PeopleImages.com/Getty Images
Sluit deze videospeler
Paniekaanvallen worden gekenmerkt door gevoelens van angst, vrees en ongemakkelijke fysieke symptomen. Aanvallen worden niet geclassificeerd als een psychische stoornis op zichzelf, maar worden geclassificeerd als een reeks symptomen die voorkomen in de context van andere psychische stoornissen. Paniekaanvallen worden ingedeeld in twee typen: verwacht en onverwacht. Dit is wat u over elk type moet weten.
Inhoudsopgave
Symptomen
De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders , vijfde editie ( DSM-5 ) is het handboek dat door aanbieders van geestelijke gezondheidszorg wordt gebruikt om nauwkeurige diagnoses te stellen.
Volgens de diagnostische criteria die in de DSM-5 staan, worden paniekaanvallen ervaren als een plotseling gevoel van angst en vrees. Deze symptomen gaan gepaard met ten minste vier andere mentale, emotionele en fysieke symptomen.
De vier of meer andere symptomen kunnen zijn:
- Pijn of ongemak op de borst
- Koude rillingen of opvliegers
- Derealisatie en/of depersonalisatie
- Overmatig zweten
- Angst om te sterven
- Angst om de controle te verliezen of gek te worden
- Gevoel van verstikking
- Duizelig, onzeker, licht in het hoofd of flauwvallen
- Gevoelens van gevoelloosheid of tintelingen (paresthesieën)
- Hartkloppingen of versnelde hartslag
- Misselijkheid of buikpijn
- Kortademigheid of een benauwd gevoel
- Trillen of schudden
De symptomen van paniekaanvallen komen meestal snel opzetten en bereiken binnen enkele minuten hun hoogtepunt. Zodra een paniekaanval is afgenomen, kunnen de symptomen volledig afnemen of kan de persoon in een angstige staat blijven, waardoor de paniekcyclus zich mogelijk opnieuw herhaalt.
Er is sprake van een paniekaanval met een beperkt aantal symptomen als iemand minder dan vier van de genoemde symptomen ervaart.
Soorten paniekaanvallen
Paniekaanvallen kunnen niet alleen variëren in intensiteit en duur, maar ook afhankelijk van de oorzaak van de aanval.
De DSM-5 noemt twee afzonderlijke en onderscheidende typen paniekaanvallen: verwachte paniekaanvallen en onverwachte paniekaanvallen.
Verwachte paniekaanvallen
Verwachte aanvallen worden verwacht wanneer een persoon wordt blootgesteld aan specifieke signalen of paniektriggers. Bijvoorbeeld, iemand die bang is voor besloten ruimtes ( claustrofobie ) kan verwachten paniekaanvallen te krijgen in een lift of andere krappe ruimtes.
Iemand die vliegangst heeft ( aerofobie ) kan voorspelbaar een paniekaanval krijgen bij het instappen in een vliegtuig, bij het opstijgen of op een bepaald moment tijdens de vlucht.
Onverwachte paniekaanvallen
Onverwachte paniekaanvallen komen plotseling voor zonder duidelijke oorzaak of indicatie. Wanneer een onverwachte paniekaanval optreedt, kan een persoon volledig ontspannen zijn voordat de symptomen zich ontwikkelen.
Dit type paniekaanval gaat niet gepaard met bewuste interne signalen, zoals angstige gedachten, gevoelens van intense angst en bezorgdheid, of ongemakkelijke fysieke sensaties. Onverwachte aanvallen komen ook niet voor met externe signalen, zoals specifieke fobieën of blootstelling aan een angstaanjagende gebeurtenis of situatie.
Diagnose
Paniekaanvallen worden meestal geassocieerd met een diagnose van paniekstoornis, maar kunnen ook geassocieerd worden met andere psychische stoornissen. Paniekaanvallen worden vaak geassocieerd met stemmings- en angststoornissen, zoals:
- Agorafobie
- Bipolaire stoornis
- Gegeneraliseerde angststoornis (GAS)
- Ernstige depressieve stoornis
- Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS)
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- Sociale angststoornis (SAD)
- Specifieke fobieën
Deze aanvallen kunnen ook voorkomen in combinatie met verschillende psychische stoornissen, waaronder persoonlijkheidsstoornissen , eetstoornissen en middelengerelateerde stoornissen.
Als u last heeft van paniekaanvallen, kan uw arts of een gekwalificeerde professional op het gebied van geestelijke gezondheidszorg vaststellen of uw panieksymptomen wijzen op een paniekstoornis of op een andere aandoening.
Uw behandelaar kan u een nauwkeurige diagnose en een passend behandelplan geven. Hoe eerder u behandeld wordt voor uw panieksymptomen, hoe eerder u kunt verwachten dat u uw paniekaanvallen onder controle krijgt.
Paniekaanvallen bij paniekstoornis
Paniekstoornis is een complexe psychische aandoening die gevoelens van angst en bezorgdheid met zich meebrengt. Zoals uiteengezet in de DSM-5, wordt paniekstoornis geclassificeerd als een angststoornis met een eigen reeks diagnostische criteria.
Het hebben van één onverwachte paniekaanval is meestal een teken dat iemand kan verwachten dat hij of zij er in de toekomst meer zal krijgen. Terugkerende en onverwachte paniekaanvallen zijn een kenmerk van een paniekstoornis. Er is ook aanhoudende bezorgdheid over het krijgen van extra aanvallen of significante veranderingen in gedrag gerelateerd aan de paniekaanvallen.
Mensen bij wie een paniekstoornis is vastgesteld, kunnen ook last krijgen van nachtelijke paniekaanvallen , een type onverwachte paniekaanval dat optreedt wanneer iemand diep in slaap is en hem of haar wakker maakt met panieksymptomen.
Paniekstoornis ontwikkelt zich doorgaans in de late adolescentie of vroege volwassenheid, maar kan soms ook in de kindertijd of late volwassenheid beginnen. Het komt ook bijna twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Daarom raden experts aan dat vrouwen en meisjes ouder dan 13 jaar worden gescreend op angststoornissen tijdens routinematige preventieve zorgonderzoeken.
De oorzaken van een paniekstoornis zijn op dit moment nog niet bekend, maar onderzoek heeft sterke familiebanden aangetoond. Dit suggereert dat iemand met een naast biologisch familielid met een paniekstoornis een groter risico loopt om deze aandoening te ontwikkelen.
Verschillende theorieën onderzoeken de invloed van omgevings-, biologische en psychologische invloeden. De meeste experts zijn het erover eens dat paniekstoornis het resultaat is van een combinatie van deze factoren.
Behandeling voor paniekstoornis
Een persoon met een paniekstoornis kan grote beperkingen ervaren door paniekaanvallen. Ze kunnen bijvoorbeeld veel tijd besteden aan het piekeren over toekomstige paniekaanvallen en kunnen zelfs bepaalde plaatsen en situaties vermijden waarvan ze denken dat ze bijdragen aan de mogelijkheid van een paniekaanval.
Bovendien hebben veel mensen met een paniekstoornis last van eenzaamheid en isolatie, schamen ze zich voor hun symptomen en zijn ze bang dat anderen hen negatief zullen beoordelen vanwege hun panieksymptomen.
Hoewel er geen genezing is voor een paniekstoornis, zijn er talloze behandelingsopties beschikbaar om mensen te helpen hun symptomen te beheersen. De meest voorkomende opties zijn voorgeschreven medicatie en/of psychotherapie. De meeste mensen met een paniekstoornis zullen beide opties proberen, samen met het beoefenen van zelfhulptechnieken.
Medicijnen voor paniekstoornis , zoals antidepressiva en benzodiazepinen, kunnen de intensiteit van paniekaanvallen en andere angstgerelateerde symptomen verminderen. Psychotherapie kan u helpen omgaan met moeilijke emoties en gezonde copingtechnieken ontwikkelen.
Een woord van Verywell
Ongeacht de opties die iemand kiest, is het belangrijk om hulp te krijgen voor paniek en angst. Hoe eerder een diagnose is gesteld en de behandeling begint, hoe sneller iemand kan verwachten om te gaan met symptomen en het leven met paniekstoornis te beheren.
Als u of een dierbare kampt met paniekaanvallen of andere angstsymptomen, neem dan contact op met de nationale hulplijn van de Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelcentra in uw omgeving.
Voor meer informatie over geestelijke gezondheid kunt u terecht in onze Nationale Hulplijn Database .