Depressie bij vader en kind zijn aan elkaar gelinkt, ongeacht genetische relatie

Het klassieke nature vs. nurture-debat in de psychologie draait om de vraag of bepaalde gedragskenmerken en psychopathologieën genetisch (nature) of aangeleerd (nurture) zijn. Erven we onze persoonlijkheden en voorkeuren biologisch of adopteren we ze op basis van onze omgeving en ervaringen?

Het is een eeuwenoud argument, maar tegenwoordig zijn de meeste experts het erover eens dat het niet het een of het ander is, maar beide. In lijn met deze hedendaagse gedachtegang suggereert een nieuw onderzoek dat depressie overdraagbaar is tussen ouders en kinderen, ongeacht of ze biologisch verwant zijn.

Het onderzoek

Onderzoekers van Penn State en Michigan State Universities evalueerden 720 families met verschillende natuurlijke genetische verwantschap. De families namen deel aan de Nonshared Environment in Adolescent Development (NEAD) studie en 58,5% van deze families had een stiefouder, bijna altijd een stiefvader.

Ouders en kinderen vulden vragenlijsten in over depressiesymptomen, psychopathologische symptomen en ouder-kindconflicten . Onderzoekers onderzochten vervolgens de associatie tussen ouderlijke depressie en kinderpsychopathologie en vergeleken biologische relaties met stiefrelaties.

Uit de resultaten bleek dat depressie bij de vader consequent verband hield met psychopathologie en gedragsproblemen bij het kind, zoals antisociale neigingen of aandachtsproblemen, ongeacht of deze twee biologisch gerelateerd waren.

Deze resultaten waren ook consistent in samengestelde gezinnen, waarbij de vader genetisch verwant was aan het ene kind, maar niet aan het andere. In een persbericht lieten de onderzoekers weten dat dit een bevestiging was van hun resultaten.

“We ontdekten ook dat een groot deel van dit effect een functie leek te zijn van conflicten tussen ouders en kinderen”, aldus Alex Burt, auteur van de studie en hoogleraar klinische wetenschappen aan de Michigan State University, in een persbericht.

“Deze bevindingen dragen bij aan het bewijs dat conflicten tussen ouders en kinderen een rol spelen als omgevingsvoorspeller van het gedrag van adolescenten.”

Het is ook belangrijk om de beperkingen van de studie op te merken. De onderzoeksgroep was overwegend blank, wat de mogelijkheid om de algemene bevolking te weerspiegelen ernstig beperkt, en alle kinderen waren tussen de 11 en 18 jaar oud, wat geen rekening houdt met hoe psychopathologie kan veranderen met de leeftijd of later in de ontwikkeling kan ontstaan.

Aanleg versus opvoeding

Dus genetica en omgeving spelen beide een rol in de mentale uitkomsten voor een kind. Met meer dan twee decennia aan ervaring heeft huwelijks- en gezinstherapeut Eden Garcia-Balis, LMFT , dit zien gebeuren bij sommige kinderen en gezinnen die ze heeft behandeld.

“In sommige gevallen lijkt de pathologie genetisch te zijn, in andere door de omgeving, maar de meeste lijken door beide te worden beïnvloed”, zegt Garcia-Balis.

“Ik denk dat de meeste leken geloven dat genetica belangrijker is dan omgevingsfactoren, maar daar zijn we nog niet uit… Deskundigen op dit gebied begrijpen het belang van beide factoren en hun enorme impact op psychische aandoeningen”, legt ze uit.

Guochuan Emil Tsai, MD, PhD , expert op het gebied van neurowetenschappen en hersenstoornissen en oprichter/CEO van  SyneuRx , is het ermee eens dat omgevings- en biologische factoren elkaar kunnen beïnvloeden.

“Een herkenbaar voorbeeld is het convergerende bewijs dat aantoont dat de ontwikkeling van een kind negatief wordt beïnvloed door stress , met name tijdens gevoelige periodes en stadia van de ontwikkeling van de hersenen”, aldus Tsai.

“Over het algemeen is depressie voor de helft biologisch en voor de helft niet-biologisch. Deze twee belangrijkste drijvende krachten beïnvloeden elkaar. Er is een goede reden waarom eeneiige tweelingen kunnen opgroeien tot twee heel verschillende mensen met uiteenlopende persoonlijkheden en voorkeuren.”

Herkennen van depressie bij kinderen

Psycholoog Cara Goodwin, PhD , gespecialiseerd in de ontwikkeling van kinderen, dringt er bij ouders op aan zich niet ontmoedigd te voelen door de bevindingen van het onderzoek.

Zoals de studie ook suggereert, kunnen veranderingen in de omgeving tot op zekere hoogte worden doorgevoerd om te voorkomen dat een kind dezelfde mentale problemen ervaart als een ouder. Zoals vermeld in de studie, is ouder-kindconflict een gebied dat een grote impact kan hebben.

“Ouders kunnen conflicten tussen ouders en kinderen proberen te verminderen door te werken aan het beheersen van hun eigen emoties, door hun kinderen waar mogelijk keuzes te geven en door empathie te tonen voor het perspectief van hun kind, ook als ze het er niet mee eens zijn”, aldus Goodwin.

Als ouders merken dat hun kind kampt met psychische problemen, merkt Garcia-Balis op dat de interventies die voor volwassenen werken, mogelijk niet voor kinderen werken.

Op dezelfde manier kunnen symptomen zich ook anders voordoen. Kijk bij het beoordelen van tekenen van depressie bij een kind naar aanhoudende symptomen, zegt Garcia-Balis.

Kinderen kunnen hier en daar een symptoom vertonen zonder dat ze depressief zijn. Als een kind echter voortdurend last heeft van lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn of buikpijn, sociale terugtrekking, luidruchtige uitbarstingen, veranderingen in eetlust of slaappatronen, of gevoelens van prikkelbaarheid, woede , verdriet of hopeloosheid, kan er sprake zijn van een groter probleem.

Tsai merkt op dat de effecten van depressie zich in de loop van de tijd kunnen opstapelen, wat op termijn tot andere gezondheidsproblemen kan leiden. Nu het aantal kinderen en tieners dat last heeft van depressie toeneemt, het het beste om preventieve maatregelen te nemen als u zich zorgen maakt dat dit een probleem kan zijn.

“Betere voeding , cognitief stimulerende ervaringen en vooral goed ouderschap kunnen bijdragen aan een positieve gezondheidsontwikkeling in het leven van uw kind”, aldus Tsai.

Hij voegt toe dat het pad naar een goede mentale gezondheid voor iedereen anders is. Het is dus altijd een slimme beslissing om contact op te nemen met een psychiater die de situatie kan evalueren en de volgende stappen van uw mentale gezondheidsreis, of die van uw kind, kan bepalen.