Sluit deze videospeler
Anna O., ook bekend als Bertha Pappenheim, was het pseudoniem dat aan een van de patiënten van arts Josef Breuer werd gegeven. Haar geval werd beschreven in het boek dat Breuer samen met Sigmund Freud schreef, Studies on Hysteria .
Bertha Pappenheim (27 februari 1859 – 28 mei 1936) was haar echte naam, en ze had aanvankelijk Breuers hulp gezocht voor een reeks symptomen, waaronder visuele stoornissen, hallucinaties, gedeeltelijke verlamming en spraakproblemen. Breuer diagnosticeerde de jonge vrouw met hysterie en besprak haar geval later met Freud, die zijn eigen ideeën ontwikkelde over wat aan de basis lag van Anna O.’s aandoening.
Haar behandeling speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming en ontwikkeling van de psychoanalyse .
Inhoudsopgave
In één oogopslag
Anna O. was een patiënt van arts Josef Breuer, een van Sigmund Freuds collega’s en medewerkers. Zij was verantwoordelijk voor het bedenken van de term “praatkuur” om het gesprekstherapieproces te beschrijven dat Breuer gebruikte om haar aandoening te behandelen. Naast haar impact op de psychoanalyse werd Pappenheim een invloedrijke figuur op het gebied van maatschappelijk werk in Duitsland.
Anna O’s betekenis in de psychologie
Bertha Pappenheim, in de anamnese Anna O. genoemd, kwam bij Josef Breuer voor behandeling van wat toen hysterie werd genoemd.
Hysterie werd destijds beschreven als een psychische aandoening die vrouwen trof en die leidde tot symptomen als blindheid, emotionele uitbarstingen, hallucinaties en theatraal gedrag.
Hoewel Freud haar nooit echt als patiënt zag, had haar geval een significante impact op de ontwikkeling van de psychoanalyse. Freud was gefascineerd door haar geval en raadpleegde Breuer tijdens haar behandeling.
Symptomen van Anna O.
Terwijl ze voor haar stervende vader zorgde, ervoer Pappenheim een reeks symptomen, waaronder:
- Gedeeltelijke verlamming
- wazig zicht
- Hoofdpijn
- Hallucinaties
- Stemmingswisselingen
- Eetstoornissen
- Geheugenverlies
- Gezichtspijn
- Taalafasie
Tijdens de behandeling, die duurde van 1880 tot 1882, ontdekte Breuer dat praten over haar ervaringen Pappenheim enige verlichting van haar symptomen leek te bieden. Ze noemde de behandeling de “praatkuur.”
Impact op Freud
Hoewel Freud Pappenheim nooit echt heeft ontmoet, fascineerde haar verhaal hem en diende het als basis voor Studies on Hysteria (1895), een boek dat Breuer en Freud samen schreven. Breuers beschrijving van haar behandeling leidde Freud tot de conclusie dat hysterie geworteld was in seksueel misbruik in de kindertijd.
Freuds nadruk op seksualiteit als oorzaak leidde uiteindelijk tot een breuk met Breuer, die deze visie op het ontstaan van hysterie niet deelde. “Het duiken in seksualiteit in theorie en praktijk is niet naar mijn smaak,” legde Breuer uit. Hoewel de vriendschap en samenwerking al snel eindigden, zou Freud zijn werk voortzetten in de ontwikkeling van gesprekstherapie als behandeling voor psychische aandoeningen.
Het geval van Pappenheim had ook invloed op de ontwikkeling van de vrije associatietechniek. Breuer gebruikte hypnose tijdens behandelsessies, maar hij ontdekte dat het vaak een goede manier was om de communicatie te verbeteren door Pappenheim vrij te laten praten over alles wat er in haar opkwam.
Freud zelf beschreef Anna O. ooit als de ware grondlegger van de psychoanalytische benadering van geestelijke gezondheidsbehandeling. Vijf jaar later publiceerde Freud zijn boek The Interpretation of Dreams , waarin hij een groot deel van zijn psychoanalytische theorie formaliseerde.
Wat is er met Anna O gebeurd?
Breuer en Freud hebben mogelijk het beeld geschetst dat Anna O. door Breuers behandeling van haar symptomen was genezen, maar uit documenten blijkt dat ze steeds verder achteruitging en uiteindelijk werd opgenomen.
“Dus het beroemde eerste geval dat hij samen met Breuer behandelde en dat alom werd geprezen als een buitengewoon therapeutisch succes, was helemaal niets van dat alles,” merkte Carl Jung, een voormalige leerling van Freud, in 1925 op.
Pappenheim herstelde uiteindelijk van haar ziekte en werd een belangrijke kracht in het Duitse sociale werk. Ze publiceerde ook een aantal teksten onder een pseudoniem en onder haar eigen naam, waaronder toneelstukken, gedichten en novellen.
In 1954 gaf Duitsland een postzegel uit met haar afbeelding als erkenning voor haar vele prestaties
Onderzoeker Mark J. Blechner suggereert dat Pappenheim uiteindelijk werd genezen dankzij drie kuren: de praatkuur, de schrijfkuur en de sociale kuur. “Ze werd niet alleen genezen door haar psychoanalytische behandeling, maar ook door haar intellectuele gaven te realiseren via haar schrijven en door de maatschappij te veranderen die haar ziek maakte,” schrijft hij.
Het is onduidelijk of Pappenheim vond dat Breurs behandeling nuttig of succesvol was. Ze heeft geen verslagen achtergelaten van haar behandeling door Breuer. In haar eigen werk met patiënten als maatschappelijk werker zou ze zich echter naar verluidt hebben verzet tegen elk gebruik van psychoanalytische behandeling voor degenen die onder haar hoede stonden.
Hedendaagse visies
Hoe zou Anna O.’s aandoening vandaag de dag worden gediagnosticeerd en behandeld? Hysterie wordt niet langer gezien als een geldige aandoening. Tegenwoordig kunnen mensen die dergelijke symptomen vertonen, worden gediagnosticeerd met een soort dissociatieve of somatische stoornis. Dergelijke stoornissen omvatten dissociatieve identiteitsstoornis of somatische symptoomstoornis .
Sommige experts suggereren echter dat haar toestand helemaal niet psychologisch was, maar in plaats daarvan het gevolg kan zijn van een fysieke of neurologische ziekte. Sommigen hebben gesuggereerd dat ze neurotuberculose of een vorm van hersenontsteking had. Anderen hebben gesuggereerd dat haar symptomen voortkomen uit een complexe partiële aanval die verergerd is door middelenafhankelijkheid.