Sluit deze videospeler
Maria Korneeva/Moment/Getty Images
Stress is een bekend en onvermijdelijk onderdeel van het dagelijks leven. Het komt in vele vormen voor, van de stress van het jongleren met familie, werk en schoolverplichtingen tot het omgaan met kwesties als gezondheid, geld en relaties.
Telkens wanneer we met een potentiële bedreiging worden geconfronteerd, komen onze geest en ons lichaam in actie. We mobiliseren om de situatie aan te pakken (vechten) of het probleem te vermijden (vluchten) .
Je hebt waarschijnlijk gehoord hoe slecht stress is voor je geest en lichaam. Het kan leiden tot fysieke symptomen zoals hoofdpijn en pijn op de borst. Het kan stemmingsproblemen veroorzaken zoals angst of verdriet. Het kan zelfs leiden tot gedragsproblemen zoals woede-uitbarstingen of te veel eten.
Wat u misschien niet weet, is dat stress ook een ernstige impact op uw hersenen kan hebben . Wanneer u met stress te maken krijgt, ondergaat uw brein een reeks reacties – sommige goed en sommige slecht – die zijn ontworpen om zichzelf te mobiliseren en te beschermen tegen potentiële bedreigingen.
Soms kan stress helpen om de geest te verscherpen en het vermogen om details te onthouden over wat er gebeurt te verbeteren. Maar het kan ook negatieve effecten hebben op de hersenen, zoals bijdragen aan psychische aandoeningen en het daadwerkelijk verkleinen van het volume van de hersenen.
Inhoudsopgave
In één oogopslag
Hoewel we soms aannemen dat we sterker worden van stressvolle uitdagingen, suggereert bewijs dat langdurige blootstelling aan stress ernstige negatieve effecten kan hebben op de gezondheid van je hersenen. Het kan je vatbaarder maken voor psychische aandoeningen, de structuur van je hersenen veranderen, neuronen vernietigen, het hersenvolume doen krimpen en invloed hebben op leren en cognitie. Door meer te begrijpen over hoe stress de hersenen beïnvloedt, kun je stappen ondernemen om de stress in je leven te beheersen en een deel van de schade te voorkomen (of misschien zelfs ongedaan te maken).
Chronische stress vergroot psychische aandoeningen
Wetenschappers hebben ontdekt dat chronische stress een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van veel psychiatrische aandoeningen, waaronder depressie, bipolaire stoornis en posttraumatische stressstoornis .
Onderzoeken tonen aan dat chronische stress op de lange termijn veranderingen in de hersenen teweegbrengt. Deze veranderingen kunnen helpen verklaren waarom mensen die chronische stress ervaren later in hun leven ook vatbaarder zijn voor stemmings- en angststoornissen.
Stress kan een rol spelen bij de ontwikkeling van psychische stoornissen zoals depressie en verschillende emotionele stoornissen.
In een onderzoek voerden onderzoekers een reeks experimenten uit om de impact van chronische stress op de hersenen te bekijken. Ze ontdekten dat zulke stress meer myelineproducerende cellen creëert, maar minder neuronen dan normaal.
Deze verstoring resulteert in overtollig myeline in bepaalde delen van de hersenen, wat de timing en balans van communicatie verstoort. De onderzoekers ontdekten dat stress ook negatieve effecten kan hebben op de hippocampus van de hersenen .
Uit beeldvormende onderzoeken blijkt dat stress de serotonine- en dopaminesystemen van het lichaam kan verstoren, wat een rol kan spelen bij het ontstaan van dergelijke aandoeningen.
Als u of een dierbare kampt met een psychische stoornis, neem dan contact op met de nationale hulplijn van de Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelfaciliteiten in uw omgeving.
Voor meer informatie over geestelijke gezondheid kunt u terecht in onze Nationale Hulplijn Database .
Stress verandert de structuur van de hersenen
De resultaten van deze experimenten lieten ook zien dat chronische stress kan leiden tot langdurige veranderingen in de structuur en functie van de hersenen.
Een belangrijk deel van de hersenen, de zogenaamde grijze stof, is verantwoordelijk voor hoger-orde denken, zoals besluitvorming en probleemoplossing . Maar de hersenen bevatten ook de zogenaamde ‘witte stof’, die bestaat uit alle axonen die verbinding maken met andere hersengebieden om informatie te communiceren.
Witte stof dankt zijn naam aan de vette, witte omhulling myeline, die de axonen omringt en de elektrische signalen versnelt die worden gebruikt om informatie door de hersenen te communiceren.
Wanneer chronische stress leidt tot een overproductie van myeline, resulteert dit niet alleen in een kortstondige verandering in de balans tussen witte en grijze stof. Het kan ook leiden tot blijvende veranderingen in de structuur van de hersenen.
Artsen en onderzoekers hebben opgemerkt dat mensen met een posttraumatische stressstoornis ook afwijkingen in de hersenen hebben, waaronder onevenwichtigheden in de grijze en witte stof.
Niet alle stress is hetzelfde
Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle stress dezelfde invloed heeft op de hersenen en neurale netwerken. Goede stress , of het type stress dat ervoor zorgt dat u goed presteert in het licht van een uitdaging, helpt de hersenen op een positieve manier te programmeren, wat leidt tot sterkere netwerken en een grotere veerkracht.
Chronische stress kan daarentegen leiden tot een scala aan problemen. Waar goede stress bijdraagt aan een grotere veerkracht, is de kans groter dat chronische stress uw vatbaarheid voor mentale gezondheidsproblemen later vergroot.
Stress doodt hersencellen
De hormonen die uw lichaam aanmaakt bij stress, kunnen niet alleen de structuur van uw hersenen veranderen, maar ook de neuronen in uw hersenen vernietigen, vooral de neuronen die pas net zijn gevormd.
Stress kan ook de productie van nieuwe neuronen in de hippocampus beperken of zelfs stoppen.
De hippocampus is een van de hersengebieden die sterk geassocieerd worden met geheugen , emotie en leren. Het is ook een van de twee hersengebieden waar neurogenese , of de vorming van nieuwe hersencellen, gedurende het hele leven plaatsvindt.
Verhoogd risico op neurodegeneratieve ziekten
Chronische stress en langdurige blootstelling aan cortisol verhogen ook de productie van glutamaat. Glutamaat is een exciterende neurotransmitter die een essentiële rol speelt bij stemmingsregulatie, cognitie en geheugenfuncties. Overmatig glutamaat kan echter bijdragen aan de schade of dood van hersencellen.
Een teveel aan glutamaat wordt in verband gebracht met neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer , de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington.
Stress krimpt de hersenen
Stress belemmert niet alleen de ontwikkeling van hersencellen; het kan ook het totale hersenvolume doen krimpen . Zelfs bij anderszins gezonde mensen kan stress leiden tot krimp in hersengebieden die verband houden met het reguleren van emoties , metabolisme en geheugen.
Wanneer we voortdurend worden blootgesteld aan hoge cortisolniveaus, bestaat het risico dat ons breinvolume afneemt, vooral in belangrijke gebieden zoals de hippocampus en de prefrontale cortex.
Geheugen- en denkproblemen
In een onderzoek hebben onderzoekers ontdekt dat dit kan leiden tot problemen met geheugen en denken. Deelnemers met hoge cortisolniveaus verliezen meer hersenvolume en presteren slechter op cognitieve en geheugentests.
Terwijl mensen negatieve uitkomsten vaak associëren met plotselinge, intense stress die ontstaat door levensveranderende gebeurtenissen (zoals een natuurramp, een auto-ongeluk of de dood van een dierbare), suggereren onderzoekers dat het juist de dagelijkse stress is waar we allemaal mee te maken lijken te hebben die op den duur kan bijdragen aan een breed scala aan psychische stoornissen.
De effecten van stress lijken ook cumulatief te zijn. Blootstelling aan meer stressvolle gebeurtenissen is gekoppeld aan kleinere grijze massa in de prefrontale cortex, een hersengebied dat gekoppeld is aan zelfbeheersing en emoties.
Verminderde veerkracht tegen toekomstige stress
Chronische, alledaagse stress lijkt op zichzelf weinig invloed te hebben op het hersenvolume, maar kan mensen wel kwetsbaarder maken voor hersenkrimp wanneer ze worden geconfronteerd met intense, traumatische stressoren.
Met andere woorden: langdurige blootstelling aan stress kan het voor mensen moeilijker maken om te voldoen aan de eisen van toekomstige stressoren.
Verschillende soorten stress beïnvloeden de hersenen op verschillende manieren. Recente stressvolle gebeurtenissen (baanverlies, auto-ongeluk) beïnvloeden emotioneel bewustzijn. Traumatische gebeurtenissen (overlijden van een geliefde, ernstige ziekte) hebben een grotere impact op stemmingscentra .
Stress schaadt uw geheugen
Heb je ooit gemerkt dat je geheugen voor details wat wazig is nadat je een stressvolle gebeurtenis hebt meegemaakt? Dat komt omdat stress soms gebeurtenissen moeilijk te onthouden kan maken.
Zelfs een relatief kleine hoeveelheid stress kan direct invloed hebben op uw geheugen. Zo kunt u bijvoorbeeld moeite hebben met het herinneren waar uw autosleutels zijn of waar u uw aktetas hebt gelaten als u te laat op uw werk bent.
Dierstudies hebben een aantal manieren laten zien waarop stress het geheugen en leren kan beïnvloeden. Chronische stress heeft bijvoorbeeld aangetoond dat het het ruimtelijk geheugen of het vermogen om informatie over de locatie van objecten in de omgeving en ruimtelijke oriëntatie te herinneren, schaadt.
Uit een ander onderzoek bleek dat hoge niveaus van het stresshormoon cortisol verband hielden met een afname van het kortetermijngeheugen bij oudere ratten.
Het is ook belangrijk om op te merken dat dierstudies weliswaar waardevolle informatie kunnen opleveren over de mogelijke impact van stress, maar dat er meer onderzoek nodig is om meer te weten te komen over hoe stress het geheugen bij mensen beïnvloedt.
Een beetje stress kan het geheugen verbeteren
Nogmaals, het is belangrijk om te onthouden dat niet alle stress gelijk is. Een beetje zenuwachtig zijn voordat je een presentatie geeft op je werk kan je helpen om beter te presteren. Maar teveel stress of stress die ontstaat wanneer je iets probeert te leren, kan schadelijk zijn.
Een beetje stress op het juiste moment kan je geheugen een boost geven. De verkeerde stress op het verkeerde moment kan het onthouden juist moeilijker maken.
Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat wanneer er stress optreedt vlak voor het leren, het geheugen kan worden verbeterd door te helpen bij de geheugenconsolidatie.
Echter, stress voelen wanneer u iets probeert te herinneren kan het tegenovergestelde effect hebben. In zulke gevallen kan stress voelen wanneer u iets uit uw geheugen probeert te herinneren uw vermogen om de informatie op te halen , verstoren.