Hinterhaus Productions / Getty Images
Zamknij ten odtwarzacz wideo
Zaburzenia parafiliczne to grupa schorzeń psychicznych , które powodują nawracające i intensywne podniecenie seksualne w związku z nietypowymi myślami, fantazjami i zachowaniami. Zaburzenia te obejmują klinicznie istotny niepokój lub upośledzenie funkcjonowania.
Seks jest normalną częścią życia, a posiadanie niekonwencjonalnych myśli i fantazji seksualnych nie jest niczym niezwykłym. Jednak gdy te pragnienia i myśli stają się tak intensywne, że zakłócają codzienne funkcjonowanie, może to być zaburzenie parafiliczne. Osoby z zaburzeniami parafilicznymi często angażują się w zachowania seksualne, które mogą wyrządzić krzywdę sobie i innym. Niektóre parafilie koncentrują się wyraźnie na zadawaniu bólu i cierpienia sobie lub innym.
Nie wszystkie zainteresowania parafiliczne składają się na zaburzenie parafiliczne. Ważne jest rozróżnienie między parafilią a zaburzeniem parafilicznym. Podczas gdy pierwsze obejmuje nietypowe popędy i zachowania seksualne, drugie charakteryzuje się objawami parafilicznymi, które powodują niepokój lub upośledzenie u danej osoby lub ryzyko wyrządzenia krzywdy sobie lub innym.
Spis treści
Objawy zaburzeń parafilicznych
Objawy zaburzeń parafilicznych są szerokie i zróżnicowane. Wspólnym mianownikiem zaburzeń parafilicznych jest ich potencjał do wyrządzania szkód. Często są tak intensywne, że powodują znaczny niepokój i zakłócają codzienne funkcjonowanie. Wiele zaburzeń parafilicznych wymienionych w Podręczniku diagnostyczno-statystycznym (DSM-5) musi trwać co najmniej sześć miesięcy, aby można je było sklasyfikować jako zaburzenie.
Identyfikacja zaburzeń parafilicznych
Ważne jest, aby zauważyć, że istnieje wyraźna różnica między parafiliami a zaburzeniami parafilnymi. Parafilie mogą być nieszkodliwe, jeśli nie powodują krzywdy ani cierpienia dla Ciebie lub innych. Jeśli istnieje ryzyko krzywdy, można je również sklasyfikować jako zaburzenie parafilne. Z nieznanych przyczyn parafilie wydają się być częstsze u mężczyzn niż u kobiet. Aby zdiagnozować zaburzenie parafilne, DSM-5 wymaga spełnienia następujących kryteriów:
- Odczuwanie osobistego, a nie tylko społecznego niepokoju w wyniku swoich zainteresowań seksualnych, pragnień i zachowań
- Odczuwanie pożądania seksualnego, które może spowodować krzywdę fizyczną lub cierpienie psychiczne innej osoby
- Chęć podejmowania zachowań seksualnych z osobami, które nie wyrażają na to zgody lub nie mogą jej wyrazić .
Przyczyny zaburzeń parafilicznych
Nie jest do końca jasne, co dokładnie powoduje zaburzenia parafiliczne. Naukowcy i badacze podejrzewają, że rolę odgrywa połączenie czynników neurobiologicznych, genetycznych, rozwojowych, behawioralnych i interpersonalnych. W badaniu z 2019 r. dotyczącym zaburzeń parafilicznych naukowcy zaobserwowali, że osoby z zaburzeniami parafilicznymi mają podwyższony poziom serotoniny i noradrenaliny oraz obniżony poziom metabolitu dopaminy zwanego kwasem dihydroksyfenylooctowym (DOPAC).
Rodzaje zaburzeń parafilicznych
Według DSM-5 istnieje osiem określonych zaburzeń parafilicznych. Są to:
Zaburzenie fetyszyzmu
W przypadku fetyszyzmu osoba ma nawracające i intensywne podniecenie seksualne z powodu nieożywionych przedmiotów lub niegenitalnych części ciała. Fetyszyzm może być nieszkodliwy. Jest klasyfikowany jako zaburzenie tylko wtedy, gdy powoduje znaczny niepokój lub powoduje jakąś formę szkody i trwa co najmniej sześć miesięcy. Niektóre powszechne fetysze obejmują bieliznę, stopy, przedmioty gumowe i skórzane.
Nieporządek frotteurystyczny
Osoba z frotteuryzmem jest podniecona, dotykając lub pocierając swoje genitalia o genitalia innej osoby w sposób seksualny bez jej zgody. To rzadki rodzaj parafilii i potrzeba jeszcze wielu badań, aby go zrozumieć. Zgodnie z DSM-5, aby u osoby zdiagnozowano zaburzenie frotteurystyczne, musi ona doświadczać intensywnej i nawracającej potrzeby pocierania swoich genitaliów o osobę, która nie wyraża na to zgody, aby osiągnąć satysfakcję seksualną przez co najmniej sześć miesięcy. Musi to powodować znaczny niepokój lub upośledzenie lub osoba ta musi działać pod wpływem tej potrzeby.
Zaburzenie sadyzmu seksualnego
Sadyzm seksualny polega na zadawaniu fizycznego lub psychicznego bólu innej osobie w celu osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Ważne jest rozróżnienie między zaburzeniem sadyzmu seksualnego, zaburzeniem parafilicznym, a sadystycznym zachowaniem seksualnym, które nie jest. Normalne jest, że łagodne sadystyczne zachowanie seksualne występuje między dwojgiem dorosłych, którzy wyrażają zgodę. W przypadku zaburzenia sadyzmu seksualnego, przez co najmniej sześć miesięcy sadystyczne popędy seksualne powodują znaczny niepokój, upośledzenie lub jednostka działała pod wpływem tych popędów z osobą, która nie wyraża na nie zgody.
Zaburzenie ekshibicjonistyczne
Osoby z zaburzeniem ekshibicjonistycznym doświadczają nawracającego i intensywnego pobudzenia z powodu odsłonięcia swoich genitaliów nieświadomej osobie. Mogą być zestresowane i niezdolne do prawidłowego funkcjonowania z powodu swoich popędów lub działać pod wpływem tych popędów z osobą, która nie wyraża na to zgody. Z drugiej strony, ekshibicjonizm nie jest zaburzeniem parafilicznym, które jest po prostu pragnieniem odsłonięcia swoich genitaliów osobie wyrażającej zgodę w celu podniecenia seksualnego.
Zaburzenie pedofilskie
Pedofilia to pociąg seksualny do dzieci. Według DSM-5 osoba z zaburzeniem pedofilskim musi odczuwać intensywne i nawracające seksualne popędy, zachowania i fantazje w stosunku do dzieci przed okresem dojrzewania przez co najmniej sześć miesięcy. Istotnym elementem tego zaburzenia jest to, że musi ono powodować u osoby z nim cierpiącej znaczny niepokój lub upośledzenie. Ważne jest, aby pamiętać, że działanie pod wpływem pociągu seksualnego do dzieci jest przestępstwem.
Zaburzenie masochizmu seksualnego
Masochizm seksualny może być postrzegany jako odwrotna strona sadyzmu seksualnego. W przypadku masochizmu seksualnego bicie, upokarzanie lub nadużywanie przyniesie podniecenie seksualne i satysfakcję. Asfiksjofilia , pragnienie ograniczenia oddechu podczas aktywności seksualnej, jest czasami uważana za podtyp masochizmu seksualnego.
Zaburzenie podglądactwa
Zaburzenie podglądactwa powoduje, że osoba ma intensywne i nawracające pragnienia oglądania osoby, która nie wyraża na to zgody, uprawiającej seks. Zaburzenie podglądactwa powoduje znaczny niepokój i może ograniczyć zdolność osoby do funkcjonowania. Zaburzenie podglądactwa jest częstsze u mężczyzn niż u kobiet.
Zaburzenia transwestytyczne
Osoba, która jest seksualnie podniecona przez przebieranie się, może mieć zaburzenia transwestytyczne. Aby uznać to za zaburzenie, popędy lub zachowania muszą być nawracające, intensywne i obecne przez co najmniej sześć miesięcy. Podczas gdy osoby, które przebierają się, niekoniecznie mają zaburzenia, osoba z zaburzeniami transwestytycznymi doświadcza znacznego cierpienia lub upośledzenia funkcjonowania.
Zaburzenia parafiliczne nie ograniczają się do powyższych ośmiu typów. Zainteresowania seksualne ludzi są szerokie i różnorodne, co stwarza możliwości pojawienia się wielu schorzeń parafilicznych nierozpoznanych przez DSM-V.
Leczenie zaburzeń parafilicznych
Leczenie zaburzeń parafilicznych jest wysoce zindywidualizowane. Zależy od różnych czynników, w tym od rodzaju zaburzenia parafilicznego, na które cierpisz, oraz osobistych celów osoby leczonej. Ogólnie rzecz biorąc, w leczeniu schorzeń parafilicznych stosuje się różne formy terapii i leki. W celu uzyskania najbardziej efektywnych rezultatów często zaleca się połączenie psychoterapii i leków.
Lek
Podejścia farmakologiczne do zaburzeń parafilicznych mogą pomóc ludziom kontrolować ich podniecenie seksualne lub zachowanie. Leczenie antyandrogenowe może być farmakologicznym leczeniem dla mężczyzn z ciężkimi zaburzeniami parafilicznymi. Leczenie antyandrogenowe jest szczególnie zalecane w przypadku zaburzeń parafilicznych, które mogą wyrządzić krzywdę innym lub prowadzić do przestępstw seksualnych. Leczenie antyandrogenowe działa poprzez zmniejszenie poziomu testosteronu, co z kolei zmniejsza popęd seksualny. W łagodnych przypadkach mogą być przepisywane selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. Obecnie nie ma leku wyraźnie zatwierdzonego do leczenia zaburzeń parafilicznych.
Psychoterapia
Psychoterapia może pomóc komuś radzić sobie z objawami i zachowaniami parafilicznymi. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest najczęściej stosowanym podejściem w przypadku zaburzeń parafilicznych.
Słowo od Verywell
Parafilie i zaburzenia parafiliczne to dwa odrębne terminy. Parafilie to nietypowe popędy i zachowania seksualne. Jednak te zainteresowania i zachowania są znacznie bardziej powszechne, niż możesz myśleć i nie powinny Cię niepokoić, jeśli ich doświadczasz. W przypadku zaburzenia parafilicznego prawdopodobnie będziesz doświadczać tych popędów w sposób, który powoduje znaczny niepokój, wpływa na codzienne funkcjonowanie lub powoduje, że ktoś działa na nie z osobą, która nie wyraża na to zgody. Leczenie zaburzenia parafilicznego jest kluczowe, aby uchronić siebie przed krzywdą i zapobiec krzywdzeniu innych.