Hoe ik met mijn kinderen over zelfmoord wil praten

Zelfmoord is een heel ingewikkeld onderwerp en kan lastig zijn om over te praten, vooral met onze kinderen. Het is echter belangrijk om het niet te vermijden, want als kinderen met onbeantwoorde vragen achterblijven, zullen ze elders naar die antwoorden zoeken en soms op de verkeerde plekken.  Kinderen zullen ook emoties opkroppen en hun eigen interpretaties maken van wat er is gebeurd als iemand het niet uitlegt.

Daarom wil ik klaar, bereid en in staat zijn om het onderwerp met mijn kinderen te bespreken wanneer dat nodig is. Bijvoorbeeld in ongelukkige omstandigheden of als ze zelfmoord in de media zien of horen. Het onderwerp benaderen hangt af van hoe oud mijn kinderen zijn en hun vermogen om het concept te begrijpen. 

Ik ga dit onderwerp met mijn kinderen bespreken, onder andere door zelfmoord te definiëren en uit te leggen waarom iemand zelfmoord pleegt.

Nadenken over mijn gedachten en gevoelens 

Het eerste wat ik ga doen is mijn gedachten en gevoelens over zelfmoord uitzoeken. Voordat ik met mijn kinderen ga praten, moet ik duidelijkheid hebben over mijn waarden, overtuigingen en hoe ik ben geconditioneerd. 

Cultureel gezien ben ik opgegroeid met het idee dat wanneer iemand besluit om zijn leven te beëindigen, er niet over gesproken mag worden. Schaamtewolken hangen boven hun geliefden. Stilte en geheimen vullen de lucht. Roddels en speculaties gaan wild, maar de context en het bewustzijn worden genegeerd. Daarom weet ik dat het moeilijk zal zijn om het onderwerp aan te snijden, omdat ik mezelf moet deconditioneren van die ongezonde overtuigingen uit het verleden. 

Ik herinner mezelf eraan dat ik niet wil dat mijn kinderen op deze manier opgroeien, vooral gezien mijn persoonlijke ervaring met zelfbeschadiging en worstelingen met depressie. Praten met mijn kinderen over zelfmoord kan helpen misinformatie te voorkomen en een omgeving te creëren waarin ze zich veilig voelen om erover te praten en vragen te stellen. Ik wil de vertrouwde volwassene zijn waar ze als eerste naartoe gaan voor de juiste informatie.

Wees direct, eerlijk en oordeelvrij

Ik ben van plan om zo direct mogelijk te zijn. Ik voorzie bijvoorbeeld een aantal veelvoorkomende vragen. 

Wat betekent het als iemand sterft?

Toen mijn dochter 4 jaar oud was, overleed de buurman van mijn ouders, een oudere man, terwijl ze bij hen verbleef. Vanuit het raam zag ze de lijkschouwer komen en het lichaam weghalen. 

Mijn ouders legden mijn dochter uit dat hun buurman was overleden; maar toen ik haar er later naar vroeg, wilde ze weten wanneer de volgende oudere man zou komen om de overledene te vervangen. Ze dacht dat de dood leek op wat we zagen toen we Angry Birds speelden op onze iPad.

Ik moest haar uitleggen dat als iemand sterft, ze niet meer leven. Elk levend wezen zal uiteindelijk sterven. Ze kunnen niet meer terugkomen. Ze slapen niet en worden niet meer wakker. Hun lichaam is gestopt met werken en ze hoeven niet meer te eten, drinken of ademen. 

Wat is zelfmoord?

Als mijn kinderen jong zijn, zal ik eenvoudige woorden, concepten en uitleg gebruiken om te definiëren wat zelfmoord is. Ik zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: “Zelfmoord is wanneer iemand zo volkomen hopeloos is dat de dingen ooit beter zullen worden dat hij ervoor kiest om zijn leven te beëindigen.”

Als ze vragen of iemand zelfmoord heeft gepleegd, zal ik ze de waarheid vertellen. Ik zal niet liegen of valse en dubbelzinnige uitspraken doen zoals “naar een betere plek gegaan”, “voor altijd slapend”, “geen pijn meer hebbend” of “bij de engelen”.

Dit zorgt alleen maar voor verwarring, omdat mijn kinderen kunnen voelen dat er iets vreselijks is gebeurd; door het te verhullen lijk ik minder betrouwbaar. Het zou hen ertoe kunnen aanzetten om ergens anders of bij iemand anders informatie te zoeken die niet betrouwbaar is.

Waarom zou iemand een einde aan zijn leven willen maken?

Ik zal niet uitweiden, of mijn mening of oordeel geven over waarom het gebeurde. Ik zal bijvoorbeeld vermijden om taal te gebruiken die impliceert dat ze egoïstisch of laf waren door de gemakkelijke weg te kiezen. Door vast te houden aan feiten krijgen ze de juiste informatie en kunnen ze er onafhankelijk over nadenken. 

Ik ga geen aannames doen over het leven van de persoon. Ik zal simpelweg stellen dat wanneer iemand sterft door zelfmoord, ze veel emotionele, mentale en fysieke pijn hadden. Ze voelden zich lange tijd vastzitten. De enige manier waarop ze dachten dat dit een einde kon maken aan hoe ze zich voelden, was door te stoppen met leven. Ze dachten dat niemand hen kon helpen. Het is belangrijk om te benadrukken dat wanneer iemand sterft door zelfmoord, het niet iemands schuld is.

Houd het gesprek open

Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat er een voortdurende dialoog over dit onderwerp is. Als mijn kinderen opgroeien en in hun tienerjaren komen, weet ik zeker dat ze iemand zullen kennen die worstelt met hun mentale gezondheid en dat zij dit ook kunnen ervaren. 

Ik zal niet bang zijn om ze te vragen of ze iemand kennen die suïcidale gedachten heeft of dat ze deze zelf hebben gehad. Dit was iets wat mijn ouders nooit deden. Ik hoop dat ik in de loop van de tijd genoeg vertrouwen met ze heb opgebouwd dat ze zich veilig voelen om deze gedachten met mij te delen. Het zal cruciaal voor me zijn om te benadrukken dat ik er voor ze ben en altijd beschikbaar ben om te luisteren en ze onvoorwaardelijk te steunen.