Rationalisatie gebruiken als verdedigingsmechanisme

Rationalisatie houdt in dat gedrag, gedachten of gevoelens worden gerechtvaardigd met behulp van logische verklaringen. Hoewel zulke verklaringen redelijk klinken, verhullen ze onacceptabele gedachten en geven ze geen nauwkeurig beeld van iemands ware gevoelens en motivaties.

In de psychologie is rationalisatie een verdedigingsmechanisme, wat onbewuste strategieën zijn die mensen gebruiken om zichzelf te beschermen tegen angst of bedreigingen van het zelfrespect . Deze verdedigingsmechanismen werken op verschillende manieren om ongemak te verminderen, vaak door de realiteit te ontkennen of te verdraaien.

Wanneer mensen worden geconfronteerd met gevoelens of gedragingen die hun overtuigingen uitdagen, kunnen ze manieren zoeken om deze gedachten te verklaren en gevoelens van ongemak te verlichten. Bijvoorbeeld, iemand die een slecht cijfer haalt voor een toets kan zijn lage score rationaliseren door de docent de schuld te geven van zijn manier van lesgeven in plaats van zijn slechte studiegewoonten te erkennen.

In dit artikel wordt de psychologie van rationalisatie besproken, worden voorbeelden gegeven van hoe het wordt gebruikt en wordt uitgelegd hoe u op een gezondere manier met moeilijke emoties kunt omgaan.

De psychologie van rationalisatie

Het idee van rationalisatie als een soort verdedigingsmechanisme werd voor het eerst in 1908 geïntroduceerd door Ernst Jones en later uitgebreid als onderdeel van de psychoanalytische theorieën van Sigmund Freud en zijn dochter Anna Freud . Zij geloofden dat verdedigingsmechanismen op een onbewust niveau werkten om de geest te beschermen tegen gevoelens van angst. 

Volgens Freud stelt rationalisatie mensen in staat hun gedachten of gedrag te rechtvaardigen zonder dat ze conflicten, angst of schaamte ervaren als ze hun ware motieven onder ogen moeten zien.

Hoewel veel Freudiaanse theorieën in de psychologie uit de gratie zijn geraakt, is het idee van rationalisatie blijven bestaan. Latere onderzoekers bleven Freuds ideeën uitbreiden en stelden voor dat rationalisatie niet alleen het ego tegen angst zou kunnen beschermen, maar ook adaptieve doeleinden zou kunnen dienen.

Een andere theorie suggereert dat rationalisatie een ander belangrijk doel kan dienen. Volgens deze uitleg is besluitvorming complex en berust het zelden op één enkel proces. In plaats daarvan worden instinct, normen, gewoontes, redeneringen en andere invloeden vaak opgenomen. Rationalisatie zou een poging kunnen zijn om al deze processen in een coherent verhaal te representeren, of wat onderzoekers “een bruikbare fictie” hebben genoemd.

Terwijl sommige onderzoekers beweren dat rationalisatie een rationele reactie kan zijn, beweren anderen dat het een schadelijk verdedigingsmechanisme kan zijn dat geassocieerd wordt met een slechtere emotionele ontwikkeling en toegenomen antisociaal gedrag.

Voorbeelden van rationalisatie

Een van de redenen waarom rationalisatie zo’n blijvend concept is gebleven, is het feit dat veel mensen er direct voorbeelden van herkennen in hun eigen leven. Rationalisatie vindt vaak op verschillende manieren plaats. Het kan het volgende inhouden:

• De situatie minimaliseren (“Het valt eigenlijk wel mee.”)
• Excuses verzinnen (“Ik had toch niet genoeg tijd.”)
• De schuld bij anderen leggen (“Het gebeurde omdat ze hun werk niet op tijd af hadden.”)
• Vergelijkingen maken (“Wat ik deed is niet zo erg als wat iemand anders deed.”)
• Het probleem wegredeneren (“Sorry dat ik je niet heb teruggebeld, ik was gewoon te druk.”)

In romantische relaties 

In een romantische relatie kan iemand zijn teleurstelling in zijn partner rationaliseren door externe factoren de schuld te geven in plaats van de andere persoon. Als je partner bijvoorbeeld op het laatste moment etentjes afzegt, kun je zijn werkgever of werkklanten de schuld geven in plaats van te erkennen dat je partner zijn verplichtingen zelden serieus neemt.

Andere veelvoorkomende voorbeelden in relaties zijn het minimaliseren van problematisch gedrag, het vinden van manieren om acties te rechtvaardigen en het verzinnen van excuses om uit te leggen waarom dingen gebeuren. Bijvoorbeeld:

• Iemand kan boos worden en tegen zijn partner schreeuwen tijdens een ruzie, maar later zijn gedrag bagatelliseren en zeggen dat het eigenlijk helemaal niet zo erg was.
• Iemand kan stoppen met het vertonen van een bepaald gedrag op verzoek van zijn partner, maar het dan vervangen door een andere destructieve gewoonte. Ze kunnen dit nieuwe gedrag rechtvaardigen door te zeggen dat ze in ieder geval niet meer bezig zijn met het oude gedrag.
• Iemand kan excuses verzinnen waarom hij/zij huishoudelijke verplichtingen niet nakomt. Bijvoorbeeld, hij/zij kan zeggen dat hij/zij geen tijd heeft om te koken, schoon te maken of te helpen met de kinderen omdat hij/zij druk is met werk.

In familierelaties

In een familierelatie kan een kind de afwezigheid van zijn ouders bij naschoolse evenementen rationaliseren door het toe te schrijven aan het feit dat hij druk is met werk. Dit kan een kind beschermen tegen het gevoel genegeerd te worden, waardoor het kind zich niet gesteund voelt en zijn emotionele behoeften verwaarloost.

Rationalisatie kan op den duur een zware tol eisen van familierelaties. Hoewel het de persoon die dit verdedigingsmechanisme gebruikt op korte termijn misschien beter laat voelen, kan het vertrouwen en communicatie tussen familieleden ondermijnen.

Op de werkplek

Op de werkvloer kan iemand het feit dat hij of zij is overgeslagen voor een belangrijke promotie rationaliseren door te suggereren dat hij of zij de baan in de eerste plaats eigenlijk niet wilde. Hoewel dit een rol speelt bij het beschermen van het zelfvertrouwen van de persoon, kan het hem of haar ook tegenhouden door te voorkomen dat hij of zij toekomstige carrièrekansen nastreeft.

Waarom we rationalisatie gebruiken als verdedigingsmechanisme

Er zijn verschillende redenen waarom mensen rationalisatie gebruiken om hun gedrag te rechtvaardigen:

Om cognitieve dissonantie te voorkomen

De psychologie achter rationalisatie is dat het fungeert als een manier om logische rechtvaardigingen te bieden voor onacceptabele gevoelens of gedragingen. Dit wordt aangestuurd door de behoefte van mensen om een ​​gevoel van consistentie te behouden.

Door te zoeken naar ogenschijnlijk rationele verklaringen om gedrag te rechtvaardigen, kunnen mensen een gevoel van consistentie in hun overtuigingen, gedragingen en gevoelens behouden. Hoewel deze rationalisaties onze ware motivaties verkeerd voorstellen, beschermen ze ons tegen de gevoelens van schaamte, schuld of angst die we zouden kunnen voelen door onze ware gedachten of gedragingen toe te geven.

Om een ​​gevoel van eigenwaarde te behouden

Mensen willen zichzelf ook in een positief daglicht kunnen zien. Een deel hiervan omvat het vermogen om te denken dat ze handelen op manieren die consistent zijn en in overeenstemming met hun waarden. Rationalisatie dient vaak als een manier om deze positieve kijk op het zelf te behouden.

Om het zelfvertrouwen te beschermen

Rationalisatie kan het zelfvertrouwen beschermen , maar het doet dat tegen een prijs. Mensen kunnen misschien beter omgaan met stress op het moment zelf, maar het kan ook leiden tot verdere problemen in de toekomst. Weigeren om de waarheid van de situatie te erkennen kan leiden tot foutief denken, cognitieve vooroordelen en zelfbedrog. Het voorkomt dat mensen hun eigen acties kunnen evalueren en veranderingen kunnen aanbrengen die hen in de toekomst ten goede kunnen komen.

Gezonde manieren vinden om met emoties om te gaan

Als u rationalisatie gebruikt om gevoelens van angst te verlichten of om te gaan met lastige situaties, besef dan dat het gebruik van dergelijke verdedigingsmechanismen zowel gebruikelijk als normaal is. In veel gevallen stelt het gebruik van dit soort verdedigingen ons in staat om stress op het moment zelf te verlichten totdat we beter toegerust zijn om de situatie emotioneel te verwerken.

Rationalisatie kan een probleem worden als u het overmatig gebruikt om de realiteit te vermijden. Als u gezondere manieren wilt vinden om met emoties om te gaan, communicatie te verbeteren en conflicten aan te pakken, kunnen de volgende strategieën nuttig zijn:

• Bouw emotioneel bewustzijn op : Je bewuster worden van wat je op dat moment voelt, kan je helpen om geen excuses te maken of je ware motivaties te verbergen. Mindfulness is een oefening die je kan helpen om je bewuster te worden van je gedachten zonder ze te proberen te vermijden, te beoordelen of weg te redeneren.
• Label je emoties : Zodra je beter bent in het identificeren van wat je voelt, oefen dan met het labelen van deze gedachten en emoties in plaats van te proberen ze te rationaliseren. Onderzoek heeft aangetoond dat het simpelweg identificeren en labelen van je emoties kan helpen de intensiteit van die gevoelens te verminderen. Dit kan je helpen te verwerken wat je voelt zonder overweldigd te raken.
• Toon uzelf acceptatie en mededogen : in plaats van uzelf te bekritiseren of u te schamen voor verontrustende gedachten of gedragingen, werkt u aan zelfacceptatie. Zelfcompassie kan u helpen uzelf met meer vriendelijkheid en begrip te behandelen, zelfs wanneer u met moeilijke situaties te maken hebt.
• Zoek steun : Wanneer u merkt dat u iets probeert te rationaliseren, overweeg dan om de steun van een vriend, familielid of andere aanmoedigende personen te zoeken. Zij kunnen u helpen om het probleem te bespreken en manieren te bedenken om ermee om te gaan zonder excuses te verzinnen.
• Herkader hoe je denkt : Als je merkt dat je een situatie rationaliseert, overweeg dan om je perspectief te veranderen . Deze strategie houdt in dat je nadenkt over alternatieve verklaringen en opzettelijk probeert om een ​​ander of zelfs positiever standpunt in te nemen bij het benaderen van een probleem.

Rationalisatie is iets waar de meeste mensen zich van tijd tot tijd mee bezighouden. Hoewel het voordelen kan hebben, kan het ook leiden tot slechte verantwoording en slechte beslissingen . Niet omgaan met je echte motivaties kan ook je persoonlijke groei beperken.

Omdat rationalisatie vaak wordt gebruikt als hulpmiddel om emoties te vermijden, kan het vinden van gezondere manieren om ermee om te gaan nuttig zijn als u merkt dat u dit verdedigingsmechanisme te vaak gebruikt. Zelfbewustzijn opbouwen , leren emoties te identificeren en emotionele acceptatie beoefenen zijn een paar strategieën die nuttig kunnen zijn.

Als u denkt dat rationalisatie u tegenhoudt en u ervan weerhoudt de realiteit te erkennen, overweeg dan om met een professional in de geestelijke gezondheidszorg te praten. Door met een therapeut te werken, kunt u rationalisatie beter identificeren en betere manieren ontwikkelen om met moeilijke emoties om te gaan.