Zamknij ten odtwarzacz wideo
Warunkowana awersja smakowa obejmuje unikanie określonego pokarmu po okresie choroby po spożyciu pokarmu. Te awersje są świetnym przykładem tego, jak klasyczne warunkowanie może skutkować zmianami w zachowaniu, nawet po jednym przypadku choroby.
Spis treści
Czym jest warunkowa awersja do smaków?
Czy kiedykolwiek zachorowałeś po zjedzeniu czegoś, a później poczułeś mdłości na samą myśl o zjedzeniu tego jedzenia? Warunkowa awersja smakowa może wystąpić, gdy po zjedzeniu substancji następuje choroba. Na przykład, jeśli zjadłeś sushi na lunch, a potem zachorowałeś, możesz unikać jedzenia sushi w przyszłości, nawet jeśli nie miało to związku z twoją chorobą.
Chociaż można by się spodziewać, że będziemy unikać jedzenia spożywanego bezpośrednio przed zachorowaniem, badania wykazały, że spożycie jedzenia i początek choroby niekoniecznie muszą występować blisko siebie, aby rozwinąć warunkowe awersje smakowe. Mogą się one rozwinąć nawet wtedy, gdy występuje długie opóźnienie między bodźcem neutralnym (spożyciem jedzenia) a bodźcem bezwarunkowym (mdłościami).
W warunkowaniu klasycznym warunkowe awersje do jedzenia są przykładami uczenia się w pojedynczej próbie. Tylko jedno połączenie wcześniej neutralnego bodźca i bodźca bezwarunkowego może ustanowić automatyczną reakcję.
Uwarunkowane niechęci do określonych smaków są dość powszechne i mogą trwać od kilku dni do kilku lat.
Przykłady
Wyobraź sobie, że jesteś na wakacjach i jesz enchilada z kurczakiem w restauracji. Kilka godzin po zjedzeniu enchilada, stajesz się gwałtownie chory. Przez lata po tym incydencie możesz nie być w stanie zmusić się do zjedzenia enchilada z kurczakiem i możesz nawet czuć mdłości, gdy poczujesz zapach potraw, które przypominają ci o danym daniu.
Ta warunkowa awersja smakowa może wystąpić nawet wtedy, gdy wiesz, że Twoja choroba nie jest związana ze spożyciem tego konkretnego produktu. W rzeczywistości możesz być w pełni świadomy, że złapałeś paskudnego wirusa żołądkowego od jednego ze swoich towarzyszy podróży, który był chory zaledwie kilka dni przed podróżą.
Rozważ swoje własne awersje do pewnych produktów spożywczych. Czy możesz powiązać swoją niechęć do konkretnych produktów z okresem choroby, mdłości lub nudności? Możesz zdać sobie sprawę, że unikasz pewnych rodzajów żywności przez lata, po prostu dlatego, że je spożywałeś, zanim zachorowałeś.
Zrozumienie awersji smakowych
Awersje smakowe występują zarówno świadomie, jak i nieświadomie . W wielu przypadkach ludzie mogą być zupełnie nieświadomi ukrytych przyczyn swojej niechęci do określonego rodzaju jedzenia. Dlaczego więc występują te awersje smakowe, zwłaszcza gdy świadomie zdajemy sobie sprawę, że choroba nie była związana z konkretnym jedzeniem?
Warunkowe awersje do smaków są świetnym przykładem podstawowych mechanizmów warunkowania klasycznego.
- Dotychczas neutralny bodziec (jedzenie) zostaje połączony z bodźcem bezwarunkowym (chorobą), co wywołuje reakcję bezwarunkową (mdłości).
- To jednorazowe połączenie, wcześniej neutralny bodziec (pokarm) stał się teraz bodźcem warunkowym , który wywołuje warunkową reakcję (unikanie pożywienia).
Czy to wszystko, co dotyczy tych warunkowych awersji smakowych? Opisany powyżej scenariusz nie do końca pasuje do standardowych oczekiwań dotyczących warunkowania klasycznego. Po pierwsze, warunkowanie nastąpiło po zaledwie jednym połączeniu bodźca neutralnego i bodźca bezwarunkowego (UCS). Po drugie, odstęp czasu między bodźcem neutralnym a UCS to zazwyczaj kwestia sekund. W przypadku warunkowej awersji smakowej upływ czasu często wynosi kilka godzin.
Choć może się to wydawać sprzeczne z ogólnymi zasadami warunkowania klasycznego, badacze byli w stanie wykazać skutki warunkowej niechęci do określonych smaków w warunkach eksperymentalnych.
W jednym z takich eksperymentów psycholog John Garcia karmił szczury laboratoryjne wodą smakową (wcześniej neutralnym bodźcem). Kilka godzin później szczurom wstrzykiwano substancję (UCS), która je rozchorowała. Później, gdy szczurom zaoferowano wodę smakową, odmówiły jej wypicia.
Wyjaśnienie tych niechęci
Ponieważ badania Garcii przeczyły większości tego, co wcześniej rozumiano na temat warunkowania klasycznego, wielu psychologów nie było przekonanych do wyników. Pawłow zasugerował, że każdy neutralny bodziec może wywołać reakcję warunkową, jeśli wystąpi blisko siebie, ale jeśli to prawda, dlaczego uczucie choroby miałoby być związane z jedzeniem zjedzonym kilka godzin wcześniej? Czy choroba nie byłaby związana z czymś, co wydarzyło się tuż przed wystąpieniem objawów?
„Awersje smakowe nie pasują wygodnie do obecnych ram klasycznego lub instrumentalnego warunkowania” – zauważył Garcia. „Awersje te selektywnie poszukują smaków, wykluczając inne bodźce. Odstępy między bodźcami są tysiąckrotnie za długie”.
Garcia i inni badacze byli w stanie wykazać w swoich badaniach, że w niektórych przypadkach rodzaj neutralnego bodźca ma wpływ na proces warunkowania. Dlaczego więc rodzaj bodźca ma tak duże znaczenie w tym konkretnym przypadku? Część wyjaśnienia leży w koncepcji biologicznego przygotowania . Zasadniczo praktycznie każdy organizm jest biologicznie predysponowany do tworzenia pewnych skojarzeń między pewnymi bodźcami.
Jeśli zwierzę zje jedzenie, a następnie zachoruje, może być bardzo ważne dla dalszego istnienia zwierzęcia, aby unikać takiego jedzenia w przyszłości. Te powiązania są często niezbędne do przetrwania, więc nic dziwnego, że łatwo się tworzą.
Streszczenie
Warunkowanie klasyczne może mieć silny wpływ na zachowanie. Jak wyraźnie pokazują warunkowe awersje smakowe, czasami nauka może nastąpić bardzo szybko (po zaledwie jednym przypadku). Następnym razem, gdy będziesz unikać konkretnego pokarmu, rozważ rolę, jaką warunkowa awersja mogła odegrać w Twojej niechęci do tego konkretnego przedmiotu.