JGI / Jamie Grill / Getty Images
Zamknij ten odtwarzacz wideo
Lit jest stabilizatorem nastroju stosowanym w zapobieganiu i leczeniu epizodów maniakalnych u osób z chorobą afektywną dwubiegunową . Jeśli przepisano Ci ten lek, ważne jest, abyś wiedział, jak go bezpiecznie stosować. Obejmuje to świadomość jego potencjalnych skutków ubocznych, a także rozpoznanie, dlaczego tak ważne jest regularne wykonywanie badań w laboratoriach monitorujących lit.
Spis treści
Najważniejsze informacje, które należy znać na temat litu
- Przyjmowanie litu może wiązać się z poważnymi skutkami ubocznymi, a przyjęcie nawet większej dawki może być niebezpieczne dla zdrowia.
- Regularne monitorowanie poziomu litu jest niezwykle ważne dla bezpiecznego przyjmowania tego leku.
Możliwe skutki uboczne litu
Jak w przypadku większości leków, lit może mieć szereg skutków ubocznych. Niektóre skutki uboczne litu są powszechne i łagodne. Inne nie zdarzają się tak często, ale mogą być poważne i wymagać interwencji lekarskiej.
Częste skutki uboczne
Najczęstsze skutki uboczne litu są raczej irytujące niż niebezpieczne. Należą do nich:
- Wysypka przypominająca trądzik
- Zmiany apetytu
- Biegunka
- Zawrót głowy
- Suchość w ustach
- Częste oddawanie moczu
- Wypadanie lub przerzedzanie się włosów
- Drżenie rąk
- Ból głowy
- Zwiększone pragnienie
- Nudności lub wymioty
- Obrzęk (opuchlizna)
Innym częstym skutkiem ubocznym litu jest przyrost masy ciała. Efekt ten ma tendencję do występowania w ciągu pierwszych dwóch lat przyjmowania leku i jest związany z wieloma czynnikami, takimi jak przyjmowanie innych leków, które również powodują przyrost masy ciała , zwiększone pragnienie prowadzące do spożywania wysokokalorycznych napojów oraz niedoczynność tarczycy lub obrzęki.
Badanie z 2016 r. wykazało, że lek Metformina może pomóc zmniejszyć lub zapobiec przybieraniu na wadze u niektórych osób stosujących terapię litem .
Jeśli którykolwiek z tych powszechnych efektów jest uciążliwy lub nie ustępuje, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Może on zmodyfikować dawkę lub zmienić leki, aby złagodzić te efekty.
Poważne skutki uboczne
Inne skutki uboczne litu są poważniejsze i często wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej. Poważne skutki uboczne litu obejmują:
- Omdlenie lub utrata przytomności
- Niewyraźne widzenie
- Ucisk w klatce piersiowej lub duszność
- Dezorientacja lub halucynacje
- Ruchy powolne lub szarpane
- Dzwonienie w uszach lub dudnienie w głowie
- Napady padaczkowe
- Problemy z mową
- Niekontrolowane drżenie
Jeżeli podczas przyjmowania litu wystąpi którykolwiek z tych skutków ubocznych, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać się do pogotowia ratunkowego.
Toksyczność litu
Jeśli poziom litu jest zbyt wysoki, może to prowadzić do toksyczności. Toksyczność litu , czasami nazywana zatruciem litem, może występować w jednej z trzech postaci:
- Ostra toksyczność litu : Ten rodzaj toksyczności jest wynikiem jednorazowego przyjęcia zbyt dużej dawki litu.
- Przewlekła toksyczność litu : Ten typ zatrucia jest zazwyczaj niezamierzony, wynika z przyjęcia większej ilości litu, niż organizm może wydalić na przestrzeni czasu.
- Ostre lub przewlekłe zatrucie litu : Zatrucie może również wystąpić, gdy zwykle przyjmujesz lit zgodnie z zaleceniami, ale w danym dniu przyjmiesz zbyt dużą dawkę.
Łagodne przypadki zatrucia litem mogą powodować takie objawy jak osłabienie, drżenie, słaba koncentracja i biegunka. W ciężkich przypadkach może prowadzić do wymiotów, bardziej zauważalnych drżeń, niewyraźnej mowy, letargu i dezorientacji.
Chociaż toksyczność litu zazwyczaj nie jest śmiertelna, wymaga leczenia. Może również wymagać dłuższego pobytu w szpitalu ze względu na problemy z poruszaniem się i powikłania poznawcze.
Jeśli podejrzewasz zatrucie litem, zadzwoń na infolinię Poison Help pod numer 800-222-1222 lub natychmiast zwróć się o pomoc lekarską.
Interakcje leków z litem
Istnieje kilka leków, które mogą wchodzić w interakcje z litem, powodując zwiększenie stężenia litu we krwi. Należą do nich:
- Antagoniści receptora angiotensyny II (ARB), tacy jak Diovan (walsartan) i Cozaar (losartan)
- Inhibitory konwertazy angiotensyny (inhibitory ACE), takie jak Vasotec (enalapryl) i Prinivil (lizynopryl)
- Diuretyki , zwane także tabletkami moczopędnymi
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak Advil (ibuprofen) i Aleve (naproksen)
Z kolei inne substancje obniżają poziom litu, potencjalnie zmniejszając terapeutyczne działanie tego leku. Należą do nich kofeina, sól kuchenna i teofilina, lek czasami przepisywany na problemy z oddychaniem.
Ponieważ kofeina i sól kuchenna znajdują się na tej liście, lekarz przepisujący może udzielić specjalnych instrukcji dietetycznych, których należy przestrzegać podczas przyjmowania litu. Może to obejmować unikanie diet niskosodowych, picie wystarczającej ilości płynów i ograniczenie spożycia kofeiny.
To nie jest pełna lista substancji, które mogą wchodzić w interakcje z litem. Dlatego ważne jest, aby poinformować swojego lekarza o wszelkich lekach, lekach na receptę, suplementach lub ziołowych środkach leczniczych, które przyjmujesz, aby upewnić się, że nie wpłyną one na Twoje leczenie.
Badania monitorujące podczas terapii litem
Jeśli poziom litu jest zbyt wysoki, może to mieć negatywny wpływ na nerki, przytarczyce i tarczycę. Dlatego regularne badania w laboratoriach monitorujących poziom litu są ważne dla bezpiecznego przyjmowania tego leku.
Na przykład, prawie połowa pacjentów doświadcza pewnego stopnia nadmiernego oddawania moczu po rozpoczęciu przyjmowania litu, a u 15% do 20% tych osób rozwija się moczówka prosta nerkowa (NDI).8 to schorzenie, w którym nerki nie są w stanie zagęścić moczu, co powoduje nadmierne oddawanie moczu (wielomocz) i nadmierne pragnienie (polidypsja).
Proces monitorowania poziomu litu
Przed rozpoczęciem leczenia zleca się badania w celu oceny funkcji nerek i tarczycy. Lit jest wydalany z organizmu przez nerki, więc jeśli nerki nie działają prawidłowo w jakimkolwiek stopniu, poziom litu może wzrastać we krwi.
Następnie podczas leczenia regularnie analizuje się poziom litu we krwi. Na przykład, często sprawdza się go pięć dni po zmianie dawki, ponieważ poziom leku zaczyna się stabilizować. Poziomy należy również sprawdzać, jeśli dodawane są lub odstawiane są nowe leki, ponieważ wiele leków wchodzi w interakcje z litem.
Badania służące do monitorowania poziomu litu i skutków działania tego leku mogą obejmować:
- Poziom wapnia : Lit może przedostać się do kanałów wapniowych i zatrzymać przepływ tego składnika odżywczego. Sprawdzenie poziomu wapnia we krwi może pomóc w ustaleniu, czy tak się dzieje.
- Badania nerek : Regularne badanie wskaźnika eGFR i poziomu kreatyniny może pomóc lekarzowi kontrolować pracę nerek.
- Badania tarczycy : Ważne jest, aby pamiętać, że każda osoba ze zdiagnozowaną chorobą afektywną dwubiegunową powinna często monitorować czynność tarczycy — nawet jeśli nie przyjmuje litu. Wynika to z faktu, że nieprawidłowe poziomy hormonu tarczycy wydają się odgrywać rolę w manii i depresji dwubiegunowej .
W celu monitorowania bezpiecznego poziomu litu można również wykonać dodatkowe badania, takie jak badanie krwi i EKG.
Terapeutyczne poziomy litu
Lit ma wąskie okno bezpieczeństwa. Oznacza , że istnieje cienka granica między poziomem leku niezbędnym do wywołania efektu terapeutycznego a poziomem powodującym toksyczność.
Stężenie terapeutyczne litu na początku leczenia wynosi zazwyczaj od 0,8 mmol/l do 1,1 mmol/l, a stężenie podtrzymujące od 0,6 mmol/l do 0,8 mmol/l. Jednakże w przypadku pacjentów w podeszłym wieku zakresy docelowe mogą być nieco niższe.
Zalecana dawka litu wynosi zazwyczaj od 600 miligramów (mg) do 1200 mg na dobę. Niektórzy pacjenci potrzebują jednak większych dawek, aby złagodzić objawy choroby afektywnej dwubiegunowej .
Radzenie sobie z efektami ubocznymi i toksycznością litu
Istnieje kilka sposobów, w jaki można zmniejszyć skutki uboczne i ryzyko toksyczności litu. Obejmują one utrzymywanie dawki na tyle niskiej, aby poziom we krwi znajdował się w dolnej części okna terapeutycznego. Czas podania dawki może być również pomocny.
Regularne monitorowanie poziomu we krwi jest ważne, podobnie jak w przypadku pojawienia się nowych objawów. W niektórych przypadkach leki mogą być stosowane w celu zmniejszenia niektórych skutków ubocznych.
Streszczenie
Lit może być skutecznym lekiem dla osób z chorobą afektywną dwubiegunową. W niektórych przypadkach może nawet uratować życie, ponieważ wykazano, że lek ten zmniejsza wskaźnik samobójstw, co stanowi znaczne ryzyko wśród osób z tą chorobą.
Jeśli masz myśli samobójcze, skontaktuj się z National Suicide Prevention Lifeline pod numerem 988, aby uzyskać wsparcie i pomoc od przeszkolonego doradcy. Jeśli Ty lub ktoś Ci bliski jest w bezpośrednim niebezpieczeństwie, zadzwoń pod numer 911.
Więcej informacji na temat zdrowia psychicznego znajdziesz w naszej Krajowej Bazie Danych Pomocy .
To powiedziawszy, uważne monitorowanie poziomów litu jest kluczowe dla zmniejszenia potencjalnej toksyczności i jej konsekwencji. Podczas gdy niektóre skutki uboczne są powszechne, wiele z nich jest bardziej irytujących niż niebezpiecznych.
Badania laboratoryjne muszą być regularnie przeprowadzane podczas przyjmowania litu, aby zminimalizować ryzyko dysfunkcji nerek i tarczycy. Jednak dzięki monitorowaniu i dokładnemu zrozumieniu wczesnych objawów toksyczności możesz cieszyć się korzyściami płynącymi z tego leku bez znaczącego ryzyka.