine) en Effexor XR (venlafaxine) goedgekeurd voor de behandeling van sociale angststoornissen.
Er kunnen ook andere medicijnen worden voorgeschreven, waaronder serotonine-noradrenalineheropnameremmers (SNRI’s), monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers), benzodiazepinen, bètablokkers en andere medicijnen tegen angst.
Omgaan met het spotlight-effect
Bewustzijn van het spotlight-effect kan helpen om nervositeit of verlegenheid in sociale situaties te verminderen. Als je het punt bereikt waarop je beseft dat niemand aandacht aan je besteedt, dan zul je je er niet meer zo druk over maken. Het kan echter veel moeilijker zijn voor mensen met sociale angst om dit feit te erkennen en de angst die verband houdt met het spotlight-effect te overwinnen.
Daag je overtuigingen uit
Een manier om het spotlight-effect te overwinnen is om te testen of je gelooft dat andere mensen je opmerken en evalueren. Om dit te doen, is het handig om een concept te begrijpen dat door onderzoek is geïdentificeerd en de “illusie van transparantie” wordt genoemd. Deze stelt dat mensen geneigd zijn te denken dat hun interne staat zichtbaar is voor anderen, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.
Je kunt het spotlight-effect overwinnen door je naar buiten te richten en de reacties van andere mensen op je op te merken. Dit zal je helpen om te stoppen met je naar binnen te richten op je angst en op te merken hoe weinig andere mensen daadwerkelijk aandacht aan je besteden.
Hoewel het misschien lijkt alsof iedereen weet wat je over jezelf denkt, is het zo dat niemand jouw gedachten kan lezen.
Als je eenmaal ziet dat mensen echt verstrikt zijn in hun eigen situatie, wordt het makkelijker om je voor te stellen dat de schijnwerpers niet op jou gericht zijn en dat jouw tekortkomingen niet worden benadrukt.
Besteed aandacht aan anderen
Door je aandacht bewust te verleggen naar andere mensen, kun je wat van je innerlijke focus van jezelf afhalen. Probeer meer op te merken wat anderen doen. Werk aan je actieve luistervaardigheden, zodat je meer kunt deelnemen aan gesprekken en vragen kunt stellen om meer te leren.
Probeer rolomkering
Als iets je het gevoel geeft dat je in de spotlight staat, denk dan eens na over hoe je zou reageren als hetzelfde met iemand anders zou gebeuren. Als een vriend zich versproken zou maken, zou dat dan een groot probleem zijn? Als een collega een kleine fout maakt tijdens een presentatie, zou je er dan ook maar veel over nadenken?
Als je je realiseert dat andere mensen hetzelfde voelen over jouw daden, zul je je waarschijnlijk meer op je gemak voelen en minder het gevoel hebben dat je in de schijnwerpers staat.
Vraag om hulp
Als u regelmatig worstelt met nervositeit of schaamte, praat dan met een therapeut of uw arts om mogelijke behandelingsopties te bespreken , waaronder gesprekstherapie en medicatie. Met interventie van een getrainde professional kunt u worden gemachtigd om sociale angst te beheersen en een rijker leven te leiden.
Als u of een dierbare kampt met een sociale angststoornis, neem dan contact op met de nationale hulplijn van de Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelcentra in uw omgeving.
Voor meer informatie over geestelijke gezondheid kunt u terecht in onze Nationale Hulplijn Database .