Bardzo dobrze / Nez Riaz
Zamknij ten odtwarzacz wideo
Lęk jest normalną częścią życia. Zdrowa dawka zmartwień jest nawet uważana za ochronną, ponieważ ostrzega nas przed niebezpieczeństwem. Jednak jeśli zauważysz, że przyjaciel, członek rodziny lub ukochana osoba nadmiernie martwi się o takie rzeczy, jak codzienne zadania, bezpieczeństwo rodziny lub sytuacje, które inni postrzegają jako niegroźne, ten zdrowy poziom lęku może stać się nadmierny.
Wiedza o tym, jak pomagać osobie zmagającej się z lękiem, może pomóc Ci poczuć się bardziej pewnym siebie, a także pomóc bliskiej Ci osobie skuteczniej radzić sobie z objawami.
Spis treści
Na pierwszy rzut oka
Jeśli ktoś, na kim ci zależy, ma lęki, dowiedzenie się więcej o tym stanie może pomóc ci lepiej zrozumieć, co możesz zrobić, aby pomóc. Rozpoznanie lęku, chęć słuchania i oferowanie wsparcia są niezbędne. Ważne jest jednak również, aby wiedzieć, co nie jest pomocne, na przykład mówienie im, aby po prostu się otrząsnęli lub próba zmuszenia ich do szukania pomocy. Nie próbuj być ich terapeutą — twoim celem jest oferowanie wsparcia, życzliwości i empatii.
Dowiedz się więcej o lęku
Jedną z najważniejszych rzeczy, które możesz zrobić, aby pomóc komuś z lękiem, jest dowiedzenie się więcej o tym schorzeniu. Wiedza na temat lęku może pomóc ci wczuć się w sytuację i lepiej zrozumieć sposoby, w jakie możesz pomóc.
Zaburzenia lękowe dotyczą 40 milionów dorosłych Amerykanów w wieku 18 lat i starszych, co stanowi 19,1% populacji każdego roku, co czyni je najczęstszą chorobą psychiczną w Stanach Zjednoczonych.
Chociaż lęk jest chorobą uleczalną, wiele osób nigdy nie jest na nią leczonych. Globalnie, tylko około 27,6% osób z zaburzeniami lękowymi otrzymuje leczenie.
Ponieważ lęk jest tak złożonym zaburzeniem, trudno jest go zdefiniować i zdiagnozować za pomocą jednego zestawu ogólnych kryteriów. Z tego powodu specjaliści od zdrowia psychicznego podzielili zaburzenie na kilka kategorii, w tym uogólnione zaburzenie lękowe, zaburzenie paniczne i zaburzenie lękowe społeczne .
Uogólnione zaburzenie lękowe (GAD)
Uogólnione zaburzenie lękowe lub GAD charakteryzuje się nadmiernym niepokojem, myślami, emocjami i działaniami, które występują przez większość czasu przez co najmniej sześć miesięcy. Osoby z GAD zazwyczaj martwią się codziennymi czynnościami, takimi jak praca, pieniądze, rodzina i zdrowie.
Lęk napadowy
Według Narodowych Instytutów Zdrowia Psychicznego, zaburzenie paniczne występuje u osób, u których występują nawracające, niespodziewane ataki paniki, czyli nagłe okresy intensywnego strachu, lęku lub dyskomfortu. Niektórzy ludzie odczuwają potrzebę ucieczki, dopóki atak się nie zakończy, co zwykle osiąga szczyt w ciągu kilku minut.
Zaburzenie lękowe społeczne
Ten rodzaj lęku, zwany także fobią społeczną, według Amerykańskiego Stowarzyszenia Lęku i Depresji (ADAA) charakteryzuje się intensywnym strachem przed oceną, negatywną oceną lub odrzuceniem w sytuacjach społecznych lub zawodowych. Z tego powodu osoby te często unikają tego typu sytuacji, a jeśli nie mogą, odczuwają silny lęk i stres.
Zrozum oznaki niepokoju
Lęk może objawiać się na wiele różnych sposobów i poziomów nasilenia. Jednak objawy lub oznaki są często takie same.
Choć nie jest to wyczerpująca lista, poniżej przedstawiono kilka najczęstszych problemów fizycznych, psychicznych i behawioralnych:
Objawy fizyczne
- Szybkie lub nieregularne bicie serca
- Napięcie mięśni
- Niepokój
- Napięty lub na krawędzi
- Suchość w ustach
- Ból w klatce piersiowej
- Wyzysk
- Duszność
- Bóle brzucha lub nudności
- Bóle głowy
Objawy psychiczne
- Czuję się poza kontrolą
- Uczucia paniki, strachu lub nerwowości
- Trudności z kontrolowaniem uczucia niepokoju
- Myślenie typu „wszystko albo nic”
- Drażliwy
- Nadmierne uogólnianie
- Poczucie zbliżającej się zagłady
- Trudności z koncentracją
- Wierząc, że wydarzy się najgorsze
Objawy behawioralne
- Problemy z zasypianiem i utrzymaniem snu
- Niepokój
- Unikanie
Rozpoznaj niepokój
Pomoc osobie zmagającej się z lękiem zaczyna się od zrozumienia i rozpoznania oznak nadmiernego niepokoju oraz nauczenia się, jak najlepiej udzielić takiej osobie wsparcia.
Wiele osób cierpiących na zaburzenia lękowe nie zdaje sobie sprawy z tego, co się dzieje, mówi psychiatra Gail Saltz, doktor medycyny , adiunkt psychiatrii w nowojorskim szpitalu Presbyterian Hospital Weill-Cornell School of Medicine.
Przyjaciele i rodzina często zauważają, że ich bliska osoba potrzebuje pomocy w walce z lękiem, czasem bardziej niż ona sama.
GAIL SALZ, DR MD
Saltz twierdzi, że jeśli Twój przyjaciel lub bliska Ci osoba często zadaje sobie pytanie „co by było, gdyby wydarzyło się coś strasznego”, a następnie szuka u Ciebie pocieszenia, to uspokajając ją, w rzeczywistości pogłębiasz jej niepokój.
Zamiast tego zaleca zwrócenie uwagi na to, że ponieważ ci na nich zależy, zauważasz, że szukają zapewnień, a to na dłuższą metę powoduje, że czują się jeszcze bardziej niespokojni.
Następnie, jak mówi Saltz, można zaproponować metody zmniejszania lęku, takie jak medytacja, ćwiczenia, głębokie oddychanie lub rozmowa z terapeutą.
Słuchaj i pomóż ułatwić plan
„Jeśli znasz kogoś, kto zmaga się z lękiem, skontaktuj się z nim i udziel wsparcia, po prostu słuchając tego, co ma do powiedzenia” — mówi Catherine Richardson, LPC, terapeutka Talkspace . Jeśli nie wiesz, jak rozpocząć rozmowę, Richardson radzi zapytać, jak możesz pomóc.
Daj im znać, że mogą się do Ciebie zwrócić, gdy poczują niepokój i że chcesz być przy nich.
Razem możecie wymyślić plan, który ułatwi ten proces, np. spotkanie się osobiście, rozmowę telefoniczną lub połączenie online. Richardson zaleca również, aby zapytać ich, czy jest coś, co lubią robić, np. chodzenie do parku, chodzenie do konkretnej restauracji lub oglądanie ulubionego filmu, co moglibyście robić razem.
Ale najważniejsze – mówi – zachęcaj ich do szukania pomocy, jeśli czujesz, że naprawdę mają trudności i mogliby skorzystać z terapii.
Rozpoznaj, co może pomóc
Oprócz otrzymania profesjonalnej pomocy medycznej, osoby zmagające się z lękiem są zachęcane do poszukiwania sposobów na radzenie sobie z objawami w domu. Istnieje wiele podejść i działań, które ludzie mogą wypróbować jako część ogólnego planu leczenia, w tym:
- Regularne ćwiczenia lub jakikolwiek rodzaj aktywności fizycznej
- Medytacja uważności i głębokie oddychanie
- Postępowe rozluźnienie mięśni
- Sen
- Ograniczenie alkoholu i kofeiny (mogą one wywołać niepokój i ataki paniki)
- Zwalczanie negatywnych myśli i skupianie się na tym, co możesz kontrolować
- Ograniczanie czasu na martwienie się, ale nie walka z nim (wyznaczanie limitu czasowego 10–20 minut na martwienie się wszystkimi problemami, które Cię dręczą, a następnie wyłączanie tego limitu)
Dowiedz się, co nie jest pomocne
Według Saltz ważne jest, aby zrozumieć, że ciągłe powtarzanie „nie martw się tym, bo…” tak naprawdę nie pomaga, nawet jeśli Twój przyjaciel lub bliska osoba tak myśli. „Nie możesz sprawić, aby ktoś przestał szukać zapewnienia, ale możesz mu powiedzieć, że tak naprawdę pogarsza to sytuację” – mówi.
Richardson mówi, że kolejnym błędem, którego należy unikać, jest wcielanie się w rolę specjalisty klinicznego.
Catherine Richardson, prawniczka
Nawet jeśli masz doświadczenie w radzeniu sobie z lękiem, nie zawsze wiesz, co jest najlepsze dla kogoś innego.
Zamiast tego Richardson zaleca bycie wspierającym i transparentnym oraz dawanie znać przyjacielowi lub bliskiej osobie, że jesteś dla niej. „Możesz również podzielić się tym, co mogło zadziałać w twoim przypadku, ale potem daj im przestrzeń i bezwarunkową pozytywną uwagę, gdy będą podążać własną drogą” – mówi.
Ważne jest również, aby unikać osądzania i obwiniania bliskiej osoby, gdy czuje niepokój. Nawet gdy jesteś najbardziej sfrustrowany, zatrzymaj się, weź oddech i zrób krok w tył. Muszą zobaczyć, że kochasz ich bezwarunkowo, nawet gdy niepokój jest wysoki.
Ustaw ograniczenia
„Możesz proponować pomoc, ale ostatecznie nie możesz jej wymusić” – mówi Saltz.
Kiedy tak się dzieje, mówi Saltz, można pomóc pacjentowi znaleźć terapeutę lub zaproponować mu towarzyszenie na sesji, ale nie można go do tego zmusić ani zmusić do sensownego uczestnictwa.
Znajomość swoich ograniczeń obejmuje również dbanie o siebie. Jest to szczególnie ważne, jeśli jesteś w związku z kimś, kto zmaga się z lękiem.
Rozmowa ze specjalistą ds. zdrowia psychicznego pomoże Ci lepiej zrozumieć swoją rolę i dowiedzieć się, jak najlepiej radzić sobie z emocjami, jednocześnie wspierając bliską osobę.
Udostępnij zasoby
Nawet jeśli Twój przyjaciel lub bliska Ci osoba ma listę zasobów lub stron internetowych poświęconych lękowi, nadal możesz poszukać pomocnych stron, książek, artykułów i aplikacji, którymi możesz się z nimi podzielić. Jeśli masz dostęp do lekarza lub eksperta od zdrowia psychicznego, który zna się na leczeniu lęku, możesz również poprosić ich o zasoby.
Oto kilka przykładów na początek:
- Amerykańskie Stowarzyszenie na Rzecz Walki z Lękiem i Depresją
- Krajowy Sojusz na Rzecz Chorych Psychicznie
- Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego
- Administracja ds. Nadużywania Substancji i Usług Zdrowia Psychicznego
Wiedz, kiedy nadszedł czas, aby poprosić o pomoc
Mimo że objawy lęku mogą wydawać się przytłaczające i trwałe, lęk jest wysoce uleczalny. Jeśli ktoś, kogo kochasz, doświadcza wszechobecnego lęku lub masz obawy, że lęk zakłóca codzienne życie, zachęć go do zwrócenia się o pomoc do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty zdrowia psychicznego.
Ze wszystkich sposobów pomocy osobie cierpiącej na lęki, ten może być najważniejszy.
Jako przyjaciel lub bliska osoba, Twoją rolą jest oferowanie wsparcia, a nie leczenia.
Zaproponuj pomoc w znalezieniu terapeuty, psychologa lub psychiatry, który leczy lęk. Porozmawiaj z nimi o opcjach terapii online i osobistej.
Osoby zmagające się z lękiem mogą często poczuć się lepiej, poddając się połączeniu różnych terapii, obejmujących psychoterapię, leki i samokontrolę.
Jeśli Ty lub ktoś Ci bliski zmaga się z lękiem, skontaktuj się z Krajową Infolinią ds. Nadużywania Substancji i Usług Zdrowia Psychicznego (SAMHSA) pod numerem 1-800-662-4357, aby uzyskać informacje o placówkach wsparcia i leczenia w Twojej okolicy.
Więcej informacji na temat zdrowia psychicznego znajdziesz w naszej Krajowej Bazie Danych Pomocy .