Meeloopeffect als cognitieve vertekening

Vier jonge vrouwen op mobiele telefoons

Henrik Sorensen / Getty Images


Ben je ooit begonnen met een hobby, zoals pickleball, brood bakken of een negenstappen huidverzorgingsroutine, alleen omdat het leek alsof iedereen het deed? Zelfs als het iets is waar je niet van nature toe aangetrokken wordt, kan de plotselinge populariteit je doen afvragen waar al die hype over gaat.

Iedereen doet het, dus het moet de moeite waard zijn, toch? Het kan je het gevoel geven dat als je het niet op zijn minst probeert, je een belangrijk, gedeeld cultureel fenomeen mist.

Als je ooit op een trend bent gesprongen (door FOMO , groepsdruk of iets anders), heb je vast wel een voorbeeld gezien van wat psychologen het meeloopeffect noemen.

Het meeloopeffect verwijst naar de neiging van mensen om bepaald gedrag, een bepaalde stijl of houding over te nemen , simpelweg omdat iedereen dat doet. Hoe meer mensen een bepaalde trend overnemen, hoe waarschijnlijker het wordt dat anderen ook op de meeloopwagen springen. 

In één oogopslag

Het meeloopeffect is een van de redenen waarom we vaak in kortstondige trends trappen. Het kan onze keuzes beïnvloeden, op manieren die zowel goed als slecht kunnen zijn. Positieve meeloopeffecten kunnen ons inspireren om gezond gedrag aan te nemen, terwijl negatieve meeloopeffecten ons ertoe kunnen aanzetten om twijfelachtig gezondheidsadvies uit te proberen of geld uit te geven aan dingen die we niet nodig hebben. Door enkele meeloopvoorbeelden te bekijken, kunnen we inzicht krijgen in waarom dit gebeurt en wat u kunt doen om dit te voorkomen.

Het meeloopeffect en cognitieve vooroordelen

Het meeloopeffect is onderdeel van een grotere groep cognitieve vooroordelen  of denkfouten die de oordelen en beslissingen die mensen nemen beïnvloeden. Cognitieve vooroordelen zijn vaak ontworpen om mensen te helpen sneller te denken en te redeneren, maar ze introduceren vaak misrekeningen en fouten.

Voorbeelden van meelopers

Hieronder staan ​​enkele voorbeelden van het bandwagoneffect:

  • Diëten: Als iedereen een bepaald dieet volgt, is de kans groter dat mensen het zelf ook gaan proberen.
  • Verkiezingen: Mensen stemmen eerder op de kandidaat waarvan zij denken dat die gaat winnen.
  • Mode: Modetrends lijken bijzonder kwetsbaar voor het meeloopeffect. Ze zijn ook vaak vluchtig. Zodra een trend aanslaat, raken andere snel verouderd en verdwijnen ze naar de achterkant van onze kledingkast.
  • Muziek: Naarmate meer mensen naar een bepaald liedje of een bepaalde muziekgroep luisteren, wordt de kans groter dat anderen ook gaan luisteren.
  • Sociale netwerken: Trends op sociale mediasites kunnen bestaan ​​uit het opnieuw creëren van specifieke typen berichten of het delen van bepaalde typen content. Het meeloopeffect kan ook van invloed zijn op hoe berichten worden gedeeld en op interacties binnen online groepen.

Het oppikken van generatieslangtermen kan ook een voorbeeld zijn van meeliften op de bandwagon. Als je merkt dat je termen als “bet,” ” rizz ,” of “bussin'” gebruikt nadat je een paar uur op TikTok hebt doorgebracht, kan dat deels te wijten zijn aan het bandwagoneffect. 

Welke impact heeft het?

Het meeloopeffect laat zien waarom we niet altijd de publieke opinie moeten laten bepalen wat goed is. Soms zijn dingen die goed zijn voor de meerderheid van de mensen, niet goed voor iedereen.

Alleen omdat wijde broeken momenteel in de mode zijn, betekent dit niet dat ze voor alle lichaamstypen en -vormen flatterend of comfortabel zijn.

Jezelf evalueren op basis van wat nu als populair wordt beschouwd, kan ook je eigenwaarde schaden en je ervan weerhouden je volledige potentieel te bereiken. Alleen omdat je van iets geniet dat niet populair is of een interesse heeft die veel anderen niet lijken te delen, betekent niet dat die activiteiten niet de moeite waard zijn. 

De tijdgeest verandert voortdurend. Wat vandaag “in” is, kan morgen net zo goed “out” zijn. 

Mode en popcultuurfenomenen zijn niet de enige voorbijgaande trends die beïnvloed worden door het meeloopeffect. Onderzoek heeft aangetoond dat het effect ook de beslissingen van artsen, therapeuten en andere zorgprofessionals kan beïnvloeden.

De auteurs van een onderzoek suggereren dat het overhaast voorschrijven van ketamine om depressie te behandelen, zonder dat men volledig begrijpt hoe of waarom het werkt, een voorbeeld is van een huidige psychiatrische rage die wordt beïnvloed door het meeloopeffect.

Factoren die het meeloopeffect beïnvloeden

Dus, waarom treedt het bandwagon-effect precies op? Individuen worden sterk beïnvloed door de druk en normen die door groepen worden uitgeoefend. Wanneer het lijkt alsof de meerderheid van de groep een bepaald iets doet, wordt het steeds moeilijker om datgene
niet te doen.

Het is een natuurlijke neiging voor mensen om de rest van de groep te volgen. Soms doen we dat omdat we ons onder druk gezet voelen. In andere gevallen vergelijken we onszelf met anderen en proberen we onszelf te veranderen om meer op de groep te lijken. Meeliften op trends kan zelfs een rol spelen bij het helpen van ons om een ​​band met anderen op te bouwen.  

Deze druk om erbij te horen kan invloed hebben op veel verschillende aspecten van gedrag, van wat mensen dragen tot op wie ze stemmen bij politieke verkiezingen.

Enkele factoren die het meeloopeffect kunnen beïnvloeden zijn:

Heuristiek

Het menselijk brein is geprogrammeerd om heuristieken , of mentale shortcuts, te gebruiken om sneller en efficiënter beslissingen te nemen. Wanneer u keuzes maakt, bent u van nature geneigd om te vertrouwen op vuistregels die u helpen uw beslissingen te versnellen. Deze heuristieken kunnen worden beïnvloed door wat u anderen ziet doen.

Groepsdenken

Het meeloopeffect is in essentie een soort groepsdenken . Naarmate meer mensen een bepaalde rage of trend omarmen, wordt het waarschijnlijker dat andere mensen ook “op de meeloopwagen springen”. Wanneer het lijkt alsof iedereen iets doet, is er een enorme druk om zich aan te passen , wat misschien de reden is dat meeloopgedragingen zo gemakkelijk ontstaan.

Een verlangen om gelijk te hebben

Mensen willen gelijk hebben. Ze willen deel uitmaken van de winnende partij. Een deel van de reden dat mensen zich conformeren is dat ze naar andere mensen in hun sociale groep kijken voor informatie over wat juist of acceptabel is.

Als het lijkt alsof iedereen iets doet, dan krijgen mensen de indruk dat het ook het juiste is om te doen.

De behoefte om opgenomen te worden

Angst voor uitsluiting speelt ook een rol bij het meeloopeffect.  Mensen willen over het algemeen niet de vreemde eend in de bijt zijn, dus meedoen met wat de rest van de groep doet is een manier om inclusiviteit en sociale acceptatie te verzekeren.

De behoefte om ergens bij te horen , zorgt ervoor dat mensen de normen en houdingen van de meerderheid overnemen om geaccepteerd en goedgekeurd te worden door de groep.

Hoewel het meeloopeffect heel krachtig kan zijn en kan leiden tot de snelle vorming van trends, zijn deze gedragingen vaak ook wat fragiel. Mensen springen snel op de meeloopwagen, maar ze springen er ook net zo snel weer af. Dit is misschien de reden dat trends vaak zo vluchtig zijn.

Risico’s van het meeloopeffect

De impact van deze meelopers is vaak relatief onschadelijk, zoals in mode, muziek of popcultuurtrends. Soms kunnen ze veel gevaarlijker zijn.

Wanneer bepaalde ideeën, zoals een bepaalde houding ten opzichte van gezondheidsproblemen, voet aan de grond krijgen, kunnen meeliftende opvattingen ernstige en schadelijke gevolgen hebben.

Enkele negatieve of zelfs gevaarlijke voorbeelden van het meeloopeffect:

  • Personen die beïnvloed werden door de anti-vaccinatiebeweging, bijvoorbeeld, werden minder geneigd om routinematige kindervaccinaties voor hun kinderen te krijgen. Deze grootschalige vermijding van vaccinaties is in verband gebracht met een recente mazelenuitbraak.
  • Onderzoekers hebben ontdekt dat wanneer mensen erachter komen dat een bepaalde kandidaat in de peilingen aan kop gaat, ze eerder geneigd zijn hun stem aan te passen aan de winnende partij. In een onderzoek dat werd uitgevoerd tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1992, veranderden studenten die erachter kwamen dat Bill Clinton in sommige peilingen aan kop ging, hun beoogde stem van Bush naar Clinton.

Hoewel het meeloopeffect in sommige gevallen potentieel gevaarlijke gevolgen kan hebben, kan het ook leiden tot het aannemen van gezond gedrag. Als het lijkt alsof de meerderheid van de mensen ongezond gedrag (zoals roken) afwijst en gezonde keuzes (zoals sporten en trainen) omarmt, is de kans groter dat mensen riskante keuzes vermijden en gezonde acties ondernemen.

Hoe je het meeloopeffect vermijdt

Is er iets wat u kunt doen om u te beschermen tegen het meeloopeffect? ​​Onderzoekers suggereren een paar methoden die kunnen helpen:

Wees voorzichtig met simpele oplossingen

Bandwagons bieden vaak simpele oplossingen voor complexe problemen. Ze beweren vaak dat ze altijd voor iedereen werken en worden vaak aangeprezen door charismatische goeroes die mogelijk niet de benodigde expertise en ervaring hebben om hun beweringen te staven.

Zoek naar diverse informatie

Luister niet naar één bron bij het evalueren van informatie. Zoek naar een scala aan gegevens en meningen, inclusief alternatieve of tegengestelde standpunten.

Herken cognitieve dissonantie

Erkennen dat je ten prooi bent gevallen aan het meeloperseffect kan lastig zijn. Soms voel je je misschien een beetje dom dat je op een kortstondige trend bent gesprongen. Of je voelt je misschien bedrogen omdat je geld hebt uitgegeven aan producten of diensten die valse beloften deden. In beide gevallen is loslaten als de trend eenmaal aan aantrekkingskracht of populariteit heeft ingeboet, niet altijd makkelijk.

Je hebt misschien gemengde gevoelens over het loslaten van iets dat vertrouwd en comfortabel voelt. Of het lijkt erop dat je ermee door moet gaan omdat je er al zoveel in hebt geïnvesteerd: een voorbeeld van de sunk costs fallacy .

Wanneer u afstand wilt doen van een langgekoesterde gewoonte of overtuiging die is ontstaan ​​door het meeloopeffect, kan het nuttig zijn om te bedenken dat u waarschijnlijk gevoelens van ongemak en cognitieve dissonantie zult ervaren wanneer er verandering plaatsvindt.

Geef uzelf de tijd om u aan te passen aan veranderingen, en zorg ervoor dat u oude trucjes niet vervangt door nieuwe.

Zoek naar bewijs

Meelopers vertrouwen vaak op beperkt of anekdotisch bewijs. Gezondheidstrends die zich verspreiden via sociale media zoals TikTok zijn goede voorbeelden. Hun plotselinge, wijdverspreide adoptie wordt vaak alleen ondersteund door de getuigenissen.

U moet dergelijke praktijken sceptisch bekijken en op zoek gaan naar legitieme, op bewijs gebaseerde informatie die dergelijke claims kan ondersteunen of betwisten. Of vraag het op zijn minst aan uw arts voordat u het probeert.

8 Bronnen
MindWell Guide gebruikt alleen bronnen van hoge kwaliteit, waaronder peer-reviewed studies, om de feiten in onze artikelen te ondersteunen. Lees ons redactionele proces om meer te weten te komen over hoe we feiten controleren en onze content accuraat, betrouwbaar en geloofwaardig houden.
  1. Schmitt-Beck R. Bandwagon-effectDe Internationale Encyclopedie van Politieke Communicatie . 2015:1-5. doi:10.1002/9781118541555.wbiepc015

  2. Baddeley M. Herding, sociale invloeden en gedragsmatige vooringenomenheid in wetenschappelijk onderzoek: eenvoudig bewustzijn van de verborgen druk en overtuigingen die ons denken beïnvloeden, kan helpen om objectiviteit te behoudenEMBO Rep . 2015;16(8):902–905. doi:10.15252/embr.201540637

  3. O’Connor N, Clark S. Pas op voor meelopers! Het meeloperfenomeen in de geneeskunde, psychiatrie en managementAustralas Psychiatry . 2019;27(6):603-606. doi:10.1177/1039856219848829

  4. Levitan LC, Verhulst B. Conformiteit in groepen: de effecten van de standpunten van anderen op geuite houdingen en houdingsverandering . Polit Behav . 2016;38:277-315. doi:10.1007/s11109-015-9312-x

  5. Mallinson DJ, Hatemi PK. De effecten van informatie en sociale conformiteit op verandering van meningPLoS One . 2018;13(5):e0196600. doi:10.1371/journal.pone.0196600

  6. Benecke O, DeYoung SE. Anti-vaccinbesluitvorming en heropleving van mazelen in de Verenigde StatenGlob Pediatr Health . 2019;6:2333794X19862949. doi:10.1177/2333794X19862949

  7. Kiss Á, Simonovits G. Het identificeren van het meeloopeffect bij verkiezingen met twee rondenPublic Choice . 2013;160(3-4):327-344. doi:10.1007/s11127-013-0146-y

  8. Vicki G. Morwitz VG, Carol Pluzinski C. Weerspiegelen peilingen meningen of weerspiegelen meningen peilingen? De impact van politieke peilingen op de verwachtingen, voorkeuren en het gedrag van kiezersJ Consum Res. 1996; 23(1):53–67. doi:10.1086/209466

Aanvullende lectuur

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top