Vaak geheim gehouden, militair seksueel trauma laat blijvende littekens achter

Update: Vanaf 17 januari 2023 komen alle Amerikaanse veteranen in aanmerking voor gratis spoedeisende geestelijke gezondheidszorg. Dit geldt zelfs als de persoon niet is ingeschreven bij het VA-systeem. Het beleid omvat ook de kosten van ambulanceritten, tot 30 dagen klinische zorg en tot 90 dagen poliklinische zorg.

“Je plicht doen” is een van de belangrijkste waarden van het Amerikaanse leger — en dat is precies wat Sandra Lee hoog hield in de weken nadat ze twee keer was verkracht door een medesoldaat tijdens haar dienst in Irak in 2004. Als stafsergeant en lid van de eenheid burgerzaken was ze verantwoordelijk voor het toezicht op de herbouw van scholen voor kinderen in West-Bagdad en het bieden van veiligheid aan een eenheid gevechtsgenie.

“Ik had niet de mentale capaciteit of de tijd om met persoonlijke zaken om te gaan. Op dat moment ging het om het collectief en om iedereen veilig thuis te krijgen,” legt Lee uit, die ook vier bomaanslagen langs de kant van de weg overleefde. “Alles wat met mezelf te maken had, werd gewoon opzijgeschoven, het maakte niet uit.”

Lee’s mentale gezondheid begon echter achteruit te gaan toen ze in oktober 2004 thuiskwam. De veteraan zegt dat ze aan zelfmoord dacht en zich boos en depressief voelde. Lee ging uiteindelijk in 2007 voor zes maanden naar een in-patient behandelprogramma voor posttraumatische stressstoornis (PTSS). Toen kon ze de verkrachtingen erkennen en ervan genezen. 

Maar het zou nog eens 10 jaar duren en er zouden talloze medicijnen, therapieën, steungroepen en andere behandelingen nodig zijn voordat Lee zich beter begon te voelen.

Blijvende littekens van militair seksueel trauma

Lee’s ervaring als overlevende van militair seksueel geweld (MST) is verre van zeldzaam. Het Department of Veterans Affairs (VA) schat dat 1 op de 3 vrouwen en 1 op de 50 mannen die in het leger hebben gediend, MST (gedefinieerd als seksueel geweld of seksuele intimidatie tijdens militaire dienst) heeft meegemaakt.

De effecten van MST kunnen de mentale gezondheid van veteranen op diepgaande wijze beïnvloeden, zelfs jaren na het incident. Het is in verband gebracht met een verhoogd risico op PTSS , depressie, middelenmisbruikstoornissen en andere psychische aandoeningen.

Een van de redenen waarom MST zo’n blijvende indruk op overlevenden achterlaat, is het feit dat de misdaad in veel gevallen is gepleegd door iemand met wie ze samenleven en werken.

“Vaak is er een extra laag aan de gebeurtenis, omdat de persoon die de aanval heeft gepleegd, iemand zou moeten zijn die het slachtoffer kon vertrouwen  om zijn leven te beschermen “, zegt Zachary Clayborne Dietrich , PsyD, een erkend psycholoog bij LifeStance Health , dat virtuele en persoonlijke poliklinische geestelijke gezondheidszorg biedt.

Dr. Dietrich, die in 2003 in dienst trad bij het Amerikaanse Korps Mariniers, vervolgt: “Bij de meeste overlevenden van seksueel misbruik zie je al een afname in hun vertrouwen in anderen en hyperalertheid. Dit wordt echter vaak versterkt in gevallen van MST, omdat de dader geacht werd zijn rug te beschermen tegen gevaar, en niet het gevaar te verergeren.”

Dat interpersoonlijke trauma kan een significante verraad zijn. Als gevolg hiervan worstelen overlevenden om zich veilig te voelen onder anderen en isoleren ze zichzelf vaak van supportsystemen .

Overlevenden van MST hebben ook vaker last van andere soorten trauma’s. Ze hebben vaker seksueel en fysiek misbruik meegemaakt in hun jeugd. Bijna 3 op de 4 overlevenden van MST werden ook blootgesteld aan andere significante stressoren in oorlogsgebieden (inclusief gevechten) tijdens hun inzet. En als ze eenmaal thuis zijn, lopen ze nog steeds een onevenredig hoog risico op seksueel misbruik buiten hun militaire dienst. Gecombineerd leiden deze situaties tot cumulatief trauma dat extreem moeilijk te verwerken kan zijn en veel tijd vergt om van te herstellen.

Een cultuur van geheimhouding

Ondanks de prevalentie van MST, wordt ongeveer 70% van de gevallen niet gemeld, vanwege angst, zegt Brittany Morris, MSC, een gediplomeerd klinisch maatschappelijk werker van Thriveworks in Chesapeake, Virginia , die eerder in het buitenland heeft gewoond en voor het leger heeft gewerkt. 

“Er is de zorg dat er geen consequenties zullen zijn voor de dader, vooral als het een hogere officier is, de overlevende zal worden gestraft (gedwongen om van functie te veranderen), of anderen zullen erachter komen en hen mijden,” legt ze uit. “Militairen wordt vaak gevraagd om hun gevoelens te maskeren en zwakke plekken te verbergen, dus veel van de overlevenden met wie ik heb gewerkt, geven zichzelf de schuld dat ze zwak zijn, het niet beter weten, of dat ze er op de een of andere manier ‘om hebben gevraagd’.”

Bovendien zou het melden van verkrachting of seksueel misbruik potentieel een bron van trauma op zich kunnen zijn. Dat is een belangrijke reden waarom Lee destijds aan niemand vertelde wat haar was overkomen.

“Wie zegt dat ik niet loog, of iets verzon, of dingen anders herinnerde? Er waren dagen dat ik fantaseerde over zelfmoord en die gedachte had, en ik vroeg me af wat het melden van [de verkrachtingen] met mijn psyche zou doen,” zegt Lee. “Als je al op dat breekpunt bent en nauwelijks aan een zijden draadje hangt, en je voegt er nog iets aan toe, dan was dat risico niet iets dat ik wilde nemen.”

De geheimhoudingscultuur binnen het leger kan ertoe leiden dat slachtoffers de nasleep van seksueel misbruik alleen moeten doorstaan, zonder de steun en therapie die hen zouden kunnen helpen omgaan met de daaruit voortvloeiende stress.

Verbetering van de zorg voor MST-overlevenden

Toen Lee in 2007 na haar ziekenhuisopname probeerde om aanvullende ondersteuning te krijgen om te herstellen van de gevolgen van MST, ontdekte ze dat er ‘geen middelen beschikbaar waren’. 

Sindsdien hebben voorstanders geprobeerd verbeteringen door te voeren voor MST-overlevenden. Senatoren hebben onlangs een wetsvoorstel opnieuw ingediend om de toegang tot uitkeringen en gezondheidszorg voor MST-overlevenden te verbeteren en de verwerking van MST-claims te stimuleren. Meerdere wetsvoorstellen gericht op de zorg voor MST-overlevenden zijn ook ingediend bij het Huis van Afgevaardigden. Een van deze wetsvoorstellen zou, als deze wordt aangenomen, vereisen dat de VA een peer support specialist aanwijst om een ​​veteraan te helpen bij het indienen van een MST-claim.

“Ik denk persoonlijk dat dit overlevenden aanzienlijk ten goede kan komen, omdat het lijkt alsof het weten dat anderen je begrijpen zo’n cruciale rol speelt in het genezingsproces”, zegt Dr. Dietrich. 

Lee zou uiteindelijk graag zien dat het MST-rapportagesysteem uit de militaire commandostructuur wordt gehaald. Dat zou ervoor kunnen zorgen dat overlevenden zich prettiger voelen bij het indienen van een melding en dat de kans groter is dat er op de juiste manier mee wordt omgegaan.

“Dat is de eerste stap. Er zijn commandanten in het leger die helemaal voor hun troepen zijn en in de bres springen voor iedereen die slecht behandeld wordt, maar er zijn anderen die dat niet zijn, die het liever onder het tapijt vegen omdat het een smet op hun carrière zou zijn,” zegt ze.

Wat Lee het meest heeft geholpen bij haar herstel, is het opbouwen van een ondersteuningssysteem met professionals in de gezondheidszorg waarmee ze contact heeft, het vinden van effectieve medicijnen en acteren in het theater, waardoor ze op een comfortabelere manier met uitdagende emoties om kan gaan. Zelfs na 17 jaar heeft ze nog steeds haar “slechte dagen”, maar het gaat veel beter. 

“Het gaat niet alleen om het verstrijken van de tijd, maar om wat je met die tijd doet dat je helpt te genezen”, zegt Lee.