Zeer goed / Laura Porter
Sluit deze videospeler
In de psychologie is holisme een benadering om de menselijke geest en het gedrag te begrijpen die zich richt op het bekijken van dingen als een geheel. Het wordt vaak gecontrasteerd met reductionisme , dat in plaats daarvan probeert dingen op te splitsen in hun kleinste delen. Deze benadering suggereert dat we de delen alleen kunnen begrijpen als we ze in relatie tot het geheel bekijken.
Inhoudsopgave
Overzicht van Holisme
In termen van psychologie suggereert de holistische visie dat het belangrijk is om de geest als een eenheid te zien, in plaats van te proberen deze op te splitsen in zijn individuele delen. Elk individueel deel speelt zijn eigen belangrijke rol, maar het werkt ook binnen een geïntegreerd systeem.
Het basisprincipe van holisme is dat mensen meer zijn dan alleen de som van hun delen. Om te begrijpen hoe mensen denken, benadrukt het holistische perspectief dat je meer moet doen dan je alleen te richten op hoe elk afzonderlijk onderdeel geïsoleerd functioneert. In plaats daarvan geloven psychologen die deze benadering hanteren dat het belangrijker is om te kijken naar hoe alle delen samenwerken.
Holisme in de psychologie
Als benadering om systemen te begrijpen, wordt holisme gebruikt in de psychologie en in andere gebieden, waaronder geneeskunde, filosofie, ecologie en economie. Een sleutelzin die het kernidee achter de holistische benadering samenvat, is dat “het geheel meer is dan de som der delen.”
Het vakgebied holistische geneeskunde richt zich bijvoorbeeld op de behandeling van alle aspecten van iemands gezondheid, waaronder fysieke symptomen, psychologische factoren en maatschappelijke invloeden.
Om te begrijpen waarom mensen doen wat ze doen en denken zoals ze denken, stelt holisme voor dat het noodzakelijk is om naar de hele persoon te kijken. In plaats van je te richten op slechts één aspect van het probleem, is het noodzakelijk om te erkennen dat verschillende factoren op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden.
Een reden waarom het zo belangrijk is om het hele wezen te beschouwen, is dat het geheel emergente eigenschappen kan bezitten . Dit zijn kwaliteiten of kenmerken die aanwezig zijn in het geheel, maar niet kunnen worden waargenomen door naar de afzonderlijke stukken te kijken.
Denk bijvoorbeeld aan het menselijk brein. Het brein bevat miljoenen neuronen , maar alleen kijken naar elk individueel neuron vertelt je niet wat het brein kan doen. Alleen door het brein holistisch te bekijken, door te kijken hoe alle stukjes samenwerken, kun je zien hoe berichten worden verzonden, hoe herinneringen worden opgeslagen en hoe beslissingen worden genomen.
Zelfs kijken naar andere aspecten van de hersenen, zoals de individuele structuren , vertelt niet echt het hele verhaal. Pas als we een meer holistische benadering hanteren, kunnen we echt waarderen hoe alle stukjes samenwerken.
Een van de eerste debatten op het gebied van de neurologie ging over de vraag of de hersenen homogeen waren en niet verder konden worden opgesplitst (holisme) of dat bepaalde functies gelokaliseerd waren in specifieke corticale gebieden (reductionisme).
Tegenwoordig erkennen onderzoekers dat bepaalde delen van de hersenen op een specifieke manier functioneren, maar dat deze afzonderlijke delen met elkaar interacteren en samenwerken om verschillende functies te creëren en te beïnvloeden.
Toepassingen voor holisme
Bij het bekijken van vragen in de psychologie, zouden onderzoekers een holistische benadering kunnen hanteren door te kijken hoe verschillende factoren samenwerken en interacteren om de hele persoon te beïnvloeden. Op het breedste niveau zou holisme kijken naar elke afzonderlijke invloed die gedrag of functioneren zou kunnen beïnvloeden.
Een humanistisch psycholoog kan bijvoorbeeld rekening houden met de omgeving van een individu (waaronder de woon- en werkplek), zijn sociale contacten (waaronder vrienden, familie en collega’s), zijn achtergrond (waaronder ervaringen uit de kindertijd en opleidingsniveau) en zijn fysieke gezondheid (waaronder het huidige welzijn en stressniveau).
Het doel van dit analyseniveau is om niet alleen te kunnen beoordelen hoe elk van deze variabelen het algehele welzijn beïnvloedt, maar ook om te zien hoe deze factoren op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden.
In andere gevallen kan holisme wat meer gericht zijn. Sociaal psychologen streven er bijvoorbeeld naar te begrijpen hoe en waarom groepen zich gedragen zoals ze doen. Soms reageren groepen anders dan individuen, dus door groepsgedrag holistischer te bekijken, kan onderzoek emergente eigenschappen beoordelen die mogelijk aanwezig zijn.
Voordelen van holisme
Net als de reductionistische benadering van psychologie heeft holisme zowel voor- als nadelen. Holisme kan bijvoorbeeld soms nuttig zijn wanneer het kijken naar het grote geheel de psycholoog in staat stelt om dingen te zien die hij anders misschien had gemist. In andere gevallen kan het focussen op het geheel er echter toe leiden dat hij enkele van de fijnere details over het hoofd ziet.
Enkele van de belangrijkste voordelen van dit perspectief zijn:
Het omvat veel factoren
Een van de grote voordelen van de holistische benadering is dat het onderzoekers in staat stelt om meerdere factoren te beoordelen die kunnen bijdragen aan een psychologisch probleem. In plaats van zich alleen te richten op een klein onderdeel van een probleem, kunnen onderzoekers in plaats daarvan kijken naar alle elementen die een rol kunnen spelen.
Deze aanpak kan hen uiteindelijk helpen oplossingen te vinden die alle bijdragende interne en externe factoren aanpakken die de gezondheid van een individu kunnen beïnvloeden. Dit is soms effectiever dan het individueel aanpakken van kleinere componenten.
Door mensen holistisch te bekijken, kunnen zorgverleners inspelen op alle factoren die van invloed kunnen zijn op hoe iemand zich voelt, waaronder zijn geest, lichaam en omgeving.
Het kijkt naar het grotere geheel
Bij het onderzoeken van een onderwerp is het vaak nuttig om een stap terug te doen en naar het grotere geheel te kijken. Reductionisme richt zich doorgaans alleen op de bomen, maar holisme stelt psychologen in staat om het hele bos te bekijken. Dit kan gelden voor zowel het onderzoek als de behandeling van psychische problemen.
Wanneer u bijvoorbeeld een cliënt met symptomen van een psychiatrische aandoening probeert te helpen, kunt u door holistisch naar de patiënt te kijken, professionals in de geestelijke gezondheidszorg alle factoren zien die het dagelijks leven van de patiënt beïnvloeden, en ook hoe de patiënt omgaat met zijn omgeving. Met dit type aanpak zijn therapeuten vaak beter in staat om individuele symptomen aan te pakken.
Menselijk gedrag is complex, dus om het te verklaren is vaak een aanpak nodig die rekening houdt met deze complexiteit. Holisme stelt onderzoekers in staat om een volledig inclusief antwoord te geven op moeilijke vragen over hoe mensen denken, voelen en zich gedragen.
Nadelen van holisme
Hoewel holisme een aantal belangrijke voordelen heeft, zijn er ook enkele belangrijke nadelen om te overwegen. Enkele hiervan zijn:
Het is meestal niet-specifiek
Bij het proberen een probleem op te lossen, is het vaak belangrijk om je te richten op een bepaald aspect van het probleem om tot een oplossing te komen. Holisme is vaak algemener, wat precisie soms moeilijker kan maken. Wetenschappers in het bijzonder moeten hun onderzoek kunnen richten op duidelijk gedefinieerde variabelen en hypothesen.
Als je iets te breed bekijkt, kan het lastig zijn om testen uit te voeren met de wetenschappelijke methode. Dit komt vooral doordat er zoveel verschillende factoren en invloeden bij betrokken zijn.
Het kan te complex zijn
Omdat holisme zo allesomvattend is, kan het wetenschappelijke onderzoeken erg uitdagend en complex maken. Er kunnen veel verschillende variabelen zijn om rekening mee te houden, evenals een overvloed aan potentiële interacties. Dit kan deze aanpak soms onhandelbaar maken.
Voorbeelden van holisme
Er zijn een aantal voorbeelden in het veld van de psychologie van hoe holisme kan worden gebruikt om de menselijke geest en het gedrag te bekijken. De vroege denkrichtingen, structuralisme en functionalisme , zijn goede voorbeelden van reductionistische en holistische visies.
Het structuralisme richtte zich op het opdelen van gedragselementen in de kleinst mogelijke componenten (reductionisme), terwijl het functionalisme zich richtte op het bekijken van dingen als een geheel en het beschouwen van het werkelijke doel en de functie van gedrag (holisme).
Door de geschiedenis heen zijn er ook andere perspectieven en takken van de psychologie geweest die een holistische benadering hanteerden.
Gestaltpsychologie
Gestaltpsychologie is een denkrichting die geworteld is in holisme. De Gestaltpsychologen geloofden niet alleen dat menselijk gedrag als een geheel moest worden beschouwd; ze werkten ook aan het begrijpen hoe de menselijke geest zelf een holistische benadering gebruikt om de wereld te begrijpen.
De Gestalt-wetten van perceptuele organisatie tonen aan dat de manieren waarop individuele items zich tot elkaar verhouden, van invloed kunnen zijn op hoe we ze zien. Wanneer vergelijkbare items samen worden bekeken, suggereert de wet van gelijkenis bijvoorbeeld dat mensen ze zullen waarnemen als componenten van een geheel.
Deze aanpak kan ook worden toegepast op de behandeling van psychische problemen. Gestalttherapie is een persoonsgerichte benadering van behandeling die voortkwam uit de Gestalt-gedachtegang. In plaats van aspecten van iemands verleden te ontleden om zijn huidige probleem te begrijpen, kijkt deze benadering van therapie naar alle aspecten van iemands leven in het hier en nu.
Humanistische psychologie
Humanistische psychologie is een tak van de psychologie die in de jaren 50 ontstond, deels als reactie op het behaviorisme. Waar het behaviorisme een reductionistische benadering had om menselijk gedrag te verklaren, zijn humanistische denkers meer geïnteresseerd in het holistisch bekijken van gedrag.
Deze benadering van de psychologie kijkt naar alle factoren die bijdragen aan de manier waarop mensen denken en handelen, en naar de manier waarop al deze verschillende componenten met elkaar interacteren.
De beroemde behoeftepiramide van Abraham Maslow is een voorbeeld van een humanistische theorie die een holistische blik werpt op menselijke motivatie. Deze theorie richt zich niet op één enkel aspect van motivatie. In plaats daarvan omvat het vele aspecten, waaronder omgevings-, sociale en emotionele invloeden.
Sociale psychologie
Sociale psychologie heeft de neiging om een holistische benadering te hanteren, omdat het individuen in hun sociale context beschouwt. In het bijzonder kijkt deze tak van psychologie naar hoe groepsgedrag vaak verschilt van individueel gedrag, wat een goed voorbeeld is van emergente eigenschappen en de som die meer is dan de delen.
Holisme versus reductionisme
Een manier om te kijken naar hoe holisme en reductionisme worden gebruikt, is door te kijken hoe deze benaderingen kunnen worden toegepast bij het bestuderen van een specifiek psychologisch probleem.
Stel je voor dat onderzoekers meer willen weten over depressie .
- Een onderzoeker die de holistische benadering toepast, kan zich in plaats daarvan richten op het begrijpen hoe verschillende factoren met elkaar interacteren. Hij kan bijvoorbeeld onderzoeken hoe denkpatronen, sociale relaties en neurotransmitterniveaus de mate van depressie van een persoon beïnvloeden.
- Een wetenschapper die de reductionistische benadering toepast, zou kunnen kijken naar een heel specifieke factor die depressie beïnvloedt, zoals de neurotransmitterniveaus in de hersenen.
Een woord van Verywell
Veel van de aantrekkingskracht van holisme ligt in het vermogen om alle elementen te incorporeren die ons maken tot wie we zijn. Mensen zijn oneindig complex en gevarieerd, en holisme is in staat om alle externe en interne factoren aan te pakken die ons verleden, heden en toekomst beïnvloeden.
Verschillende gebieden van psychologie richten zich vaak op de ene of de andere benadering. Hoewel reductionisme en holisme vaak tegenover elkaar staan, spelen ze allebei een belangrijke rol bij het helpen van onderzoekers om de menselijke psychologie beter te begrijpen.