Wat zorgt ervoor dat een gezin disfunctioneel is?

Disfunctionele gezinnen zijn een vruchtbare bodem voor verwaarlozing, misbruik, geheimhouding, verslaving of ontkenning. In deze gezinssystemen worden de emotionele behoeften van kinderen niet vervuld omdat de behoeften van de ouders voorrang krijgen.

Een of beide ouders kunnen lijden aan een stoornis in middelengebruik, persoonlijkheidsstoornis of stemmingsstoornis. Soms hebben de volwassenen in deze gezinnen een autoritaire opvoedingsstijl van ‘mijn manier of de snelweg’ of hebben ze een giftige en gewelddadige relatie met elkaar.

In andere gevallen zijn de ouders emotioneel onvolwassen of niet beschikbaar, omdat ze verstrikt zijn in workaholisme , shopaholisme, gokken , te veel eten, overspel plegen of andere bezigheden hebben. 

Geen enkele ouder is perfect, maar in disfunctionele gezinnen worden de problemen in het huishouden genegeerd of ontkend. Kinderen die het aandurven om deze kwesties aan te kaarten, kunnen worden beschaamd of gestraft, waardoor ze hun eigen perceptie van de realiteit ontkennen en lijden aan een laag zelfbeeld.

Vaak verbieden de ouders in deze gezinnen kinderen uitdrukkelijk om deze problemen te delen met buitenstaanders zoals vrienden, leraren, coaches, counselors of geestelijken. Ze kunnen zelfs een kind tot zondebok maken om de aandacht af te leiden van de problemen in het gezin. 

De bron van disfunctie in een bepaald gezin kan verschillen, maar de rode draad is dat de kinderen die tot deze gezinnen behoren lijden. Verstoken van ouders die hun emotionele behoeften voeden, stabiliteit bieden en problemen erkennen, worstelen ze om op te groeien tot veilige volwassenen met een hoog zelfbeeld en gezonde copingvaardigheden .

Omdat ze niet weten hoe ze hun relaties met zichzelf of met anderen moeten onderhouden, kan het zijn dat ze zelf een disfunctioneel gezin creëren als ze kinderen krijgen. 

Het is echter mogelijk om de cirkel te doorbreken. Krijg een beter begrip van disfunctionele families door de meest voorkomende typen van deze families te bekijken, een lijst met veelzeggende signalen en stappen die men kan nemen om te genezen.

Voorbeelden van disfunctionele gezinnen

Er zijn veel redenen waarom een ​​gezin disfunctioneel kan zijn. Laten we eens kijken naar enkele redenen waarom disfunctioneel voorkomt in gezinnen.

Emotioneel niet beschikbaar

In sommige gezinnen zijn ouders of verzorgers emotioneel niet beschikbaar. Ze zijn misschien koud en onthouden fysieke genegenheid of bemoedigende woorden omdat ze in een vergelijkbare omgeving zijn opgegroeid. Ze hebben misschien een autoritaire opvoedingsstijl en geloven in het gezegde dat “kinderen gezien moeten worden en niet gehoord.”

Ouders die in de greep zijn van een verslaving zijn ook emotioneel niet beschikbaar. Ze zijn misschien fysiek aanwezig, maar emotioneel afwezig omdat ze high zijn of op zoek zijn naar hun volgende fix.

Verslaafden en medeplichtigen

In veel gezinnen hebben ouders of verzorgers verslavingen die ze moeilijk onder controle krijgen of proberen te verbergen. De verslaving van een ouder kan een publiek geheim zijn of extreem voor de hand liggend omdat het de persoon ervan weerhoudt een baan te behouden, zijn ouderlijke plichten te vervullen of een stabiele aanwezigheid in het huis te zijn.

De andere ouder kan een codependent zijn die de verslaafde beschermt, de verslaafde uit de problemen helpt of de verslaafde constant smeekt om te stoppen met gebruiken. In essentie besteedt de codependent ouder meer tijd aan de verslaving van de partner dan aan het opvoeden van kinderen.

Noch de nuchtere ouder, noch de verslaafde ouder is beschikbaar voor de minderjarigen in het huis. De kinderen in deze omgeving leren dat het oké is dat de verslaving van een ouder voorrang krijgt boven hun behoeften. Dit kan het kind ertoe aanzetten om verslaafd te raken naarmate ze ouder worden of ertoe leiden dat ze partners zoeken met verslavende persoonlijkheden.

Families met veel conflicten en misbruik

In gezinnen met veel conflicten en geweld zijn ruzies, kritiek en mishandeling aan de orde van de dag. Simpel gezegd, de ouders in deze gezinnen zijn buiten controle. Het kunnen woede-verslaafden zijn die hun persoonlijke problemen op hun kinderen en elkaar afreageren.

Ze zien hun families misschien als bezittingen in plaats van als mensen met hun eigen behoeften. Door hun kinderen als eigendom te beschouwen, kunnen ze gemakkelijk rationaliseren dat ze hen mentaal, verbaal, emotioneel, fysiek of seksueel mishandelen.

Kinderen in deze families ervaren het ultieme verraad. Ze kunnen er niet op rekenen dat hun verzorgers hen liefhebben, beschermen en respecteren. Ze groeien op met een gevoel van angst, schaamte, onwaardigheid en eenzaamheid. Als volwassenen kunnen ze angst, depressie, middelenmisbruik, persoonlijkheids- of posttraumatische stressstoornissen ontwikkelen .   

Hoe u kunt zien of uw gezin disfunctioneel was

Veel mensen hebben geen moeite om te beseffen dat hun gezin disfunctioneel was, vooral als de gezinsproblemen openlijk waren en ze de kans hadden om tijd door te brengen met meer functionele gezinnen. Maar anderen vinden het misschien moeilijk om de mate van disfunctionaliteit die ze hebben doorstaan ​​toen ze opgroeiden, in te schatten. Elk gezin heeft immers problemen.

Hoe kunnen mensen weten of hun gezin niet gewoon imperfect was, maar ronduit giftig? Helaas kan het maken van deze oproep nog verwarrender zijn, omdat disfunctionele gezinnen doorgaans problemen ontkennen en de leden straffen die bereid zijn om over problemen te praten. 

Gaslighting en het negeren van de waarheid in disfunctionele gezinnen kunnen ertoe leiden dat bezorgde gezinsleden denken dat ze overgevoelig zijn of de problemen in het gezin overdrijven.

Bovendien hebben kinderen niet de levenservaring om te weten wat normaal of abnormaal gedrag is voor ouders of verzorgers. Daarom realiseren sommige mensen zich niet hoe problematisch hun oorspronkelijke gezin was totdat ze tijd doorbrengen met andere gezinnen of er zelf een beginnen. Op dat moment realiseren ze zich misschien dat ze hun kinderen nooit zouden behandelen zoals ze zelf behandeld werden toen ze opgroeiden.

Om inzicht te krijgen in hoe disfunctioneel uw gezin was (of is), bekijkt u de volgende vragen. Als u op één van deze vragen ‘ja’ antwoordt, kan dat erop duiden dat uw gezin van herkomst disfunctioneel was. 

• Waren broers en zussen in jouw familie tegen elkaar opgezet ? Hadden je ouders een favoriet en/of een zondebok?
• In een gezin met twee ouders, was je extreem close met één ouder en extreem ver weg van de andere? Leken je ouders dichter bij één van hun kinderen te staan ​​dan bij elkaar? 
• Was je in een eenoudergezin de beste vriend en vertrouweling van je ouders? Waren je ouders boos op je omdat je je eigen vrienden of sociale leven had?
• Hebben je ouders routinematig je grenzen overschreden door bijvoorbeeld de slaapkamer- en badkamerdeur te openen zonder te kloppen, door je spullen te rommelen, mee te luisteren naar jullie gesprekken, zonder goede reden?
• Kreeg u geen toegang tot voedsel, kleding, medische zorg en andere noodzakelijke zaken, ook al hadden uw ouders de middelen om u hierin te voorzien?
• Vond er in uw gezin sprake van misbruik van welke aard dan ook (verbaal, emotioneel, fysiek, seksueel) of hebben uw ouders u niet beschermd tegen misbruik dat elders plaatsvond?
• Werd u verteld dat u aan niemand buiten uw familie mocht vertellen wat er in uw huishouden is gebeurd?
• Hadden je ouders of verzorgers last van verslavingen aan eten , drugs, alcohol , gokken, seks , hamsteren , winkelen , etc.? Werd er niet openlijk over deze verslavingen gesproken, of werden jij en andere familieleden aangemoedigd om deze verslavingen op de een of andere manier mogelijk te maken?
• Hadden uw ouders of verzorgers een onbehandelde of onvoldoende behandelde psychische aandoening?
• Vond er huiselijk geweld plaats in uw gezin?
• Hadden je ouders of verzorgers grote geheimen voor je over financiën, ziektes, vaderschap/moederschap, buitenechtelijke affaires (en de kinderen die uit deze relaties voortkwamen), etc.?
• Hebben je ouders je gedreigd je te verlaten of hebben ze je daadwerkelijk verlaten? Dreigde een van de ouders de ander routinematig te verlaten of deden ze dat op een abrupte manier?
• Werd je gestraft omdat je jezelf uitte, je mening deelde, je hobby’s uitoefende, uitblonk op school of op een ander gebied?
• Werd je meer als een volwassene behandeld dan als een kind toen je opgroeide? Werd er van je verwacht dat je je broers en zussen opvoedde, moeilijke huishoudelijke taken uitvoerde of verantwoordelijkheden op je nam die meer geschikt waren voor volwassenen?
• Werd u geïnfantiliseerd, behandeld, gekleed of gedisciplineerd alsof u veel jonger was dan u in werkelijkheid was? 
• Waren de publieke persona’s van uw ouders of verzorgers totaal anders dan hun privé-persona’s?

Als je bent opgegroeid in een disfunctioneel gezin, voel je je misschien eenzaam of geïsoleerd of heb je moeite om gezonde relaties met anderen op te bouwen.

Bovendien kan het zijn dat u in uw jeugd te maken kreeg met felle kritiek of gaslighting, waardoor u uzelf bent gaan wantrouwen of bent gaan twijfelen aan uw beslissingsvermogen.

Om met deze negatieve emoties om te gaan, kun je dezelfde ongezonde copingmechanismen gebruiken als je ouders. Voorbeelden hiervan zijn uithalen naar anderen, zelfmedicatie met drugs of alcohol, te veel geld uitgeven of te veel eten. Gelukkig kun je concrete actie ondernemen om het patroon van disfunctioneren in het gezin te doorbreken. 

De cyclus doorbreken

Erkennen dat je bent opgegroeid in een disfunctioneel gezin is een belangrijke eerste stap, maar alleen deze waarheid erkennen is niet genoeg om het patroon te stoppen. Je kunt samenwerken met een erkende geestelijke gezondheidszorgverlener of je aansluiten bij een ondersteuningsgroep om je te helpen bij het verwerken van onopgeloste trauma’s die verband houden met je opvoeding.

Therapie kan je ook leren hoe je gezonde copingvaardigheden kunt gebruiken om ongemakkelijke emoties te reguleren in plaats van verslavingen of destructief gedrag te ontwikkelen. Een geestelijke gezondheidszorgverlener kan je ook helpen grenzen te stellen, wat je nodig hebt als je nog steeds regelmatig contact hebt met je disfunctionele familieleden. Je moet mogelijk het contact met je familieleden beperken terwijl je aan je herstel werkt. 

Als u simpelweg het tegenovergestelde doet van wat uw verzorgers deden, kunnen er nieuwe en onvoorziene problemen voor uw kinderen ontstaan. Als u dus graag ouderschap wilt nastreven, zorg er dan voor dat u de beslissing weloverwogen en weloverwogen neemt.

Door plannen te maken voor het ouderschap, uw trauma uit het verleden aan te pakken en gezonde copingvaardigheden te ontwikkelen, bent u veel beter in staat een veilige band met uw kinderen op te bouwen en hen te begeleiden naar een gezonde volwassenheid.