Leczenie psychozy typowymi lekami przeciwpsychotycznymi

Typowe leki przeciwpsychotyczne, czasami nazywane lekami przeciwpsychotycznymi pierwszej generacji, to klasa leków psychotropowych stosowanych w leczeniu objawów psychozy . Psychoza jest definiowana jako zachowanie, w którym osoba traci kontakt z rzeczywistością, często objawiające się halucynacjami i urojeniami .

Typowe leki przeciwpsychotyczne zostały w ostatnich latach w dużej mierze wyparte przez nowszą klasę leków znaną jako atypowe leki przeciwpsychotyczne . Atypowe leki przeciwpsychotyczne zostały wprowadzone po raz pierwszy w latach 90. i generalnie mają mniej skutków ubocznych niż ich poprzednicy.

Jednak dowody wskazują, że atypowe leki przeciwpsychotyczne nie są tak pozbawione skutków ubocznych, jak kiedyś sądzono. W rzeczywistości częściej powodują cukrzycę typu 2 i przyrost masy ciała. Natomiast typowe leki przeciwpsychotyczne częściej powodują sztywność i spastyczność podobną do choroby Parkinsona (czasami trwałą) oraz późną dyskinezę (zaburzenie neurologiczne charakteryzujące się mimowolnymi, powtarzającymi się ruchami ciała).

Pomimo możliwych działań niepożądanych, typowe leki przeciwpsychotyczne nadal sprawdzają się w leczeniu pierwszego rzutu niektórych chorób psychicznych, a także w terapiach uzupełniających, gdy zawodzą inne leki.

Stany związane z epizodami psychotycznymi

Psychoza może być spowodowana chorobami psychicznymi lub fizycznymi, które wpływają na mózg i zachowanie. Choroby psychiczne najczęściej kojarzone z epizodem psychotycznym obejmują:

• Zaburzenie afektywne dwubiegunowe
• Schizofrenia
• Zespół stresu pourazowego (PTSD)
• Depresja psychotyczna
• Psychoza poporodowa

Do schorzeń fizycznych najczęściej kojarzonych z psychozą zalicza się padaczkę, zaawansowane zakażenie wirusem HIV, chorobę Parkinsona, udar, guzy mózgu, otępienie związane z wiekiem i nadużywanie metamfetaminy.

Zatwierdzone typowe leki przeciwpsychotyczne

Typowe leki przeciwpsychotyczne zostały po raz pierwszy opracowane w latach 50. XX wieku w celu leczenia psychozy. Od tego czasu stosowanie tych leków zostało rozszerzone o ostrą manię, pobudzenie i inne poważne zaburzenia nastroju.

W zależności od objawów lekarz może zdecydować się na zastosowanie typowego leku przeciwpsychotycznego o niskiej, średniej lub wysokiej mocy. Ogólnie rzecz biorąc, te o niższej mocy mają mniej tolerowane skutki uboczne, ale są nieco mniej skłonne do powodowania zaburzeń ruchu. Oczywiście nie zawsze tak jest, a wybór leku zależy w takim samym stopniu od jego właściwego stosowania, jak i mocy.

Ostatecznie typowe leki przeciwpsychotyczne nie są uniwersalne. W związku z tym leczenie zawsze powinno być indywidualizowane, chociaż może być potrzebnych kilka prób, zanim trafi się na właściwą kombinację leków.

Do typowych leków przeciwpsychotycznych o niskim działaniu zalicza się:

• Torazyna (chlorpromazyna)
• Truxal (chlorprotiksen) – niedostępny w USA

Do typowych leków przeciwpsychotycznych o średniej sile działania zalicza się:

• Loxitane (loksapina)
• Navane (tiotyksen)
• Trilafon (perfenazyna)

Do typowych leków przeciwpsychotycznych o dużej sile działania zalicza się:

• Clopixal (zuklopentyksol) – niedostępny w USA
• Compro (prochlorperazyna)
• Depiksol (flupentiksol)
• Haldol (haloperydol)
• Majeptil (tioproperazyna) – niedostępny w USA
• Mellaril (tiorydazyna)
• Proliksyna (flufenazyna)
• Stelazina (trifluoperazyna)

Skutki uboczne leków przeciwpsychotycznych

Skutki uboczne mogą się różnić w zależności od leku lub kombinacji leków. Niektóre skutki uboczne mogą być łagodne i krótkotrwałe; inne mogą się kumulować z czasem i zwiększać ryzyko wystąpienia innych niepożądanych efektów.

Największym zmartwieniem jest ryzyko pozapiramidowych skutków ubocznych (EPS) , charakterystycznych skutków ubocznych, które wpływają na ruch ciała i mowę. W przeszłości termin „Thorazine shuffle” został ukuty ze względu na wpływ leku na ruch i kontrolę mięśni.

Zakres EPS może być różny i może obejmować:

• Ostre dyskinezy (zaburzenia ruchu charakteryzujące się mimowolnymi ruchami mięśni, tikami i zmniejszoną kontrolą mięśni)
• Akasyzja (uczucie wewnętrznego niepokoju i niemożność pozostania w bezruchu, często nazywane „syndromem królika”)
• Akinezja (utrata lub upośledzenie ruchów dowolnych)
• Reakcje dystoniczne (przerywane i mimowolne skurcze mięśni twarzy, szyi, tułowia, miednicy i kończyn)
• Parkinsonizm (grupa zaburzeń neurologicznych, które powodują problemy z poruszaniem się podobne do choroby Parkinsona, w tym drżenie, spowolnienie ruchów i sztywność)
• Dyskineza późna (często obejmująca mimowolne i powtarzające się ruchy twarzy, w tym wystawianie języka, grymasy twarzy lub wykonywanie ruchów żucia)

Inne, mniej wyniszczające skutki uboczne obejmują rozstrój żołądka, zwiększenie masy ciała, suchość w ustach, niewyraźne widzenie, zaparcia, wymioty, senność i niedociśnienie ortostatyczne (niskie ciśnienie krwi po wstaniu).

W rzadkich przypadkach może wystąpić zagrażająca życiu reakcja na lek, znana jako złośliwy zespół neuroleptyczny , powodująca wysoką gorączkę, sztywność mięśni, zaburzenia stanu psychicznego i dysfunkcję autonomicznego układu nerwowego (który reguluje częstość akcji serca, częstość oddechów, temperaturę ciała, trawienie i odczucia fizyczne).

Ogólnie rzecz biorąc, EPS będzie miało wpływ na trzech na pięciu typowych użytkowników leków przeciwpsychotycznych w pewnym stopniu. Natomiast atypowe leki przeciwpsychotyczne będą powodować EPS u jednego na czterech użytkowników.

Podobnie, typowe leki przeciwpsychotyczne o dużej mocy częściej powodują EPS, niedociśnienie ortostatyczne i senność niż te o małej mocy. Podczas gdy typowe leki przeciwpsychotyczne o małej mocy zazwyczaj mają mniej objawów EPS, częściej wpływają na układ nerwowy przywspółczulny, powodując nienormalnie spowolnione tętno, niskie ciśnienie krwi, niewyraźne widzenie, suchość w ustach i zwężenie oddechu.

Terapia łączona

W leczeniu chorób psychicznych leki przeciwpsychotyczne przepisuje się zazwyczaj w połączeniu z innymi lekami, takimi jak stabilizatory nastroju, leki przeciwdepresyjne i leki przeciwlękowe.

• Stabilizatory nastroju są stosowane w celu złagodzenia epizodów maniakalnych lub hipomaniakalnych . Opcje obejmują Tegretol (karbamazepina), Depakene (kwas walproinowy), Lithobid (lit) i Depakote (diwalproeks sodu).
• Leki przeciwdepresyjne stosuje się w leczeniu depresji. Należą do nich następujące sześć klas leków: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy (NDRI), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TCA), inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) i atypowe leki przeciwdepresyjne.
• Leki przeciwlękowe , znane również jako benzodiazepiny, mogą pomóc w problemach ze snem i lękiem, ale są zazwyczaj przepisywane na krótki okres czasu. Opcje obejmują Klonopin (klonazepam), Valium (diazepam), Ativan (lorazepam) i Xanax (alprazolam).