Zamknij ten odtwarzacz wideo
Być może jednym z najbardziej uciążliwych objawów jadłowstrętu psychicznego i innych zaburzeń odżywiania o charakterze restrykcyjnym – zwłaszcza dla członków rodziny i personelu medycznego – jest przekonanie pacjenta, że nie jest chory.
Częstą konsekwencją niewiary w chorobę jest to, że nie chce ona wyzdrowieć. Rzeczywiście, brak zainteresowania problemem u pacjenta od dawna jest cechą charakterystyczną jadłowstrętu psychicznego.
Już w 1873 roku Ernest-Charles Lasègue, francuski lekarz, który jako jeden z pierwszych opisał jadłowstręt psychiczny, napisał: „«Nie cierpię, więc muszę czuć się dobrze» – brzmi monotonna formułka”.
Badania kliniczne, jak podaje dr Walter Vandereycken, wykazały, że „zaprzeczanie chorobie” występuje u aż 80% badanych pacjentów z jadłowstrętem psychicznym. W niektórych populacjach pacjentów z jadłowstrętem psychicznym odsetek ten może być niższy.
Zaprzeczanie chorobie jest powszechne u osób z zaburzeniami odżywiania. W rzeczywistości brak wglądu w ciężkość choroby jest cechą charakterystyczną jadłowstrętu psychicznego.
W badaniu przeprowadzonym przez Konstantakopoulos i współpracowników, podgrupa pacjentów z jadłowstrętem psychicznym (24%) miała poważne upośledzenie wglądu. Stwierdzili również, że pacjenci z jadłowstrętem psychicznym restrykcyjnym mieli gorszą ogólną wnikliwość niż pacjenci z jadłowstrętem psychicznym, podtypem objadania się i przeczyszczania.
Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego obejmują „zaburzenia w sposobie odczuwania masy ciała lub kształtu ciała”. Pacjenci mogą być skrajnie wychudzeni, a mimo to uważać, że mają nadwagę.
W podręczniku diagnostyczno-statystycznym zaburzeń psychicznych, piąte wydanie (DSM-5) stwierdzono: „osoby cierpiące na jadłowstręt psychiczny często nie mają wglądu w problem lub go zaprzeczają”.
We wcześniejszych pracach poświęconych jadłowstrętowi psychicznemu ten brak świadomości problemu był często nazywany zaprzeczeniem. Został on po raz pierwszy opisany w okresie dominacji teorii psychodynamicznych.
Jednak ostatnio stan ten został przemianowany na anosognozję . Termin ten był pierwotnie używany przez neurologów do opisu zespołu neurologicznego, w którym osoby z uszkodzeniem mózgu mają głęboki brak świadomości konkretnego deficytu.
Anosognozja, czyli brak świadomości, ma podłoże anatomiczne i jest spowodowana uszkodzeniem mózgu, najprawdopodobniej na skutek niedożywienia.
Niedawno termin ten zaczęto stosować również do schorzeń psychicznych, takich jak schizofrenia i choroba afektywna dwubiegunowa. Badania obrazowe mózgu zdają się wskazywać na związek mózgu między anosognozją a tymi schorzeniami.
Krajowe Stowarzyszenie na Rzecz Chorych Psychicznie (NAMI) podaje, że anosognozja dotyka 30% osób chorych na schizofrenię i 20% osób chorych na chorobę afektywną dwubiegunową. Uważa się, że jest to główny powód, dla którego pacjenci z tymi zaburzeniami często nie przyjmują leków
Zastosowanie terminu anosognozja do jadłowstrętu psychicznego ma sens, ponieważ wiemy, że mózg jest dotknięty niedożywieniem . W artykule z 2006 r. dr Vanderycken napisał: „W wielu przypadkach jadłowstrętu psychicznego uderzająca obojętność wobec wychudzenia przypomina anosognozję opisywaną w zaburzeniach neurologicznych”.
W 1997 r. dr Casper napisał: „Brak zainteresowania potencjalnie niebezpiecznymi konsekwencjami niedożywienia rzeczywiście sugeruje, że alarmujące informacje mogą nie zostać przetworzone lub mogą nie dotrzeć do świadomości”. Osoba z niedożywionym lub uszkodzonym mózgiem może nie myśleć wystarczająco jasno, aby użyć zaprzeczenia jako mechanizmu obronnego emocji.
Spis treści
Konsekwencje
Spojrzenie na jadłowstręt psychiczny przez pryzmat anosognozji ma znaczące konsekwencje. Jeśli osoba cierpiąca na ciężką chorobę psychiczną z zagrażającymi życiu powikłaniami nie wierzy, że jest chora, mało prawdopodobne jest, aby była podatna na leczenie. Zwiększa to potencjalne ryzyko problemów medycznych, a także długiego przebiegu choroby.
Osoby te mogą nie być zdolne do leczenia zorientowanego na wgląd, które do niedawna było powszechnym leczeniem jadłowstrętu psychicznego. To jeden z powodów, dla których często zachodzi potrzeba bardziej intensywnego leczenia, takiego jak opieka stacjonarna. To również powód, dla którego leczenie oparte na rodzinie (FBT) może być bardziej skuteczne: w FBT rodzice wykonują behawioralną ciężką pracę polegającą na przywracaniu zdrowia odżywczego pacjenta.
Kiedy ktoś z zaburzeniami odżywiania odmawia uznania, że jest chory lub wydaje się niezainteresowany powrotem do zdrowia, niekoniecznie jest buntowniczy lub oporny. Bardziej prawdopodobne jest, że nie jest zdolny do wglądu.
Na szczęście motywacja nie jest wymagana do powrotu do zdrowia, jeśli bliska ci osoba jest nieletnia lub jest młodym dorosłym, który jest zależny finansowo. Możesz być stanowczy i nalegać na leczenie dla niej.
Dr Vandereycken pisze, że „komunikacja z kimś, kto ma zaburzenia odżywiania, ale zaprzecza temu, nie jest łatwa”. Sugeruje trzy strategie dla bliskich:
- Okazuj wsparcie i zainteresowanie (w przeciwnym razie będziesz postrzegany jako osoba obojętna);
- Wyrażać empatię i zrozumienie; i
- Mów prawdę.
Podsumowując, anosognozja jest chorobą mózgu; nie jest tym samym co zaprzeczenie. Na szczęście mózg wraca do zdrowia dzięki odżywianiu i powrotowi do zdrowej wagi. Motywacja i wgląd zazwyczaj powracają na czas, aby jednostka mogła zająć się resztą swojego powrotu do zdrowia.
Dalsza lektura
Przegląd badań nad anosognozją w chorobie psychicznej jest dostępny w Treatment Advocacy Center. Laura Collins pisała o anosognozji w jadłowstręcie psychicznym .