Hoe het stigma van geestelijke gezondheid wordt verspreid door de massamedia

gestapelde televisies

xavierarnau / iStock


Na een onredelijke daad van willekeurige gewelddadigheid zijn veel mensen geneigd de dader te bestempelen als “gek.” Hoewel de crimineel een psychische aandoening kan hebben , is het automatisch toekennen van het etiket “gek” een slechte dienst aan mensen die dagelijks met een psychische aandoening leven.

In werkelijkheid is de kans veel groter dat iemand met een psychische aandoening slachtoffer is van geweld dan dat hij of zij dader is. Door een gewelddadige crimineel ‘gek’ te noemen, verspreidt u een gevaarlijk stereotype en verhult u de complexe relatie tussen criminaliteit en psychische aandoeningen.

De media leren ons over mensen met wie we niet routinematig omgaan. Deze constante stroom van data geeft ons onophoudelijke sociale signalen over de aard van andere groepen mensen, inclusief welke groepen mensen geprezen of veracht moeten worden.

Mediaportretten van mensen met een psychische aandoening neigen vaak naar stigmatisering of trivialisering. Bijgevolg zijn alle vormen van media, waaronder televisie, film, tijdschriften, kranten en sociale media, bekritiseerd vanwege het verspreiden van negatieve stereotypen en onjuiste beschrijvingen van mensen met een psychische aandoening.

Wat is stigmatisering?

Stigma omvat negatieve overtuigingen, houdingen en gedragingen die gericht zijn op mensen op basis van een aantal onderscheidende kenmerken. In het geval van stigma op geestelijke gezondheid, omvat het de aanwezigheid van symptomen van geestelijke gezondheid of een diagnose van geestelijke gezondheid.

In andere gevallen kan stigma ook betrekking hebben op gezondheidsklachten, handicaps, geslacht, ras, seksualiteit, cultuur, religie en seksualiteit.

Stigmatisering ontstaat wanneer iemand als een ‘ander’ wordt gezien. Een persoon die als ‘ander’ wordt beschouwd, wordt niet volledig sociaal geaccepteerd.

De impact van het stigma op geestelijke gezondheid is ernstig. Bewijs suggereert dat het verband houdt met slechtere geestelijke gezondheidsresultaten omdat het de kans verkleint dat iemand hulp zoekt, adequate zorg ontvangt en zich aan zijn behandelplan houdt.

Stigmatisering van psychische aandoeningen door de media

Stigmatisering van psychische aandoeningen in de media is overvloedig. Bepaalde psychische aandoeningen, zoals schizofrenie, worden bijvoorbeeld gezien als zo verstorend dat mensen met die aandoeningen geïsoleerd moeten worden van de maatschappij.

De stigmatisering van psychische aandoeningen is zo nauw verweven met de media dat onderzoekers krantenartikelen hebben gebruikt als een proxy-maatstaf voor stigmatisering in de samenleving.

Media-accounts richten zich vaak op het individu met een psychische aandoening in plaats van dat ze psychische aandoeningen als een maatschappelijk probleem zien. Als gevolg hiervan is de kans groter dat mediaconsumenten een individu de schuld geven van de ziekte.

Psychische aandoeningen worden te vaak gegeneraliseerd

Mensen met een psychische aandoening kunnen ook lijden aan overgeneralisatie in mediaportretten. Van elke persoon met een specifieke psychische aandoening wordt verwacht dat hij dezelfde kenmerken of symptomen vertoont.

Veelvoorkomende voorstellingen zijn bijvoorbeeld dat alle mensen met depressie suïcidaal zijn en dat alle mensen met schizofrenie hallucinaties hebben. In werkelijkheid ervaart 60% en 80% van de mensen met schizofrenie auditieve hallucinaties . Een nog kleiner aantal mensen ervaart visuele hallucinaties.

Het is ook niet ongebruikelijk dat in de media wordt onderschat dat veel mensen met een psychische aandoening hun aandoening niet aan anderen hoeven te vertellen.

In plaats daarvan worden psychische aandoeningen vaak niet herkend (of dit nu met opzet is of niet). De media schetsen situaties waarin iedereen in het leven van een personage weet van zijn of haar psychische aandoening.

Het meest verontrustende is misschien wel dat de media psychische aandoeningen vaak afschilderen als ongeneeslijk of ongeneeslijk.

Trivialisering van psychische aandoeningen door de media

De media kunnen psychische aandoeningen ook bagatelliseren, door ze voor te stellen als niet ernstig of minder ernstig dan ze in werkelijkheid zijn.

Veel mensen met eetstoornissen zoals anorexia nervosa hebben bijvoorbeeld het gevoel dat hun aandoening minder ernstig wordt voorgesteld dan deze in werkelijkheid is. Dit komt deels doordat mensen met de aandoening die in de media wordt afgebeeld, de ernst ervan vaak minimaliseren en de ernstige gevolgen van de ziekte verhullen.

De waarheid is dat het sterftecijfer voor mensen met anorexia hoog is. In werkelijkheid heeft anorexia een van de hoogste sterftecijfers van alle psychische aandoeningen. Onderzoek suggereert dat het risico om te sterven 10 keer hoger is voor mensen met anorexia nervosa.  

Psychische aandoeningen kunnen ook te simplistisch worden voorgesteld door de media. Bijvoorbeeld, een persoon met een obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) wordt vaak afgeschilderd als iemand die overdreven bezorgd is over netheid en perfectionisme. Echter, de obsessieve gedachten die hun dwangmatigheden aandrijven worden over het hoofd gezien of zijn afwezig.

De symptomen van een psychische aandoening worden soms afgeschilderd als gunstig. Bijvoorbeeld, in de populaire televisieserie Monk is de hoofdpersoon een detective met OCD. Het feit dat hij veel aandacht besteedt aan details helpt hem misdaden op te lossen en zijn carrière te bevorderen.

Mensen die geen beperking hebben, kunnen mediakanalen gebruiken om mensen die wel een beperking hebben, belachelijk te maken, bijvoorbeeld door terminologie over psychische aandoeningen toe te eigenen. Zo wordt de hashtag OCD (#OCD) vaak op Twitter gebruikt om iemands aandacht voor netheid of organisatie te beschrijven.

Afbeeldingen van schizofrenie in films

Waarschijnlijk liggen de meest denigrerende stigmatiseringen van psychische aandoeningen in de media in de filmportretten van antagonisten met psychische aandoeningen. Met name wanneer personages met schizofrenie worden gepresenteerd als “homicidal maniacs” in “slasher” of “psycho killer” films.

Onjuiste weergaven van psychische aandoeningen in de media verspreiden misinformatie over de symptomen, oorzaken en behandeling van schizofrenie en andere vormen van ernstige psychische aandoeningen. Helaas kunnen populaire films en tv-shows een krachtige invloed uitoefenen op de vorming van attitudes.

In een onderzoek analyseerden onderzoekers 41 films die tussen 1990 en 2010 waren uitgebracht op afbeeldingen van schizofrenie.

Op basis van de bevindingen van de analyse trokken de onderzoekers verschillende conclusies.

  • De meeste personages vertoonden ‘positieve’ symptomen van schizofrenie, waarbij waanideeën het vaakst voorkwamen, gevolgd door auditieve en visuele hallucinaties.
  • De meeste personages vertoonden gewelddadig gedrag tegenover zichzelf of anderen.
  • Bijna een derde van de gewelddadige personages vertoonde moorddadig gedrag.
  • Ongeveer een kwart van de personages pleegde zelfmoord.
  • De oorzaak van schizofrenie werd zelden genoemd. Echter, in ongeveer een kwart van de films werd gesuggereerd dat een traumatische gebeurtenis in het leven van het personage een significante oorzakelijke factor was.
  • Van de films waarin werd verwezen naar of waarin behandelingen voor psychische aandoeningen werden getoond, werden psychotrope medicijnen het vaakst in beeld gebracht.

Uit onderzoek is ook gebleken dat 75% van de afbeeldingen van psychische aandoeningen in populaire videogames negatief of stereotiep zijn.

Waarom zulke uitbeeldingen schadelijk zijn

Deze voorstellingen zijn niet alleen onjuist, maar ook schadelijk, en wel om verschillende redenen.

Ze verspreiden mythes over psychische aandoeningen

De beschrijvingen van schizofrenie richten zich vaak op symptomen zoals visuele hallucinaties, bizarre waanideeën en onsamenhangende spraak, en presenteren deze als alledaags. In werkelijkheid komen symptomen zoals verminderde motivatie, armoede van spraak en vlakke affecten vaker voor.

Zij verbinden psychische aandoeningen met geweld

Verschillende films hebben het valse stereotype verspreid dat mensen met schizofrenie vatbaar zijn voor geweld en onvoorspelbaar gedrag. Sommige films presenteerden mensen met schizofrenie zelfs als “bezeten.”

Deze gewelddadige stereotypen beïnvloeden kijkers en zorgen voor een negatieve houding ten opzichte van mensen met een psychische aandoening.

Ze overdrijven het risico op zelfmoord

Hoewel zelfmoord een belangrijke zorg is voor mensen met schizofrenie, bleek uit onderzoek naar mediaportretten van schizofrenie dat dit risico vaak wordt overdreven in film- en tv-voorstellingen. In één onderzoek pleegde 24% van de personages met schizofrenie zelfmoord.

In werkelijkheid suggereren schattingen dat tussen de 4% en 13% van de mensen met schizofrenie zelfmoord pleegt, en dat ongeveer 18% tot 55% op enig moment in hun leven een zelfmoordpoging doet.

Ze geven een verkeerde voorstelling van zaken over wie erdoor getroffen wordt

Demografie is een ander aspect van psychische aandoeningen dat vaak verkeerd wordt weergegeven in de media.

Personages met schizofrenie worden bijvoorbeeld vaak afgebeeld als blanke mannen, maar schizofrenie komt onevenredig vaak voor bij Afro-Amerikanen. Het komt ook bijna even vaak voor bij mannen als bij vrouwen.

Ze verspreiden mythes over de oorzaken van psychische aandoeningen

In een aantal films werd schizofrenie afgeschilderd als een gevolg van traumatische gebeurtenissen in het leven of als iets dat genezen kon worden door liefde. Beide zijn een verkeerde voorstelling van de oorzaken en behandeling van de aandoening.

Druk op Play voor advies over het navigeren door mentale gezondheid op sociale media

Deze aflevering van The MindWell Guide Podcast wijst op het slechte mentale gezondheidsadvies dat u op sociale media kunt vinden. Klik hieronder om nu te luisteren.

Volg nu : Apple Podcasts / Spotify / Google Podcasts / Amazon Music

Wat is nauwkeurig in mediapresentaties?

Niet alle informatie over schizofrenie bleek onjuist, misleidend of stigmatiserend.  In meer dan de helft van de films die onderzoekers analyseerden, werd bijvoorbeeld het gebruik van psychiatrische medicijnen afgebeeld of ernaar verwezen.

Bijna de helft van de personages met schizofrenie werd afgebeeld als arm, wat overeenkomt met epidemiologische gegevens die suggereren dat schizofrenie minder vaak wordt vastgesteld bij mensen met een hogere sociaaleconomische status.

Zelfs als sommige films het goed doen, dragen de negatieve mediabeelden – vooral de gewelddadige – van mensen met schizofrenie en andere ernstige vormen van psychische aandoeningen nog steeds bij aan stigmatisering, stereotypering, discriminatie en sociale afwijzing.

Impact van de media op de geestelijke gezondheid

De stigmatisering van geestelijke gezondheidsproblemen in de media kan verschillende gevolgen hebben.

  • Zelfstigmatisering : De manier waarop de media over iemand spreken, kan bijdragen aan zelfstigmatisering, wat verwijst naar gevoelens van geïnternaliseerde schaamte, negatieve overtuigingen en negatieve houdingen die mensen hebben ten aanzien van hun eigen geestelijke gezondheidstoestand.
  • Onjuiste informatie : Door de media-uitbeelding van psychische aandoeningen krijgen mensen vaak onjuiste ideeën over de symptomen van psychische aandoeningen. Het kan er ook toe leiden dat mensen onjuiste ideeën ontwikkelen over hoe psychische aandoeningen worden gediagnosticeerd en behandeld.
  • Barrières voor behandeling : Mediaberichten kunnen ook barrières voor behandeling creëren. Omdat mensen gestigmatiseerde houdingen over psychische aandoeningen internaliseren, is de kans kleiner dat ze hulp of behandeling zoeken wanneer ze symptomen ervaren.
  • Slechte therapietrouw : Mensen houden zich eerder aan hun behandeling als ze sociale steun en aanmoediging van anderen hebben. Negatieve houdingen ten opzichte van psychische aandoeningen en stereotypen die in de media worden afgebeeld, kunnen bijdragen aan slechtere houdingen ten opzichte van behandelingen voor psychische gezondheid en slechtere therapietrouw.
  • Zelfdiagnose : Mensen stellen zichzelf mogelijk ook eerder een diagnose op basis van virale social media posts die ze zien op Tik Tok en Instagram. Dergelijke informatie wordt vaak gedeeld door mensen die geen professionals in de geestelijke gezondheidszorg zijn en is vaak onjuist.

Wat kan er gedaan worden?

We moeten beter begrijpen hoe deze berichten door de media worden verspreid voordat we ze kunnen corrigeren. Er is beperkt onderzoek gedaan naar hoe media stereotypen, stigmatisering en trivialisering van psychische aandoeningen promoten.

Niettemin zijn er bepaalde suggesties gedaan om de weergave van mensen met een psychische aandoening in de media te verbeteren, zoals:

  • Analyseren van massamediaproductieprocedures om de huidige praktijken, behoeften, waarden en economische realiteit van scenarioschrijvers, producenten en journalisten beter te begrijpen (bijvoorbeeld inzicht krijgen in de balans tussen nieuwswaarde of emotioneel opwindend en verifieerbaar zijn).
  • Het implementeren van een korte cursus over geestelijke gezondheid bij de opleiding van journalisten.
  • Inclusief deskundige inbreng van psychiaters tijdens de productie van een film.
  • De voorkeur geven aan niet-geïndividualiseerde beschrijvingen van psychische aandoeningen en in plaats daarvan de nadruk leggen op de maatschappelijke aspecten.
  • Psychische aandoeningen alleen beschrijven als ze relevant zijn voor het verhaal.
  • Het nauwkeurig, eerlijk en deskundig gebruiken van terminologie over geestelijke gezondheid .

Als individuen die grote hoeveelheden massamedia consumeren en zich bezighouden met sociale media, is het beste wat we kunnen doen stoppen met het gebruiken van woorden als “gek” en “gestoord” op een denigrerende of luchthartige manier. We moeten ook onthouden dat het het beste is om te voorkomen dat we een psychiatrische diagnose stellen buiten een klinische setting.

Een woord van Verywell

Alleen een specialist kan een diagnose stellen van OCD , depressie , bipolaire stoornis , schizofrenie en andere psychische aandoeningen. Wanneer we iemand het etiket van psychisch ziek geven zonder klinisch bewijs, kwetsen we mensen die dagelijks met een psychische aandoening leven.

14 Bronnen
MindWell Guide gebruikt alleen bronnen van hoge kwaliteit, waaronder peer-reviewed studies, om de feiten in onze artikelen te ondersteunen. Lees ons redactionele proces om meer te weten te komen over hoe we feiten controleren en onze content accuraat, betrouwbaar en geloofwaardig houden.
  1. Thornicroft G. Mensen met een ernstige psychische aandoening als daders en slachtoffers van geweld: tijd voor een nieuwe benadering van de volksgezondheid . The Lancet Public Health . 2020;5(2):e72-e73. doi:10.1016/S2468-2667(20)30002-5

  2. Rössler W. Het stigma van psychische stoornissen: een millennia-lange geschiedenis van sociale uitsluiting en vooroordelenEMBO Rep . 2016;17(9):1250-1253. doi:10.15252/embr.201643041

  3. McGinty EE, Kennedy-Hendricks A, Choksy S, Barry CL. Trends in de berichtgeving in de nieuwsmedia over psychische aandoeningen in de Verenigde Staten: 1995-2014Health Aff (Millwood) . 2016;35(6):1121-1129. doi:10.1377/hlthaff.2016.0011

  4. Waters F, Collerton D, Ffytche DH, Jardri R, Pins D, Dudley R, Blom JD, Mosimann UP, Eperjesi F, Ford S, Larøi F. Visuele hallucinaties in het psychosespectrum en vergelijkende informatie van neurodegeneratieve aandoeningen en oogziekten . Schizophr Bull . 2014;40 Suppl 4(Suppl 4):S233-45. doi:10.1093/schbul/sbu036

  5. Fichter MM, Quadflieg N. Mortaliteit bij eetstoornissen – resultaten van een groot prospectief klinisch longitudinaal onderzoek . Int J Eat Disord . 2016;49(4):391-401. doi:10.1002/eat.22501

  6. Kubrak T. Impact van films: veranderingen in de houding van jongeren na het kijken van een filmBehav Sci (Basel) . 2020;10(5):86. doi:10.3390/bs10050086

  7. Owen PR. Portrettering van schizofrenie door entertainmentmedia: een inhoudsanalyse van hedendaagse films . Psychiatr Serv . 2012;63(7):655-659. doi:10.1176/appi.ps.201100371

  8. Buday J, Neumann M, Heidingerová J, et al. Weergave van psychische aandoeningen en psychiatrie in populaire videogames in de afgelopen 20 jaarFront Psychiatry . 2022;13:967992. doi:10.3389/fpsyt.2022.967992

  9. Sher L, Kahn RS. Zelfmoord bij schizofrenie: een educatief overzichtMedicina (Kaunas) . 2019;55(7):361. doi:10.3390/medicina55070361

  10. Olbert CM, Nagendra A, Buck B. Meta-analyse van zwarte versus witte raciale ongelijkheid in de diagnose van schizofrenie in de Verenigde Staten: verminderen gestructureerde beoordelingen raciale ongelijkhedenJ Abnorm Psychol . 2018;127(1):104-115. doi:10.1037/abn0000309

  11. Luo Y, Zhang L, He P, Pang L, Guo C, Zheng X. Sociaaleconomische status (SES) op individueel en gebiedsniveau en schizofrenie: cross-sectionele analyses met behulp van het bewijsmateriaal van 1,9 miljoen Chinese volwassenenBMJ Open . 2019;9(9):e026532. doi:10.1136/bmjopen-2018-026532

  12. Babić D, Babić R, Vasilj I, Avdibegović E. Stigmatisering van psychisch zieke patiënten via de media . Psychiatr Danub . 2017 Dec;29(Suppl 5):885-889. PMID: 29283984.

  13. Kamaradova D, Latalova K, Prasko J, et al.  Verbinding tussen zelfstigma, therapietrouw en stopzetting van medicatiePatient Prefer Adherence . 2016;10:1289-1298. doi:10.2147/PPA.S99136

  14. Maiorano A, Lasalvia A, Sampogna G, Pocai B, Ruggeri M, Henderson C. Het verminderen van stigma bij mediaprofessionals: is er ruimte voor verbetering? Resultaten van een systematische reviewCan J Psychiatry . 2017;62(10):702-715. doi:10.1177/0706743717711172

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top