Medelevenmoeheid: de tol van te veel zorg

Compassiemoeheid omvat emotionele en fysieke uitputting die mensen kan treffen die zijn blootgesteld aan trauma’s of stressoren van anderen. Het wordt gekenmerkt door een verminderd vermogen tot empathie, gevoelens van hulpeloosheid en burn-out vanwege de eisen om degenen die lijden te ondersteunen. Het wordt soms ook wel secundair of vicarious trauma genoemd.

Het vermogen om medeleven en empathie voor anderen te voelen, is essentieel voor prosociaal gedrag en ondersteunende interpersoonlijke relaties .

“Authentieke compassie, in tegenstelling tot beleefd of aardig zijn, is een complex neuropsychologisch proces dat verband houdt met de uitvoerende functies van de frontale kwab , het meest recent ontwikkelde en meest complexe cognitieve proces. Om compassie te tonen, moet je cognitief aanwezig zijn, je sociale omgeving begrijpen en je bewust zijn van je impact op anderen”, zegt Dr. Eric Zillmer , hoogleraar neuropsychologie aan de Drexel University.

Voor mensen die mensen steunen die lijden, zoals mensen die in de hulpverlening werken, kan voortdurende blootstelling aan het trauma van anderen een tol eisen, waardoor mensen het gevoel krijgen dat hun bron van medeleven is leeggezogen. Zelfs als mensen empathie willen tonen, kunnen ze erachter komen dat ze simpelweg niet de emotionele en fysieke middelen hebben om dat te doen.

Mensen die in de gezondheidszorg werken, zijn vaak vatbaarder, waaronder verpleegkundigen, artsen, hulpverleners, thuiszorgmedewerkers, therapeuten, maatschappelijk werkers en andere hulpverleners. Het kan ook mantelzorgers treffen die verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse zorg voor een geliefde met een medische of psychische aandoening.

Wat zijn de tekenen van compassiemoeheid?

“Het is gebruikelijk dat mensen die in een beroep werken waarbij ze anderen moeten genezen last krijgen van compassiemoeheid. Het kan echter iedereen overkomen, vooral als je een familielid, vriend of collega bent bij wie iedereen terecht kan voor begeleiding en steun”, aldus Dr. Shakira Espada-Campos, MDLIVE Associate Chief of Behavioral Health.

“Zelfs professionals in de gedragsgezondheid die zijn opgeleid om het trauma en het lijden van anderen te verwerken, krijgen ermee te maken”, legt ze uit.

Compassiemoeheid kan per persoon verschillen, maar hier volgen enkele veelvoorkomende symptomen:

• Gevoelens van emotionele, fysieke en psychologische uitputting
• Gevoelens van onthechting, cynisme of apathie
• Overmatig piekeren en je zorgen maken over het lijden van andere mensen
• Jezelf of anderen de schuld geven dat ze niet genoeg doen om een ​​trauma te helpen of te voorkomen
• Prikkelbaarheid of boosheid
• Emotionele gevoelloosheid
• Gevoelens van verdriet
• Gevoelens van hulpeloosheid
• Moeilijkheden met slapen, veranderingen in eetlust, maagklachten, misselijkheid, duizeligheid
• Veranderingen in uw wereldbeeld of spirituele overtuigingen
• Het is moeilijk om empathie te voelen voor mensen die lijden

Mensen met compassiemoeheid voelen zich vaak steeds pessimistischer . Ze kunnen hun overtuigingen in twijfel trekken en zich afvragen of er wel iets goeds in de wereld is. Op de werkplek kunnen ze zich niet gewaardeerd voelen, hun zelfvertrouwen en interesse verliezen en moeite hebben om compassie te voelen voor de mensen die aan hun zorg zijn toevertrouwd.

Wat zijn de stadia van compassiemoeheid?

Compassiemoeheid ontstaat meestal geleidelijk in de loop van de tijd. Het is belangrijk om te onthouden dat dit een progressief en cumulatief proces is en dat compassiemoeheid het eindstadium is.

Onderzoeker Charles Figley heeft een causaal model voorgesteld dat verschillende factoren beschrijft die het begin van compassiemoeheid voorspellen. Het treedt op in vier primaire stadia:

1. Empathisch vermogen : Dit omvat het vermogen van het individu om de pijn van andere mensen op te merken. Figley suggereert dat dit vermogen een hoeksteen is van de helpende beroepen, wat mensen vervolgens blootstelt aan de emotionele kosten van zorg. Als onderdeel van dit aspect van medelevenmoeheid, moeten mensen ook empathische bezorgdheid ervaren, wat een verlangen omvat om de pijn en het lijden van andere mensen te verlichten.
2. Empathische reactie : Als gevolg van blootstelling aan een persoon die pijn ervaart, hebben mensen een empathische reactie. In deze fase ondernemen ze acties om de andere persoon te begrijpen en manieren te verkennen om hen te helpen.
3. Medelevenstress : Op dit punt kunnen mensen last krijgen van resterend medelevenstress, vooral als ze iemand helpen die aanhoudend getraumatiseerd is.
4. Compassiemoeheid : Tenzij iemand in staat is om zijn compassiestress voldoende te beheersen, neemt het risico op het ontwikkelen van compassiemoeheid toe. Het risico om dit stadium te bereiken is groter als iemand gedurende een langere periode wordt blootgesteld aan het secundaire trauma of als hij traumatische herinneringen aan eerdere trauma’s begint te krijgen. Mensen kunnen ook aanzienlijke verstoringen in hun leven ervaren, waaronder meer ziekte, veranderingen in levensstijl, problemen met het beheren van persoonlijke of professionele verantwoordelijkheden en gevoelens van angst of depressie. Al deze dingen maken het waarschijnlijker dat het individu compassiemoeheid zal ontwikkelen.

Oorzaken van medelevenmoeheid

Compassiemoeheid wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan secundair trauma. Mensen hebben er meer kans op als ze ook het gevoel hebben dat ze geen controle hebben over de situatie of een gevoel van hulpeloosheid hebben.

Een van de belangrijkste elementen achter compassiemoeheid is de constante vraag naar empathie. Hoewel empathie essentieel is in hulpverlenende beroepen, kan het emotioneel uitputtend worden als de vraag naar empathie aanhoudend en buitensporig is.

“Mededogen is een metacognitief proces: nadenken over je eigen denken. Het is een van de hoogste vormen van cognitie, naar mijn mening, en daarom bezoek je alleen compassie. Je kunt daar niet leven. Het zou cognitief vermoeiend zijn,” legt Dr. Zillmer uit. 

Wanneer mensen te veel oprecht medeleven tonen, ontstaat vermoeidheid.

Er zijn ook factoren die het risico van een persoon op het ontwikkelen van compassiemoeheid in dergelijke situaties kunnen vergroten. Deze kunnen zijn:

• Hoge stressniveaus
• Slechte copingvaardigheden
• Gebrek aan sociale steun
• Onvoldoende zelfzorg
• Een geschiedenis van trauma

Werken in een omgeving die constante blootstelling aan trauma’s met zich meebrengt, zoals hulpdiensten of maatschappelijk werk, verhoogt het risico op compassiemoeheid. Onderzoek heeft uitgewezen dat onder hulpverleners de prevalentie van compassiemoeheid varieert van 7,3% tot 40%.

Burnout versus medelevenmoeheid

Hoewel compassiemoeheid en burn-out enkele overeenkomsten vertonen, zijn er belangrijke verschillen tussen de twee. Burn-out verwijst naar een staat van uitputting die leidt tot slechte motivatie en een gebrek aan interesse in werk. Compassiemoeheid is daarentegen een specifiek type burn-out dat verwijst naar de negatieve emoties en het verlies van empathie die mensen ervaren nadat ze zijn blootgesteld aan het trauma, de pijn en het lijden van andere mensen.

“Mededogenmoeheid komt vooral voor bij mensen die in de hulpverlening werken en komt het meest voor bij mensen die direct patiënten verzorgen,” zegt Kristen Tomlinson, directeur van Grief Support Services voor Taylor’s Gift Foundation , een nationale non-profitorganisatie die rouwondersteuning biedt aan families van orgaan-, oog- en weefseldonoren. “Patiënten die op hen vertrouwen, kunnen soms een zware last zijn om te dragen, vooral als ze hun eigen welzijn niet (kunnen) prioriteren.”

Helaas kunnen zulke gevoelens overslaan naar een individueel leven buiten het werk en leiden tot andere problemen. Mensen die compassiemoeheid ervaren, ervaren een burn-out die bijdraagt ​​aan gevoelens van hulpeloosheid en hopeloosheid. Ze kunnen cynisch worden over hun werk en het gevoel hebben dat niets wat ze doen een positieve impact zal hebben op het verlichten van de pijn van andere mensen.

Wat compassiemoeheid onderscheidt van burn-out is de bron van deze gevoelens. Compassiemoeheid komt voort uit blootstelling aan indirect trauma, terwijl burn-out wordt veroorzaakt door overmatige werkgerelateerde stress en beroepsuitputting.

“Burn-out kan iedereen in elk beroep overkomen en beperkt zich meestal tot werktaken. Mensen die burn-out ervaren, kunnen een gevoel van angst op het werk, uitstelgedrag , negatieve interacties met collega’s of klanten en andere symptomen ervaren. Deze symptomen verdwijnen echter meestal wanneer ze niet op het werk zijn”, zegt Tomlinson.

Overwinnen van medelevenmoeheid

Als u de signalen van compassiemoeheid herkent, is het belangrijk om maatregelen te nemen om dit aan te pakken voordat het een verdere tol eist van uw emotionele welzijn.

Het overwinnen van compassiemoeheid kan tijd kosten en vereist dat mensen zich richten op het verminderen van hun stressniveaus. Enkele strategieën die mensen kunnen helpen herstellen zijn:

Verminder uw blootstelling aan stress

Op de korte termijn kan het verlichten van gevoelens van medelevenmoeheid betekenen dat u een pauze neemt van de bron van stress die het probleem veroorzaakt. Een tijdje weg van uw werk is een aanpak die kan helpen, maar voor velen kan het betekenen dat u tijdelijk uw werklast vermindert, minder patiënten/cliënten ziet of in een ander gebied van patiëntenzorg gaat werken.

Het vermogen om blootstelling te verminderen kan echter variëren, afhankelijk van iemands baan. Een therapeut kan zijn cliëntenlast verminderen, terwijl een verpleegkundige ervoor kan kiezen om tijdelijk in een ander gebied te werken. Een arts op de eerste hulp of EMT heeft daarentegen doorgaans minder controle over de patiënten en situaties waarmee hij op de werkplek te maken krijgt. In dergelijke gevallen is het belangrijk om andere manieren te vinden om met compassiestress om te gaan.

Emotionele grenzen creëren

“De eerste stap is om grenzen te stellen. Erken en accepteer wat je niet kunt controleren en focus op wat je wel kunt controleren,” zegt Dr. Espada-Campos.

Voor veel mensen die in de hulpverlening werken of mantelzorger zijn, kan het een uitdaging zijn om ‘nee’ te zeggen tegen iemand die hulp nodig heeft. Een therapeut kan bijvoorbeeld instemmen met het inplannen van sessies buiten kantooruren die hun privéleven verstoren. Het kan helpen om specifieke regels te creëren voor sessies, diensten en uren.

Zorg goed voor jezelf

Als u merkt dat u symptomen van burn-out of medelevenmoeheid begint te ervaren, is het oké om een ​​stap terug te doen en te doen wat u moet doen om uw eigen mentale en fysieke behoeften te ondersteunen. Espada-Campos raadt aan om de volgende stappen te ondernemen:

• Een gezonde balans tussen werk en privéleven behouden
• Bezig zijn met hobby’s die je vreugde brengen
• Gezond eten
• Genoeg bewegen
• Vasthouden aan een dagelijkse routine

“Het voorkomen of overwinnen van compassiemoeheid komt neer op zelfzorg. Uw fysieke, emotionele en psychologische welzijn moet op orde zijn voordat u anderen kunt helpen,” suggereert Dr. Espada-Campos.

Compassiemoeheid kan een risico vormen voor mensen die in de hulpverlening werken, vooral als ze worden blootgesteld aan hoge niveaus van secundair trauma. Als u de tekenen van compassiemoeheid herkent, is het belangrijk om stappen te ondernemen om voor uzelf te zorgen.

Zelfhulpstrategieën kunnen effectief zijn, maar het is ook belangrijk om hulp te zoeken als u extra ondersteuning nodig hebt. “Zoek professionele hulp als u het moeilijk vindt om uzelf uit de situatie te trekken, vooral als u tekenen van depressie, angst of overweldigende stress vertoont,” adviseert Espada-Campos.