Betsie Van Der Meer / Taxi / Getty Images
Zamknij ten odtwarzacz wideo
Strefa najbliższego rozwoju (ZPD) lub strefa potencjalnego rozwoju odnosi się do zakresu umiejętności, które dana osoba może wykonać pod okiem eksperta, ale nie potrafi jeszcze wykonać samodzielnie.
Tę teorię uczenia się, opracowaną przez psychologa Lwa Wygotskiego , można zaobserwować w klasie lub w każdym innym miejscu, gdzie dana osoba ma możliwość rozwijania nowych umiejętności.
Wygotski znany jest ze swojej teorii społeczno-kulturowej , która zakłada, że rozwój poznawczy jest wynikiem interakcji społecznych, a interakcje te mogą być różne w zależności od kultury.
Spis treści
Etapy Strefy Bliskiego Rozwoju
Istnieją trzy odrębne kategorie, do których uczeń może należeć pod względem zestawu umiejętności. Aby nauka mogła mieć miejsce, konieczne jest, aby ekspert rozumiał konkretny etap ZPD ucznia.
Zadania, których uczeń nie jest w stanie wykonać z pomocą
Zadania wykraczające poza strefę najbliższego rozwoju ucznia to takie, których nie można wykonać nawet z pomocą eksperta.
Jeśli zadanie nie mieści się w strefie najbliższego rozwoju ucznia, ekspert może obniżyć poziom trudności i znaleźć zadania bardziej odpowiednie do poziomu umiejętności ucznia.
Zadania, które uczeń może wykonać z pomocą
Kiedy uczeń jest bliski opanowania zestawu umiejętności wymaganego do wykonania zadania, ale nadal potrzebuje wskazówek eksperta, uważa się, że znajduje się w strefie najbliższego rozwoju.
W takiej sytuacji ekspert może zastosować różne techniki, aby pomóc uczniowi lepiej zrozumieć koncepcje i umiejętności wymagane do samodzielnego wykonania zadania.
Zadania, które uczeń może wykonać bez pomocy
W tej fazie uczący się jest w stanie samodzielnie wykonywać zadania i opanował zestaw umiejętności wymaganych do tego. Uczący się nie potrzebuje pomocy eksperta .
Gdy uczeń osiągnie ten etap, ekspert może zwiększyć poziom trudności zadania, aby znaleźć następny punkt najbliższego rozwoju ucznia i zachęcić go do dalszej nauki .
Kluczowe elementy strefy najbliższego rozwoju
Istnieje kilka podstawowych koncepcji opracowanych przez Wygotskiego, a następnie rozwiniętych przez jego następców, które pomogły w dopracowaniu tej teorii uczenia się.
Sukces tego procesu uczenia się obejmuje następujące kluczowe elementy:
- Obecność osoby posiadającej wiedzę i umiejętności pozwalające na kierowanie uczniem
- Działania wspomagające, znane jako rusztowanie, prowadzone przez eksperta, które pomagają kierować uczniem
- Interakcje społeczne pozwalające uczniowi pracować nad swoimi umiejętnościami i zdolnościami
„Inny, który ma większą wiedzę”
„Bardziej kompetentna osoba” to ktoś, kto ma większą wiedzę niż uczeń i potrafi udzielić mu wskazówek w trakcie procesu uczenia się.
Choć dziecko może jeszcze nie być w stanie wykonać czegoś samodzielnie, jest w stanie wykonać zadanie z pomocą wykwalifikowanego instruktora, którym może być rodzic, nauczyciel, inna osoba dorosła lub rówieśnik.
Rusztowanie
Gdy dziecko znajduje się w ZPD, ekspert zapewni mu odpowiednią pomoc, aby pomóc mu wykonać nowe zadanie lub nabyć nową umiejętność . Działania, instrukcje, narzędzia i zasoby, które są wykorzystywane w celu pomocy w tym procesie uczenia się, są znane jako rusztowanie.
Przykłady rusztowań, z których mogą korzystać nauczyciele, obejmują:
- Zapytanie ucznia, co jego zdaniem należy zrobić dalej, jaki był jego tok myślenia lub czy istnieją inne sposoby rozwiązania problemu
- Modelowanie sposobu rozwiązania podobnego problemu lub wykonania podobnego zadania
- Dzielenie uczniów na małe grupy i zachęcanie ich do dyskusji na temat nowego konceptu przed jego rozwinięciem
- Korzystanie z pomocy wizualnych, aby pomóc uczniom zrozumieć zadanie przed jego wykonaniem
- Proszenie uczniów o wykorzystanie wcześniejszej wiedzy w celu lepszego zrozumienia bardziej złożonych zagadnień
- Korzystanie z metapoznawczych narzędzi online, takich jak samoocena materiału i autokorekta, aby pomóc uczniom w nauce pojęć
W końcu rusztowanie może zostać usunięte, a uczeń będzie w stanie samodzielnie wykonać zadanie.
Chociaż rusztowanie najczęściej kojarzy się ze strefą najbliższego rozwoju, nie jest to koncepcja pierwotnie wprowadzona przez Wygotskiego. Zamiast tego termin ten został zaproponowany przez innych badaczy, którzy rozwinęli jego oryginalne teorie.
Interakcja społeczna
Wygotski uważał, że aby nauka mogła mieć miejsce, interakcja społeczna między bardziej zorientowanym innym a uczącym się jest kluczowa. Chociaż ekspertem może być osoba dorosła, Wygotski podkreślał również siłę uczenia się od rówieśników.
Na przykład, gdy dzieci uczą się nowego pojęcia, interakcja społeczna między dorosłym ekspertem a wszystkimi dziećmi jest początkowo kluczowa. Ale jeśli niektóre dzieci zrozumieją pojęcie, podczas gdy inne są jeszcze w ZPD, interakcja z rówieśnikami może stworzyć najbardziej sprzyjające środowisko do nauki.
Zastosowania Strefy Bliskiego Rozwoju w klasie
Strefa najbliższego rozwoju jest ruchomym celem. Dając dzieciom zadania, których nie mogą łatwo wykonać samodzielnie i zapewniając im wskazówki, których potrzebują, aby je wykonać, edukatorzy mogą stopniowo rozwijać proces uczenia się.
Oto kilka przykładów wykorzystania strefy najbliższego rozwoju w klasie:
- Nauczyciel na kursie psychologii eksperymentalnej może początkowo zapewnić uczniom rusztowanie, instruując ich w ich eksperymentach. Następnie nauczyciel powoli usuwa rusztowanie, podając jedynie krótkie opisy, jak postępować. Na koniec oczekuje się, że uczniowie samodzielnie opracują i przeprowadzą swoje eksperymenty.
- Nauczyciel może zapewnić uczniom arkusze kalkulacyjne do prześledzenia, aby nauczyli się pisać alfabet. Nauczyciel może również użyć tablicy, aby modelować kroki pisania liter. Jeśli niektórzy uczniowie utkną, nauczyciel może pozwolić im ćwiczyć razem na tablicy, aż do opanowania umiejętności.
- W przypadku dzieci uczących się innego języka nauczyciel może napisać zdanie na tablicy, przeczytać je na głos, a następnie zachęcić uczniów do czytania go na głos na zmianę. Następnie nauczyciel może podzielić dzieci na grupy, aby wspólnie ćwiczyć czytanie, zanim zleci im samodzielne wykonanie pracy domowej z czytania.
Potencjalne wyzwania strefy najbliższego rozwoju
Chociaż rusztowanie może być niezwykle pomocne w nauce nowych pojęć lub umiejętności przez uczniów, jeśli nauczyciel nie zna unikalnego najbliższego rozwoju każdego ucznia, te techniki nauczania mogą okazać się nieskuteczne.
Według badań, inne trudności, na jakie mogą natrafić nauczyciele, to m.in.:
- Brak wystarczającej ilości czasu i/lub zasobów, aby zrozumieć najbliższy rozwój ucznia
- Zbyt duża liczba uczniów uniemożliwia właściwe zrozumienie stale zmieniającego się ZPD każdego z nich
- Nie do końca rozumiem koncepcję ZPD i/lub rusztowania
- Walczę o utrzymanie wystarczającej elastyczności poznawczej, aby móc wykonywać prace rusztowaniowe
- Brak wystarczającej organizacji, aby wykonać rusztowanie
Strefa najbliższego rozwoju jest ważnym pojęciem zarówno w edukacji, jak i psychologii. Poprzez zrozumienie, jak działa ZPD, edukatorzy i eksperci mogą być lepiej przygotowani do tworzenia programów nauczania i uczenia się, które maksymalizują narzędzia i zasoby dostępne dla uczniów.
Strefa najbliższego rozwoju jest ważnym pojęciem zarówno w edukacji, jak i psychologii. Poprzez zrozumienie, jak działa ZPD, edukatorzy i eksperci mogą być lepiej przygotowani do tworzenia programów nauczania i uczenia się, które maksymalizują narzędzia i zasoby dostępne dla uczniów.