Jak geny wpływają na rozwój dziecka

Co decyduje o tym, jak rozwija się dziecko? Chociaż nie da się uwzględnić każdego wpływu, który przyczynia się do tego, kim dziecko ostatecznie się stanie, obecnie większość badaczy postrzega rozwój jako połączenie dziedziczności dziecka i środowiska.

Obejmuje to uwzględnienie czynników takich jak genetyka, rodzicielstwo, doświadczenia , przyjaciele, rodzina, edukacja i relacje. Poprzez zrozumienie roli, jaką odgrywają te czynniki, naukowcy są w stanie lepiej określić, w jaki sposób takie wpływy przyczyniają się do rozwoju dziecka.

Przegląd

Pomyśl o tych wpływach jako o elementach konstrukcyjnych. Podczas gdy większość ludzi ma tendencję do posiadania tych samych podstawowych elementów konstrukcyjnych, te komponenty można połączyć na nieskończoną liczbę sposobów. Rozważ swoją własną ogólną osobowość . Jak wiele z tego, kim jesteś dzisiaj, zostało ukształtowane przez twoje podłoże genetyczne, a ile jest wynikiem twoich doświadczeń życiowych?

To pytanie od setek lat dręczy filozofów, psychologów i pedagogów i jest często określane jako debata natura kontra wychowanie . Czy jesteśmy wynikiem natury (naszego genetycznego podłoża) czy wychowania (naszego środowiska)? Obecnie większość badaczy zgadza się, że rozwój dziecka obejmuje złożoną interakcję natury i wychowania. 

Natura kontra wychowanie

Podczas gdy niektóre aspekty rozwoju mogą być silnie uwarunkowane biologicznie, wpływy środowiskowe mogą również odgrywać rolę. Na przykład moment rozpoczęcia dojrzewania jest w dużej mierze wynikiem dziedziczności, ale czynniki środowiskowe, takie jak odżywianie, również mogą mieć wpływ.

Od najwcześniejszych chwil życia interakcja dziedziczności i środowiska kształtuje to, kim dzieci są i kim się staną. Podczas gdy instrukcje genetyczne, które dziecko odziedzicza po rodzicach, mogą wyznaczać mapę drogową rozwoju, środowisko może wpływać na sposób wyrażania, kształtowania lub nawet wyciszania tych wskazówek.

Aby zrozumieć rozwój dziecka, należy przyjrzeć się czynnikom biologicznym, które go kształtują, temu, jak doświadczenia współdziałają z genetyką, a także niektórym zaburzeniom genetycznym, które mogą oddziaływać na psychikę i rozwój dziecka.

Rozwój dziecka w okresie prenatalnym

Na samym początku rozwój dziecka zaczyna się, gdy męska komórka rozrodcza, czyli plemnik, przenika przez ochronną błonę zewnętrzną żeńskiej komórki rozrodczej, czyli jaja. Plemnik i jajo zawierają chromosomy, które działają jak plan ludzkiego życia.

Geny zawarte w tych chromosomach składają się ze struktury chemicznej znanej jako DNA (kwas deoksyrybonukleinowy), która zawiera kod genetyczny lub instrukcje, które tworzą całe życie. Z wyjątkiem plemników i komórek jajowych, wszystkie komórki w ciele zawierają 46 chromosomów.

Jak można się domyślić, plemniki i komórki jajowe zawierają tylko 23 chromosomy. Dzięki temu, gdy dwie komórki się spotkają, nowy organizm będzie miał prawidłowe 46 chromosomów.

Wpływy środowiskowe

Jak więc dokładnie instrukcje genetyczne przekazywane przez oboje rodziców wpływają na rozwój dziecka i cechy, które będzie miało? Aby to w pełni zrozumieć, ważne jest, aby najpierw odróżnić dziedziczenie genetyczne dziecka od faktycznej ekspresji tych genów.

Genotyp odnosi się do wszystkich genów, które dana osoba odziedziczyła. Fenotyp to sposób, w jaki te geny są faktycznie wyrażane. Fenotyp może obejmować cechy fizyczne, takie jak wzrost i kolor oczu, a także cechy niefizyczne, takie jak nieśmiałość i ekstrawersja.

Podczas gdy Twój genotyp może stanowić plan tego, jak dzieci będą dorastać, sposób, w jaki te elementy składowe są ze sobą łączone, determinuje sposób, w jaki te geny będą wyrażane. Pomyśl o tym trochę jak o budowie domu. Ten sam plan może skutkować szeregiem różnych domów, które wyglądają bardzo podobnie, ale mają istotne różnice w zależności od materiałów i kolorów użytych podczas budowy.

Ekspresja genów

To, czy dany gen ulegnie ekspresji, zależy od dwóch różnych czynników: interakcji genu z innymi genami oraz ciągłej interakcji pomiędzy genotypem a środowiskiem.

• Interakcje genetyczne: Geny mogą czasami zawierać sprzeczne informacje, a w większości przypadków jeden gen wygra walkę o dominację. Niektóre geny działają w sposób addytywny. Na przykład, jeśli dziecko ma jednego wysokiego rodzica i jednego niskiego rodzica, dziecko może ostatecznie podzielić różnicę, będąc średniego wzrostu. W innych przypadkach niektóre geny podążają za dominującym-recesywnym wzorcem. Kolor oczu jest jednym z przykładów dominujących-recesywnych genów w działaniu. Gen brązowych oczu jest dominujący, a gen niebieskich oczu jest recesywny. Jeśli jeden rodzic przekaże dominujący gen brązowych oczu, a drugi rodzic przekaże recesywny gen niebieskich oczu, dominujący gen wygra i dziecko będzie miało brązowe oczy.
• Interakcje gen-środowisko: Środowisko, na które dziecko jest narażone zarówno w łonie matki, jak i przez resztę swojego życia, może również wpływać na ekspresję genów. Na przykład narażenie na szkodliwe leki w łonie matki może mieć dramatyczny wpływ na późniejszy rozwój dziecka. Wzrost jest dobrym przykładem cechy genetycznej, na którą mogą wpływać czynniki środowiskowe.  Podczas gdy kod genetyczny dziecka może zawierać instrukcje dotyczące wzrostu, ekspresja tego wzrostu może być stłumiona, jeśli dziecko ma złe odżywianie lub przewlekłą chorobę.

Nieprawidłowości genetyczne

Instrukcje genetyczne nie są nieomylne i czasami mogą zboczyć z kursu. Czasami, gdy powstaje plemnik lub komórka jajowa, liczba chromosomów może dzielić się nierównomiernie, powodując, że organizm ma więcej lub mniej niż normalne 23 chromosomy. Gdy jedna z tych nieprawidłowych komórek połączy się z normalną komórką, powstała zygota będzie miała nieparzystą liczbę chromosomów.

Naukowcy sugerują, że nawet połowa wszystkich powstających zygot ma więcej lub mniej niż 23 chromosomy, jednak większość z nich ulega spontanicznemu poronieniu i nigdy nie rozwija się w donoszone dziecko.

W niektórych przypadkach dzieci rodzą się z nieprawidłową liczbą chromosomów. W każdym przypadku wynikiem jest jakiś rodzaj zespołu z zestawem cech charakterystycznych.

Nieprawidłowości chromosomów płciowych

Zdecydowana większość noworodków, zarówno chłopców, jak i dziewczynek, ma co najmniej jeden chromosom X. W niektórych przypadkach, około 1 na 500 urodzeń, dzieci rodzą się z brakującym chromosomem X lub dodatkowym chromosomem płci. Zespół Klinefeltera, zespół łamliwego chromosomu X i zespół Turnera to przykłady nieprawidłowości obejmujących chromosomy płci.

Zespół Kleinfeltera jest spowodowany dodatkowym chromosomem X i charakteryzuje się brakiem rozwoju drugorzędnych cech płciowych, a także trudnościami w uczeniu się.

Zespół łamliwego chromosomu X powstaje, gdy część chromosomu X jest przyłączona do innych chromosomów tak cienkim sznurem cząsteczek, że wydaje się, że grozi jej oderwanie. Może on dotyczyć zarówno mężczyzn, jak i kobiet, ale jego wpływ może być różny. Niektórzy z zespołem łamliwego chromosomu X wykazują niewiele lub żadnych objawów, podczas gdy inni rozwijają łagodną lub ciężką niepełnosprawność intelektualną.

Zespół Turnera występuje, gdy obecny jest tylko jeden chromosom płciowy (chromosom X). Dotyczy on tylko kobiet i może skutkować niskim wzrostem, „płetwiastą” szyją i brakiem drugorzędnych cech płciowych. Zaburzenia psychologiczne związane z zespołem Turnera obejmują trudności w uczeniu się i rozpoznawaniu emocji przekazywanych za pomocą mimiki twarzy .

Zespół Downa

Najczęstszym rodzajem zaburzenia chromosomowego jest trisomia 21, czyli zespół Downa. tym przypadku dziecko ma trzy chromosomy w miejscu chromosomu 21 zamiast normalnych dwóch.

Zespół Downa charakteryzuje się cechami twarzy, w tym okrągłą twarzą, skośnymi oczami i grubym językiem. Osoby z zespołem Downa mogą również mieć inne problemy fizyczne, w tym wady serca i problemy ze słuchem. Prawie wszystkie osoby z zespołem Downa doświadczają pewnego rodzaju upośledzenia intelektualnego, ale dokładny stopień nasilenia może się znacznie różnić.

Słowo od Verywell

Oczywiste jest, że wpływy genetyczne mają ogromny wpływ na rozwój dziecka. Należy jednak pamiętać, że genetyka to tylko jeden element skomplikowanej układanki, która tworzy życie dziecka. Zmienne środowiskowe, w tym rodzicielstwo, kultura, edukacja i relacje społeczne, również odgrywają istotną rolę.