Sally Anscombe / Getty Images
Sluit deze videospeler
Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) is een gedragsstoornis die symptomen van onoplettendheid , hyperactiviteit en impulsiviteit veroorzaakt . Deze symptomen variëren in ernst en verstoren de normale dagelijkse activiteiten.
ADHD ontwikkelt zich meestal in de kindertijd, maar kan doorgaan tot in de volwassenheid. Mensen met deze aandoening worstelen vaak met impulsief gedrag , te actief zijn en het moeilijk vinden om op te letten. ADHD ziet er niet bij iedereen hetzelfde uit. Het type ADHD dat iemand heeft, hangt af van de primaire symptomen en gedragingen die hij/zij vertoont.
Er zijn drie belangrijke manieren waarop ADHD-symptomen zich kunnen voordoen . Deze manieren werden eerder “subtypes” genoemd in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition (DSM-IV), maar worden “presentaties” genoemd in de huidige DSM-5. We gebruiken ze hier synoniem.
Inhoudsopgave
De drie ADHD-subtypen
Omdat alle ADHD-symptomen van persoon tot persoon verschillen, is het belangrijk om de kenmerken van elke stoornis te leren kennen, zodat u kunt herkennen met welk symptoom u of een dierbare te maken heeft.
- Onoplettendheid: De belangrijkste symptomen van dit type zijn een gebrek aan concentratie, frequente onoplettendheid en desorganisatie.
- Impulsief/Hyperactief: Mensen met dit subtype vertonen geen onoplettendheid, maar zijn rusteloos en zenuwachtig.
- Gecombineerd: Dit is het meest voorkomende subtype ADHD, waarbij personen ook symptomen van de andere twee typen vertonen.
ADHD van het onoplettende type
Mensen met deze presentatie vertonen geen tekenen van hyperactiviteit of impulsiviteit. In plaats daarvan hebben ze vaak moeite om de focus te behouden en oplettend te zijn. Het is vaak moeilijk voor mensen met onoplettend type ADHD om op te letten en zich gedurende langere tijd bezig te houden met georganiseerde activiteiten.
Sommige gedragingen en symptomen die mensen met deze vorm van ADHD kunnen vertonen, zijn onder meer:
- Korte aandachtsspanne
- Snel afgeleid
- Kan niet goed op details letten
- Moeilijkheden met luisteren als er tegen je gesproken wordt
- Vergeetachtig bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten
- Vaak onzorgvuldig en voortdurend dingen kwijtraken zoals sleutels, boeken en telefoons
- Heeft moeite met het uitvoeren van georganiseerde taken en activiteiten
- Vindt het moeilijk om instructies op te volgen
Impulsieve/hyperactieve type ADHD
Mensen met deze vorm van de aandoening vertonen hyperactief en impulsief gedrag, maar geen symptomen van onoplettendheid. Je zult mensen met deze vorm van de aandoening constant zien bewegen en overmatig wiebelen.
Deze presentatie wordt doorgaans gekenmerkt door de volgende symptomen van impulsiviteit:
- Anderen onderbreken of storen
- Handelen zonder na te denken
- Ongeduldig zijn en moeite hebben met wachten op hun beurt
- Het antwoord op een vraag eruit flappen voordat deze is afgerond
Symptomen van hyperactiviteit omvatten doorgaans de volgende gedragingen:
- Rusteloosheid
- Overmatig praten
- Niet in staat zijn om je op één taak tegelijk te concentreren
- Overmatig wiebelen
- Niet in staat zijn om rustig aan activiteiten deel te nemen
Gecombineerd type ADHD
Dit is de meest voorkomende vorm van de aandoening. Mensen met dit type ADHD ervaren een combinatie van impulsiviteit, hyperactiviteit en onoplettendheidssymptomen.
Een diagnose van gecombineerd type ADHD bij een kind vereist dat zes of meer symptomen van onoplettendheid en zes of meer symptomen van hyperactiviteit/impulsiviteit aanwezig zijn gedurende ten minste zes maanden. Personen van 17 jaar of ouder hebben vijf of meer van elk nodig.
Oorzaken
De exacte oorzaak van ADHD is onbekend. Huidig onderzoek toont echter aan dat genetica een rol kan spelen bij het ontwikkelen van de aandoening. Met andere woorden, als u een familiegeschiedenis van de aandoening heeft, is de kans groter dat u deze ook krijgt.
Er is ook gemeld dat kinderen met ADHD lage dopamineniveaus hebben . Hoewel dit niet de enige oorzaak van de aandoening is, wordt gedacht dat het een bijdragende factor is aan de ontwikkeling van de hersenstoornis.
De aandoening kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van andere aandoeningen, zoals angststoornissen , depressies of middelenmisbruik.
Diagnose
Als u vermoedt dat uw kind ADHD heeft, moet u hem of haar meenemen naar een gekwalificeerde kinderarts of expert op het gebied van geestelijke gezondheid om een diagnose te krijgen. Zij zullen doorgaans vragen om een gedetailleerde geschiedenis van de symptomen van uw kind en uw kind onderwerpen aan een reeks tests om zijn of haar gedrag te observeren.
Medische experts gebruiken de DSM-5-criteria om een definitieve diagnose van ADHD te stellen. De handleiding beschrijft negen gedragingen en symptomen voor hyperactiviteit/impulsiviteit, evenals negen gedragingen en symptomen voor onoplettendheid.
Een kind krijgt de diagnose ADHD wanneer het minstens zes van de gedragingen en symptomen vertoont die voor beide typen worden genoemd. Hoewel een volwassene of tiener minstens vijf van deze symptomen moet vertonen, moeten de symptomen ook zo ernstig zijn dat ze het normale functioneren van een persoon verstoren.
Symptomen van ADHD kunnen zich tussen de leeftijd van 3 en 6 jaar openbaren en worden vaak aangezien voor slecht gedrag. Als de aandoening niet wordt gediagnosticeerd en behandeld, kan het leiden tot slechte schoolprestaties, moeite met het onderhouden van gezonde relaties en antisociaal gedrag.
Behandeling
ADHD is een genetisch neurotype en heeft geen genezing nodig. De worstelingen van ADHD worden vaak veroorzaakt doordat de maatschappij niet is gemaakt voor een ADHD-brein, in plaats van dat ADHD een tekortkoming op zichzelf is.
Toch kunnen mensen met ADHD profiteren van verschillende strategieën om hun levensstijl aan te passen aan hun neurotype.
ADHD wordt doorgaans behandeld met een combinatie van medicatie en gedragstherapie. Er is echter geen one-size-fits-all-behandeling. Het vinden van de ideale behandeling voor u of de ADHD van uw kind hangt af van veel factoren.
Uw arts zal rekening houden met uw leeftijd of die van uw kind, de ernst van de symptomen en medicijnintoleranties voordat hij een behandelplan aanbeveelt. De behandeling kan bestaan uit een of een combinatie van de volgende opties.
Medicatie
Er zijn twee soorten medicijnen die doorgaans worden gebruikt voor de behandeling van ADHD: stimulerende en niet-stimulerende medicijnen.
- Stimulerende medicijnen: Dit is het meest voorkomende type medicatie dat wordt gebruikt om ADHD te behandelen. Stimulerende middelen werken door de productie van dopamine en noradrenaline in de hersenen te verhogen. Dit zijn chemische boodschappers die een essentiële rol spelen bij het reguleren van denken en aandacht. Enkele veelvoorkomende voorbeelden zijn Ritalin (methylfenidaat), Adderall (amfetamine) en Dexedrine (dextroamphetamine).
- Niet-stimulerende medicijnen : Niet-stimulerende medicijnen hebben mogelijk iets langer nodig om te werken dan stimulerende middelen, maar zijn effectief in het verbeteren van focus en aandacht. Ze worden doorgaans aanbevolen voor mensen die ondraaglijke bijwerkingen van stimulerende middelen ervaren. Voorbeelden zijn Strattera (atomoxetine), Intuniv (guanfacine) en Qelbree (viloxazine).
Gedragsmanagement
Ouders van kinderen met ADHD wordt doorgaans geadviseerd om gedragsmanagementlessen te volgen om hun kinderen te helpen met hun ADHD-symptomen in plaats van een gedragstherapeut in te schakelen. Het doel is om maladaptief gedrag te vervangen door behulpzamer gedrag. Dit wordt gedaan door hun acties te monitoren en praktische taken uit te voeren die kinderen kunnen helpen effectiever te functioneren in hun omgeving.
Gedragsmanagement is echter slechts één van de vele strategieën om ouders met hun ADHD-kind te helpen, evenals ADHD-volwassenen. Het is over het algemeen nuttiger voor ADHD-kinderen en -volwassenen om hun levensstijl aan te passen, zoals het stellen van andere doelen en het gebruiken van andere strategieën, om met hun hersenen te werken in plaats van te proberen ze te trainen om iets te doen waar ze niet voor ontworpen zijn.
Andere opties die nuttig kunnen zijn, zijn onder meer het toepassen van neurodiversiteit-bevestigende praktijken om zelfregulatiestrategieën te ontwikkelen, het aanpassen van omgevingen om ondersteunend te zijn en het samenwerken met bevestigende zorgverleners.
Het is ook belangrijk om te weten dat er geen therapie of behandeling is die ‘ADHD kan oplossen’. Afhankelijk van de problemen die zich voordoen, zijn er verschillende behandelingsopties die deze specifieke problemen kunnen oplossen.
Een woord van Verywell
Het opvoeden van een kind met ADHD kan een uitdaging zijn, maar het waarderen van de sterke punten van een kind en het vinden van oplossingen om hen te helpen zich aan te passen aan hun omgeving, kan ouders en kinderen helpen om effectiever om te gaan met de situatie. Het aanleren van gezonde gewoontes zoals regelmatig bewegen, een uitgebalanceerd dieet volgen en voldoende slapen, is ook belangrijk voor het beheersen van de symptomen van ADHD.
Als u vermoedt dat u of uw kind symptomen van de aandoening vertoont, dient u zo snel mogelijk een medisch deskundige te raadplegen voor een juiste diagnose en behandelplan.