Zrozumienie relatywizmu kulturowego i jego znaczenia

Relatywizm kulturowy sugeruje, że etyka, moralność, wartości, normy, przekonania i zachowania muszą być rozumiane w kontekście kultury, z której się wywodzą. Oznacza to, że wszystkie kultury mają swoje własne przekonania i że nie ma uniwersalnego ani absolutnego standardu do oceny tych norm kulturowych. 

„Relatywizm kulturowy prowadzi nas do przyjęcia, że ​​kultury są zasadniczo różne, z różnymi normami społecznymi i etycznymi. Obejmuje to zrozumienie, że miejsce urodzenia osoby, w tym to, gdzie lub jak pacjent był wychowywany w latach kształtowania, jest podstawą podejścia osoby do świata i emocjonalnego ja” — mówi Anu Raj, PsyD , psycholog kliniczny w New York Institute of Technology.

Jest to przeciwieństwo etnocentryzmu, który polega na ocenianiu lub rozumieniu przekonań kulturowych z perspektywy własnej. Zamiast tego relatywizm kulturowy sugeruje, że obserwatorzy i badacze powinni skupić się na opisywaniu tych praktyk, nie próbując narzucać im
własnych uprzedzeń i osądów .

Poglądy na relatywizm kulturowy

Relatywizm kulturowy zakłada, że:

• Różne społeczeństwa mają swoje własne kodeksy moralne i praktyki.
• Normy, przekonania i wartości należy oceniać i rozumieć w kontekście kultury, w której powstały.
• Żadna kultura nie jest obiektywnie lepsza od innych; kultury, ich zwyczaje i wierzenia nie są obiektywnie lepsze ani gorsze od żadnej innej kultury.
• Praktyki i zachowania uznawane za akceptowalne lub nieakceptowalne różnią się w zależności od kultury.
• Relatywizm kulturowy ma na celu promowanie akceptacji, tolerancji i doceniania różnorodnych przekonań i praktyk kulturowych.
• Nie ma uniwersalnych prawd etycznych i moralnych, które odnosiłyby się do wszystkich ludzi w każdej sytuacji.
• To, co jest uważane za dobre, a co za złe, zależy od kodeksu moralnego danego społeczeństwa.
• Badacze i obserwatorzy powinni starać się obserwować zachowania, a nie wydawać osądów na podstawie własnej perspektywy kulturowej.

Różne rodzaje relatywizmu kulturowego

Istnieją dwa odrębne rodzaje relatywizmu kulturowego: absolutny relatywizm kulturowy i krytyczny relatywizm kulturowy.

Absolutny relatywizm kulturowy

Zgodnie z tą perspektywą osoby z zewnątrz nie powinny kwestionować ani oceniać wydarzeń kulturalnych. Zasadniczo ten punkt widzenia zakłada, że ​​osoby z zewnątrz nie powinny krytykować ani kwestionować praktyk kulturowych innych społeczeństw, bez względu na to, co mogą one obejmować.

Krytyczny relatywizm kulturowy

Krytyczny relatywizm kulturowy sugeruje, że praktyki powinny być oceniane pod kątem tego, jak i dlaczego są przyjmowane. Ta perspektywa sugeruje, że praktyki kulturowe można oceniać i rozumieć, patrząc na czynniki takie jak kontekst historyczny i wpływy społeczne.

Uznaje również, że wszystkie społeczeństwa doświadczają nierówności i relacji władzy, które wpływają na sposób i powód przyjmowania pewnych przekonań oraz na to, kto je przyjmuje.

Mocne strony relatywizmu kulturowego

Relatywizm kulturowy ma wiele zalet, które mogą pomóc ludziom uzyskać większy wgląd w różne kultury. Ta perspektywa może pomóc:

• Promowanie zrozumienia kulturowego : Ponieważ relatywizm kulturowy zachęca do patrzenia na kultury z otwartym umysłem, może sprzyjać większej empatii , zrozumieniu i szacunkowi dla kultur odmiennych od naszej. 
• Chroń szacunek kulturowy i autonomię : Relatywizm kulturowy uznaje, że żadna kultura nie jest lepsza od innej. Zamiast próbować zmieniać inne kultury, ta perspektywa zachęca ludzi do szanowania autonomii i samostanowienia innych kultur, co może odegrać ważną rolę w zachowaniu dziedzictwa i tradycji innych kultur.
• Wspieranie uczenia się : Dzięki przyjęciu relatywizmu kulturowego ludzie z różnych środowisk są w stanie skutecznie się komunikować i prowadzić otwarty dialog, co sprzyja lepszemu uczeniu się innych kultur na świecie.

Relatywizm kulturowy może również odgrywać istotną rolę w pomaganiu specjalistom zdrowia psychicznego w zapewnianiu opieki uwzględniającej różnice kulturowe klientom o różnym pochodzeniu.

„To, co uważa się za „typowe i normalne w porównaniu z patologicznym”, zależy od norm kulturowych. Różni się to w zależności od usługodawców i pacjentów; wpływa na diagnozę, leczenie i prognozę” – wyjaśnia Raj.

Ograniczenia relatywizmu kulturowego

Choć relatywizm kulturowy ma swoje mocne strony, nie oznacza to, że nie ma ograniczeń.

Brak zajęcia się prawami człowieka

Ta perspektywa była krytykowana za to, że nie uwzględnia praw uniwersalnych. Niektórzy sugerują, że takie podejście może wydawać się przyzwoleniem na praktyki kulturowe, które stanowią naruszenia praw człowieka. Praktykowanie nieosądzania innych kultur przy jednoczesnej ochronie prawa ludzi do życia wolnego od dyskryminacji i ucisku może być trudne.

Sprowadzanie kultur do stereotypów

Relatywizm kulturowy czasami pada ofiarą tendencji do stereotypizowania i upraszczania kultur. Zamiast w pełni docenić pełną złożoność i różnorodność, które mogą istnieć w danej kulturze, ludzie mogą ją sprowadzić do jednorodnego stereotypu. Często uniemożliwia to osobom z zewnątrz dostrzeżenie wielu odmian, które mogą istnieć w danym społeczeństwie, i pełne docenienie sposobu, w jaki kultury ewoluują w czasie.

Prawa jednostki kontra wartości kulturowe

Taka perspektywa może czasami prowadzić obserwatorów do nadawania wyższego priorytetu zbiorowym wartościom kultury, jednocześnie ignorując indywidualne różnice. Może to obejmować na przykład unikanie krytyki kultur, które karzą dysydentów politycznych wyrażających sprzeciw wobec norm i praktyk kulturowych.

Przykłady relatywizmu kulturowego

W rzeczywistości ludzie cały czas dokonują osądów kulturowych. Jeśli kiedykolwiek jadłeś jedzenie z innej kultury i opisałeś je jako „obrzydliwe” lub dowiedziałeś się o konkretnej praktyce kulturowej i nazwałeś ją „dziwną”, dokonałeś osądu na temat tej kultury na podstawie norm swojej własnej. Ponieważ nie jesz tych potraw ani nie angażujesz się w te praktyki w swojej kulturze, dokonujesz osądów wartościujących stronniczych kulturowo.

Przykładem użycia relatywizmu kulturowego w takich przypadkach byłoby opisanie praktyk żywieniowych innej kultury i dowiedzenie się więcej o tym, dlaczego pewne potrawy i dania są ważne w tych społeczeństwach. Innym przykładem byłoby dowiedzenie się więcej o różnych praktykach kulturowych i zbadanie, w jaki sposób powstały i jakiemu celowi służą, zamiast oceniania ich na podstawie własnego tła kulturowego. 

W środowisku medycznym pracownicy służby zdrowia muszą zachować równowagę między interesami i autonomią pacjentów a szacunkiem i tolerancją dla wartości wielokulturowych.

Relatywizm kulturowy w zdrowiu psychicznym

Relatywizm kulturowy może również odgrywać ważną rolę w praktyce i stosowaniu zdrowia psychicznego. „Postrzeganie zdrowia psychicznego przez jednostkę, w tym stygmatyzacja, jest często uwarunkowane jej tożsamością kulturową i wartościami społecznymi” – wyjaśnia Raj.

Osoby doświadczające dyskryminacji kulturowej są również bardziej narażone na wyższy poziom stresu, co może poważnie wpłynąć na zdrowie psychiczne. Badania wykazały, że postrzegana dyskryminacja zwiększa stres psychiczny i przewiduje objawy lęku i depresji. Przyczynia się również do gorszego zdrowia fizycznego, w tym wyższego ryzyka chorób serca, cukrzycy, raka i udaru mózgu.

Relatywizm kulturowy kontra etnocentryzm

Relatywizm kulturowy i etnocentryzm to dwie przeciwstawne perspektywy, które można wykorzystać do oceny i zrozumienia innych kultur.

Podczas gdy relatywizm kulturowy sugeruje, że wszystkie kultury są równie wartościowe, etnocentryzm polega na postrzeganiu własnej kultury jako lepszej lub bardziej poprawnej od innych.

Relatywizm kulturowy podkreśla znaczenie różnorodności i uznaje, że wartości, przekonania i zachowania mogą się różnić w różnych społeczeństwach. Można to przeciwstawić etnocentryzmowi, który promuje ideę, że twoja własna kultura jest normą lub punktem odniesienia, względem którego należy oceniać innych. Może to ograniczać zrozumienie i zmniejszać tolerancję dla osób o różnym pochodzeniu. 

Jak promować relatywizm kulturowy?

Istnieje szereg strategii, które mogą pomóc promować relatywizm kulturowy. Może to być szczególnie ważne dla specjalistów zdrowia psychicznego i innych pracowników służby zdrowia. 

„Terapeuci muszą być w stanie patrzeć na świat oczami swoich pacjentów. Co najważniejsze, terapeuci kompetentni kulturowo rozumieją zachowanie swoich pacjentów w kontekście kulturowych ram, w których żyją” – mówi Raj.

Promowanie relatywizmu kulturowego wiąże się z przyjęciem otwartego i pełnego szacunku podejścia do innych kultur. Oto kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby promować większy relatywizm kulturowy:

• Przyjmij różnorodność kulturową : Staraj się doceniać inne kultury, w tym ich unikalne wartości, tradycje i perspektywy. Pamiętaj, że różnorodność wzbogaca nasze życie, doświadczenia i wiedzę o świecie.
• Dowiedz się więcej o innych kulturach : Poświęć czas na odkrywanie kultur innych niż Twoja własna, w tym historii, tradycji i przekonań. Zasoby, które mogą pomóc, obejmują książki, dokumenty i zasoby online.
• Praktykuj empatię : Staraj się zrozumieć innych, wyobrażając sobie rzeczy z ich perspektywy. Staraj się zrozumieć ich doświadczenia, wyzwania i aspiracje. Pielęgnuj empatię i szacunek dla różnic między ludźmi i kulturami.
• Dąż do różnorodności : Podejmij aktywne wysiłki, aby spędzać więcej czasu z ludźmi z różnych środowisk. Rozmawiaj z ludźmi z różnych środowisk i podchodź do tych dyskusji z otwartym umysłem i chęcią uczenia się. Bądź gotowy dzielić się swoimi perspektywami i doświadczeniami, nie próbując zmieniać innych ani narzucać im swoich przekonań.
• Podważaj uprzedzenia : Staraj się być bardziej świadomy tego, jak twoje nieświadome uprzedzenia mogą kształtować twoje postrzeganie i interakcje z innymi. Praktykowanie relatywizmu kulturowego to ciągły proces. Wymaga czasu, otwartości umysłu i chęci zastanowienia się nad swoimi uprzedzeniami.

Promowanie relatywizmu kulturowego wśród specjalistów zdrowia psychicznego

W jaki sposób terapeuci mogą stosować relatywizm kulturowy, aby mieć pewność, że rozumieją inne perspektywy kulturowe i uniknąć niezamierzonych uprzedzeń w terapii?   

Badanie z 2019 r. wykazało, że idealne szkolenie dla terapeutów obejmuje kursy podyplomowe z zakresu różnorodności, nadzorowane doświadczenia kliniczne w pracy z różnymi populacjami, zajęcia oparte na doświadczeniu, szkolenia dydaktyczne oraz, jeśli to możliwe, zanurzenie się w kulturze.

Sugeruje również, że terapeuci powinni być zawsze gotowi pytać o zaangażowanie klienta w planowanie leczenia. Zaleca zadawanie takich pytań, jak: 

• Jakie podejścia okazały się skuteczne lub nieskuteczne w przeszłości? 
• Jak pacjent postrzega swoją dolegliwość? 
• Jakie były rezultaty wcześniejszych mechanizmów radzenia sobie pacjenta? 
• W jaki sposób kultura pacjenta wpływa na jego zachowanie, umiejętności radzenia sobie i wyniki?

Umożliwiając klientom aktywny udział w leczeniu i podejmując kroki mające na celu lepsze zrozumienie ich pochodzenia, terapeuci mogą wykorzystać relatywizm kulturowy do zapewnienia im bardziej wrażliwej i świadomej opieki.