Tara Moore/Getty Images
Zamknij ten odtwarzacz wideo
Zaburzenie afektywne dwubiegunowe to choroba psychiczna, która powoduje ekstremalne zmiany nastroju i poziomu aktywności. Wpływa również na energię, myśli, zachowanie i zdolność danej osoby do funkcjonowania w życiu codziennym.
Jeśli masz chorobę afektywną dwubiegunową i rozważasz posiadanie dzieci, jednym z pytań, które prawdopodobnie sobie zadajesz, jest to, czy przekażesz chorobę afektywną dwubiegunową dziecku. Czy choroba afektywna dwubiegunowa jest dziedziczna? Jaka jest rola genetyki w chorobie afektywnej dwubiegunowej?
W tym artykule omówiono, czy choroba afektywna dwubiegunowa jest dziedziczna, jakie inne czynniki mogą mieć na nią wpływ oraz czy występowanie tej choroby w rodzinie może mieć wpływ na decyzję o posiadaniu dzieci.
Spis treści
Czy choroba afektywna dwubiegunowa jest dziedziczna?
Choroba afektywna dwubiegunowa jest uważana za jedną z najbardziej dziedzicznych chorób psychicznych. Badania sugerują, że genetyka odpowiada za 60% do 80% przyczyn tego schorzenia.
Od jakiegoś czasu wiemy, że choroba afektywna dwubiegunowa może występować rodzinnie, a teraz, dzięki sekwencjonowaniu genomu, dowiadujemy się o możliwej roli czynników genetycznych w tej chorobie. Chociaż rola dziedziczności jest jasna w badaniach rodzinnych i bliźniaczych, potrzebne są dalsze badania.
Przyjrzyjmy się temu, co wiemy na temat historii rodzinnej i choroby afektywnej dwubiegunowej, a następnie temu, co odkryli genetycy na temat roli poszczególnych genów w chorobie afektywnej dwubiegunowej i innych zaburzeniach zdrowia psychicznego.
Historia rodzinna choroby afektywnej dwubiegunowej
Choroba afektywna dwubiegunowa jest ogólnie uważana za jedno z najbardziej dziedzicznych zaburzeń zdrowia psychicznego na podstawie przeglądu wykresów historii rodzinnej. Badania wskazują, że:
- Dziecko, którego jeden z rodziców cierpi na chorobę afektywną dwubiegunową , a drugi nie, ma od 15% do 30% szans na wystąpienie BP.
- Jeśli oboje rodzice cierpią na chorobę afektywną dwubiegunową , prawdopodobieństwo, że ich dziecko również będzie na nią cierpieć, wynosi od 50% do 75%.
- Jeśli masz już jedno dziecko chore na BP , istnieje 15–25% prawdopodobieństwo, że drugie z Twoich dzieci również będzie miało tę chorobę.
- Jeśli jedno z bliźniąt jednojajowych ma BP , istnieje około 85% szans, że drugie również będzie miało. Badania wskazują, że szansa, że jedno z bliźniąt jednojajowych również będzie miało chorobę afektywną dwubiegunową, waha się od 38% do 43%, a w przypadku bliźniąt dwujajowych (niejednojajowych) wynosi od 4,5% do 5,6%.
Wydaje się, że pewne specyficzne aspekty choroby afektywnej dwubiegunowej są również dziedziczne, w tym biegunowość początku choroby ( mania vs. depresja), częstość epizodów, obecność psychozy , skłonności samobójcze, szybka zmiana faz, zaburzenia związane z używaniem alkoholu, zaburzenie paniczne oraz wrażliwość (lub jej brak) na leki, takie jak lit i inne leki.
Jeśli masz myśli samobójcze, skontaktuj się z National Suicide Prevention Lifeline pod numerem 988, aby uzyskać wsparcie i pomoc od przeszkolonego doradcy. Jeśli Ty lub ktoś Ci bliski jest w bezpośrednim niebezpieczeństwie, zadzwoń pod numer 911.
U dzieci, których rodzice lub dziadkowie cierpieli na cięższą postać choroby afektywnej dwubiegunowej, choroba ta często ujawnia się w młodszym wieku.
Genetyka kontra środowisko
W przypadku, gdy choroba afektywna dwubiegunowa jest dziedziczna, nasuwa się pytanie: czy wzrost ryzyka ma związek z genetyką (konkretne kombinacje genów), czy ze środowiskiem (tym, kim jesteśmy, w tym z naszymi wczesnymi doświadczeniami z dzieciństwa, sposobem wychowania, naszymi relacjami społecznymi i otaczającą nas kulturą).
Wydaje się, że oba mechanizmy prawdopodobnie odgrywają rolę i przyczyniają się do powstawania choroby afektywnej dwubiegunowej . Epigenetyka, czyli nauka badająca czy, jak i kiedy dochodzi do ekspresji genów, wyjaśnia, że pewne czynniki środowiskowe determinują ekspresję genów, a nawet włączają lub wyłączają pewne geny w następnym pokoleniu.
Inne czynniki ryzyka
Inne czynniki ryzyka, które mogą mieć wpływ na wystąpienie choroby afektywnej dwubiegunowej, to m.in.:
- Wydarzenia traumatyczne lub stresujące : Doświadczenie bardzo traumatycznego lub stresującego wydarzenia, takiego jak nagła śmierć bliskiej osoby, może wywołać epizody dwubiegunowe. Choroba, rozwód i problemy finansowe to przykłady czynników stresogennych, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia manii lub depresji dwubiegunowej.
- Używanie substancji : Używanie narkotyków i alkoholu również zwiększa ryzyko wystąpienia choroby afektywnej dwubiegunowej.
- Różnice w strukturze mózgu : Choć potrzeba więcej badań, u osób, u których rozwija się choroba afektywna dwubiegunowa, częściej występują różnice strukturalne w mózgu , które odgrywają rolę.
Genetyka choroby afektywnej dwubiegunowej
Choć choroba ta występuje rodzinnie, trudniej jest zdefiniować konkretne czynniki ryzyka genetycznego. Badania nad genetyką choroby afektywnej dwubiegunowej nie wykazały ani jednego genu, który byłby przyczyną (na przykład, jak w przypadku mukowiscydozy).
Wydaje się natomiast, że istnieje kilka regionów chromosomowych z wieloma genami (poligenowymi), z których każdy ma niewielki wpływ na zwiększenie podatności na to zaburzenie.
Uważa się, że warianty w genach, takich jak ANK3, CACNA1C, NCAN, ODZ4 i zwiększają podatność, ale wyjaśniają tylko bardzo mały procent ryzyka genetycznego. Ponadto większość osób z tymi „allelami ryzyka” nie ma choroby afektywnej dwubiegunowej.
Genetyka i leki na chorobę afektywną dwubiegunową
Osobnym problemem, który zauważono wraz z naszą nową wiedzą na temat genetyki, jest to, że genetyka może mieć wpływ na to, jak dana osoba reaguje na leki stosowane w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej
Na przykład osoby z dwiema nieaktywnymi kopiami genu CYP206 mogą słabo metabolizować leki takie jak risperidon i aripiprazol. Jak wspomniano powyżej, to, jak bardzo dana osoba reaguje na leki takie jak lit, może być dziedziczne.
Inne zaburzenia zdrowia psychicznego
Badając podatność genetyczną, zauważono, że istnieje nakładanie się wariantów genów zaobserwowanych w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej i schizofrenii , zaburzeń schizoafektywnych i depresji .
Czy warto mieć dzieci, jeśli cierpisz na chorobę afektywną dwubiegunową?
Czy rodzice z tą chorobą powinni mieć dzieci, skoro wiedzą, że u dzieci osób z nią chorujących istnieje zwiększone ryzyko zachorowania na tę chorobę?
To pytanie, na które nie ma dobrej ani złej odpowiedzi. Istnieje wiele schorzeń medycznych, które mogą mieć aspekt dziedziczny. Ponadto nie ma pojedynczego genu ani sekwencji genów, która „gwarantuje”, że dziecko rozwinie chorobę afektywną dwubiegunową.
Ważne jest, aby pamiętać, że nic nie wskazuje na to, że posiadanie dziecka, u którego rozwiną się zaburzenia psychiczne, nie będzie cudownym i satysfakcjonującym doświadczeniem.
Osoby muszą same zdecydować, co jest najlepsze dla nich i ich rodzin. Wiedza o historii rodzinnej może być jednak bardzo pomocna w monitorowaniu dziecka, jeśli wykazuje ono jakiekolwiek oznaki lub objawy, aby rozpoznać stan przed wystąpieniem epizodu manii .
Słowo od Verywell
Wydaje się jasne, że istnieje genetyczna rola w rozwoju choroby afektywnej dwubiegunowej, ale ta rola wydaje się być poligeniczna (kontrolowana w pewnym stopniu przez wiele różnych genów) i bardzo złożona. Innymi słowy, nie ma pojedynczej ani nawet kilku wariantów genów, które powodują chorobę afektywną dwubiegunową.
Zamiast tego jest to zróżnicowana kombinacja genów, która może zwiększać podatność danej osoby na rozwój choroby afektywnej dwubiegunowej.
Historia rodzinna tego zaburzenia nie jest powodem, aby odkładać zostanie rodzicem. Możesz chcieć dowiedzieć się o czerwonych flagach choroby afektywnej dwubiegunowej u dzieci i różnych formach tego zaburzenia .