Anorexia kan daadwerkelijk de hersenstructuur veranderen

Uit nieuw onderzoek blijkt dat de hersenen van mensen met anorexia nervosa van vorm en grootte kunnen veranderen, maar dat deze veranderingen zich ook weer kunnen voordoen als de patiënt herstelt.

Een nieuwe grote studie heeft hersenscans geanalyseerd van mensen met anorexia over de hele wereld. Onderzoekers ontdekten dat mensen met anorexia vaker merkbare verminderingen vertonen in drie belangrijke metingen van de hersenen.

Deze drie metingen zijn corticale oppervlakte, corticale dikte en subcorticale volumes. Dit suggereert dat er sprake is van verlies van hersencellen of verlies van de verbindingen tussen cellen.

Waarom anorexia de hersenstructuur verandert

Hersenstructuur kan ook veranderen bij mensen met andere aandoeningen, zoals depressie , ADHD , OCD en stress . De reducties die worden opgemerkt bij mensen met anorexia zijn echter twee tot vier keer groter dan de reducties bij mensen met andere aandoeningen.

Hoewel er nog geen sluitend bewijs is, wordt gedacht dat de afname van de hersengrootte te wijten is aan een afname van de Body Mass Index (BMI) van mensen met de aandoening.

Als gevolg hiervan hebben onderzoekers gezegd dat het belangrijk is om anorexia vroeg te behandelen om veranderingen op de lange termijn in de hersenstructuur te voorkomen. Er is bewijs dat de hersenstructuur
met vroege behandeling ten goede kan veranderen.

“Vroegtijdige interventie bij anorexia is de sleutel tot een zo veilig en snel mogelijk herstel”, zegt Christian Buckland, PsychD , psychotherapeut en counselor.

“Een nauwkeurige beoordeling van zowel de medische als psychologische aspecten van de ziekte is belangrijk om ervoor te zorgen dat de juiste medische onderzoeken worden uitgevoerd, omdat een eetstoornis een aanzienlijke negatieve impact kan hebben op het dagelijks functioneren van het lichaam”, zegt hij.

Hij beschrijft dat een typische beoordeling bestaat uit bloedonderzoek en een elektrocardiogram, en verwijzingen naar een diëtist die gespecialiseerd is in eetstoornissen en een psycholoog of psychotherapeut die gespecialiseerd is in eetstoornissen.

“Het doel is om de onderliggende psychologische redenen achter het gewichtsverlies beter te begrijpen en om geschiktere copingstrategieën te identificeren ter vervanging van aspecten als voedselbeperking, overmatige lichaamsbeweging of het gebruik van laxeermiddelen”, legt hij uit.

Er zijn verschillende behandelingen voor anorexia , variërend van psychotherapie tot ziekenhuisopname in ernstigere gevallen. Sommige patiënten krijgen ook antidepressiva voorgeschreven.

Therapie is echter waarschijnlijk de meest voorkomende vroege behandeling, of het nu cognitieve gedragstherapie , groepstherapie of gezinsgerichte behandeling voor jongere patiënten is.

Volgens de National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders (ANAD), een non-profitorganisatie in de VS, zal 9% van de Amerikaanse bevolking, oftewel bijna 30 miljoen mensen, in hun leven een eetstoornis krijgen. Jaarlijks sterven er 10.200 mensen als gevolg van een eetstoornis. 

Wat suggereert het onderzoek?

Hoofdonderzoeker Esther Walton, PhD , van de afdeling Psychologie aan de Universiteit van Bath, zei in een persbericht : “Doordat we duizenden hersenscans van mensen met anorexia konden combineren, konden we de veranderingen in de hersenen die deze stoornis kenmerken veel gedetailleerder bestuderen.”

“We ontdekten dat de grote verminderingen in hersenstructuur, die we bij patiënten zagen, minder opvielen bij patiënten die al op weg waren naar herstel. Dit is een goed teken, omdat het aangeeft dat deze veranderingen mogelijk niet permanent zijn. Met de juiste behandeling kan het brein mogelijk herstellen.”

Een andere studie van eerder dit jaar keek naar hersenschade bij vrouwen die langdurig herstellen van anorexia. Hieruit bleek dat de hersenen zichzelf na verloop van tijd kunnen herstellen na herstel, waarbij er weinig verschil werd opgemerkt tussen vrouwen met een voorgeschiedenis van anorexia en vrouwen zonder voorgeschiedenis van anorexia.

Hoewel het het beste is om anorexia in de eerste plaats te voorkomen—Dr. Buckland wijst erop dat “er onderzoeken zijn die benadrukken dat de cognitieve aspecten van het geheugen nog steeds aangetast kunnen worden, zelfs na gewichtsherstel”—kan het belang van vroege behandeling niet genoeg worden benadrukt. 

“Eetstoornissen kunnen een significante impact hebben op de geest en de manier waarop we denken, omdat verhongering van invloed is op hoe we informatie verwerken,” voegt hij toe. “Naast de geest kunnen eetstoornissen ook impact hebben op de hersenen, omdat deze aandoeningen zowel een psychologische als fysieke ziekte omvatten, en de fysieke complicaties kunnen direct schade aan organen veroorzaken, waaronder de hersenen.”

“Uithongering kan ertoe leiden dat het lichaam essentiële voedingsstoffen en energie uit spiergroepen haalt, waaronder het hart. Langdurige uithongering kan er ook toe leiden dat neuronen in de hersenen worden afgebroken om andere specifieke aspecten van de hersenen te behouden, wat het volume van de grijze massa kan verminderen”, legt hij uit.

“De grijze massa van de hersenen speelt een essentiële rol in het functioneren in ons dagelijks leven. Daarom is het extreem belangrijk om op een veilige manier gewicht te herstellen om de impact die verhongering op het lichaam kan hebben te verminderen.”

Deze studie is misschien wel de grootste, maar het is niet de eerste die suggereert dat anorexia de hersenstructuur merkbaar kan beïnvloeden. Een vorig jaar gepubliceerde studie vond dat patiënten corticale verdunning vertoonden – de verdunning van grijze massa – in hersengebieden die betrokken zijn bij geheugen en verbeelding.

Ondertussen suggereerde een ander onderzoek een paar maanden later dat er een kleinere hoeveelheid grijze stof in de hersenen van patiënten met anorexia zit vergeleken met gezonde patiënten.

Anorexia is een ernstige aandoening, maar met een vroege behandeling is herstel mogelijk.

Zoals Dr. Buckland uitlegt: “De meest effectieve behandeling is via een multidisciplinaire teamaanpak zoals hierboven genoemd, zodat de fysieke, psychologische en sociale aspecten van de ziekte allemaal op een zorgzame en meelevende manier worden behandeld, om zo veilig mogelijk te herstellen.”