Misofonia może być przyczyną Twojej wrażliwości na dźwięk

Misofonia, nazywana również zespołem selektywnej wrażliwości na dźwięk , to stan, w którym pewne dźwięki wywołują wybuch charakteryzujący się irytacją, gniewem lub agresją. Osoby z mizofonią reagują w skrajny i często emocjonalny sposób na pewne „wyzwalające” dźwięki. Reakcje wahają się od irytacji, ucieczki, a nawet wściekłości, przy czym niektóre osoby atakują gwałtownie.

Misophonia to słabo poznana i niedostatecznie zbadana przypadłość. Termin misophonia nie pojawił się do opisu tej przypadłości aż do roku 2000, chociaż schorzenie to zostało opisane znacznie wcześniej jako zespół selektywnej wrażliwości na dźwięk. Świadomość tego zaburzenia wzrosła, odkąd w 2011 r. wyemitowano kilka ogólnokrajowych reportaży na temat tej przypadłości.

Objawy mizofonii

Podstawowym objawem mizofonii jest skrajna reakcja w odpowiedzi na inne osoby wydające określone dźwięki. Reakcje te mogą obejmować:

• Gniew 
• Unikanie
• Kłopot
• Niesmak
• Agresja słowna lub fizyczna

Reakcja osoby chorej na mizofonię na te bodźce jest często nazywana „autonomiczną” i czasami porównywana do reakcji organizmu „walcz lub uciekaj” . 

Reakcja walki lub ucieczki jest również nazywana ostrą reakcją na stres. Jest to naturalny sposób reagowania organizmu na sytuację, którą uważa za zagrażającą.

W ramach tej reakcji dzieje się szereg rzeczy:

• Wydzielają się hormony adrenalina i noradrenalina
• Przyspiesza się tętno i częstość oddechów
• Mięśnie się napinają
• Naczynia krwionośne zwężają się
• Źrenice rozszerzają się
• Zwiększona czujność i świadomość

Badania wykazały, że u osób cierpiących na mizofonię występuje również wzrost ciśnienia krwi, przyspieszone bicie serca i podwyższona temperatura ciała. 

Wszystkie te reakcje są sposobem, w jaki ciało przygotowuje się do reagowania na bodziec zagrażający. Nie jest jasne, dlaczego osoba z mizofonią może reagować w podobny sposób na dźwięk wyzwalający, ale naukowcy uważają, że ta reakcja jest mimowolna.

Osoby z mizofonią mogą podejmować ogromne wysiłki, aby uniknąć narażenia na wyzwalające dźwięki. Mogą izolować się społecznie lub wymyślać ciekawe mechanizmy radzenia sobie. Niektórzy mogą nosić słuchawki lub wytwarzać inne dźwięki, aby zagłuszyć wyzwalające dźwięki.

Diagnoza mizofonii

Obecnie nie ma ustalonych kryteriów diagnostycznych mizofonii. Zaburzenia te nie są też uznawane za oficjalne rozpoznanie w Podręczniku diagnostyczno-statystycznym zaburzeń psychicznych, piątej edycji (DSM-5).

Proponowane kryteria diagnostyczne opublikowano w 2013 r., a naukowcy zasugerowali, aby zaklasyfikować to zaburzenie jako osobne i odrębne zaburzenie psychiczne.  Naukowcy zauważają, że chociaż mizofonia przypomina niektóre inne schorzenia, takie jak fobie specyficzne, OCD i zaburzenie eksplozywne przerywane, żadne z tych schorzeń nie pasuje w pełni do wzorców objawów charakterystycznych dla mizofonii.

Proponowane kryteria sugerują, że mizofonia charakteryzuje się:

• Przewidywanie, że pewien dźwięk wywoła irytację, złość lub obrzydzenie
• Uczucia gniewu inicjujące utratę kontroli
• Unikanie znanych dźwięków wyzwalających lub tolerowanie tych dźwięków ze skrajną złością, dyskomfortem lub obrzydzeniem
• Znaczne cierpienie, które zakłóca normalne codzienne czynności
• Tego typu uczuć nie da się lepiej wyjaśnić innym zaburzeniem psychicznym lub stanem chorobowym

Mimo że nie ma oficjalnej diagnozy, lekarz może zalecić metody leczenia, które pomogą złagodzić objawy tej choroby.

Przyczyny mizofonii

Dokładne przyczyny mizofonii nie są znane, ale istnieje szereg czynników, które mogą odgrywać rolę. 

• Chemia mózgu : Niektóre badania sugerują, że osoby cierpiące na mizofonię mogą mieć większą łączność między przednią korą wyspową (AIC), obszarem mózgu odgrywającym ważną rolę w przetwarzaniu emocji, a korą słuchową. 
• Inne zaburzenia psychiczne : Osoby cierpiące również na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), zespół Tourette’a i zaburzenia lękowe są również bardziej narażone na mizofonię.   
• Szumy uszne : Mizofonia występuje częściej u osób cierpiących również na szumy uszne, czyli stan, w którym osoby te słyszą dźwięki, często dzwonienie, którego nikt inny nie słyszy.
• Genetyka : Mizofonia ma tendencję do dziedziczenia rodzinnego, dlatego prawdopodobne jest, że istnieje czynnik genetyczny zwiększający ryzyko wystąpienia tej choroby.

Pomimo zwiększonej świadomości zaburzenia, badania nad mizofonią są bardzo ograniczone, a większość informacji pochodzi z niezwykle małych badań i raportów przypadków. Brakuje również dowodów epidemiologicznych.

Niektóre badania wskazują, że częstość występowania mizofonii jest znacznie wyższa, niż wcześniej sądzili specjaliści, jednak wiele osób ma jedynie łagodne objawy, z powodu których nie szukają leczenia.

Rodzaje mizofonii

Podczas gdy mizofonia jest czasami porównywana do innego stanu zwanego hiperakuzą, wyzwalaczami mizofonii są zazwyczaj ciche codzienne dźwięki, w rzeczywistości wiele z nich wydaje się obejmować funkcje organizmu. Oto typowe wyzwalacze:

• Oddechowy
• Żucie
• Kliknięcie
• Brzęczące naczynia lub skrobanie łyżką po naczyniach
• Szczekanie psów
• Obcinanie paznokci
• Stukanie paznokciami
• Połykanie
• Oblizywanie ust
• Świszczący nos
• Gwizdanie w nosie
• Chłeptanie
• Kichanie
• Wąchanie
• Parskanie
• Gwizdanie
• Ziewanie

Ciekawe jest to, że w przypadku funkcji fizjologicznych, takich jak ziewanie czy mlaskanie, dźwięk często wywołuje reakcję tylko wtedy, gdy jest wydawany przez inną osobę. Podobnie jak w przypadku nadwrażliwości słuchowej, wiele osób z mizofonią cierpi również na szumy uszne.

Leczenie mizofonii

Obecnie nie ma ustalonych metod leczenia misofonii. Jednak niektóre opcje leczenia, które mogą być korzystne, obejmują:

• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) : To podejście może pomóc ludziom zmienić niektóre negatywne myśli i skojarzenia z dźwiękami, które zazwyczaj wyzwalają reakcję. Jedno badanie opublikowane w Journal of Affective Disorders wykazało, że prawie 50% osób z mizofonią leczonych za pomocą CBT doświadczyło znacznej redukcji objawów. 
• Leki : Chociaż nie ma zatwierdzonego leku do leczenia mizofonii, leki mogą zostać przepisane w celu leczenia współwystępujących schorzeń , takich jak lęk lub depresja.
• Terapia reedukacji szumów usznych (TRT) : Podejście to obejmuje noszenie urządzenia wytwarzającego dźwięki odwracające uwagę, terapię mającą na celu naukę ignorowania dźwięków oraz techniki relaksacyjne mające na celu zminimalizowanie automatycznej reakcji na stres.  Chociaż TRT jest tradycyjnie stosowana w leczeniu szumów usznych, może pomóc osobom cierpiącym na mizofonię nauczyć się lepiej tolerować pewne wyzwalające dźwięki.

Radzenie sobie z mizofonią

Istnieją również zmiany stylu życia, strategie radzenia sobie z chorobą oraz techniki relaksacyjne, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów mizofonii.

Oto kilka strategii, które możesz wypróbować:

• Noszenie zatyczek do uszu w sytuacjach, w których będziesz narażony na hałas wyzwalający
• Korzystanie z urządzenia generującego biały szum w celu zablokowania niektórych dźwięków
• Noszenie słuchawek na wypadek, gdybyś poczuł się przytłoczony
• Włączanie muzyki lub telewizora w celu uzyskania dźwięku w tle
• Praktykowanie dobrych technik radzenia sobie ze stresem
• Dostosowanie ustawień tak, aby rzadziej narażać się na dźwięki wyzwalające 
• Przygotuj plan na wypadek, gdy poczujesz, że wybuch złości jest nieunikniony, np. opuść pomieszczenie lub zastosuj technikę relaksacyjną, np. głębokie oddychanie lub wizualizację

Pomocna może okazać się również rozmowa z innymi na temat tego stanu. Ludzie będą w stanie lepiej unikać wydawania pewnych dźwięków w twoim otoczeniu — takich jak żucie gumy lub gwizdanie — jeśli będą wiedzieć, że może to wywołać negatywną reakcję.