Co warto wiedzieć o hipochondrii, obecnie nazywanej zaburzeniem lękowym

Zaburzenie lękowe związane z chorobą (IAD), dawniej znane jako hipochondria, to stan charakteryzujący się nadmiernym strachem przed poważnym schorzeniem medycznym, mimo że ma niewiele objawów lub ich nie ma. Osoby cierpiące na IAD często zgłaszają się do lekarzy z objawami, które ich zdaniem są powiązane z problemem medycznym lub mogą uważać, że łagodne objawy są poważniejsze, niż są w rzeczywistości.

Nawet jeśli u osób z IAD nie występuje żadna choroba, obawy te są jak najbardziej uzasadnione, a odczuwany przez nie niepokój może spowodować poważne zaburzenia w normalnym, codziennym funkcjonowaniu.

Hipochondria

Hipochondria, czyli hipochondria, została usunięta w najnowszej wersji Podręcznika diagnostycznego i statystycznego zaburzeń psychicznych (DSM-5, obecnie DSM-5-TR). Hipochondria została usunięta z DSM-5, ponieważ termin ten ma negatywne konotacje i jest stygmatyzujący.

Zamiast tego większość osób, u których wcześniej zdiagnozowano hipochondrię, otrzymuje teraz diagnozę zaburzenia lękowego związanego z chorobą lub zaburzenia objawów somatycznych . Są jednak tacy, którzy uważają, że hipochondria powinna zostać przeklasyfikowana jako fobia,  ponieważ reprezentuje specyficzny strach przed chorobą.

Choć nazwa ta uległa zmianie, nadal często można usłyszeć, jak ktoś jest określany (zazwyczaj w negatywnym kontekście) mianem „hipochondryka”, jeśli jest postrzegany jako osoba, która wyolbrzymia chorobę.

Objawy IAD

Objawy zaburzenia lękowego lub hipochondrii skupiają się głównie na zaabsorbowaniu możliwością bycia chorym, często na podstawie normalnych funkcji organizmu lub łagodnych dolegliwości fizycznych. Typowe objawy obejmują:

• Unikanie ludzi lub miejsc ze strachu przed zarażeniem się chorobą
• Ciągłe poszukiwanie w Internecie informacji o objawach i stanach zdrowia
• Ciągłe rozmawianie z innymi o problemach zdrowotnych
• Stres na tyle znaczący, że utrudnia normalne codzienne funkcjonowanie
• Strach, że odczucia fizyczne są spowodowane poważną chorobą
• Czuję się zdenerwowany i mam obsesję na punkcie częstego sprawdzania stanu zdrowia
• Zwiększona świadomość drobnych objawów fizycznych, takich jak bóle głowy, bóle stawów lub pocenie się
• Umawianie wizyt lekarskich w celu sprawdzenia łagodnych objawów lub normalnych funkcji organizmu
• Znaczne zaniepokojenie możliwością zachorowania

Diagnoza

Zaburzenia lękowe związane z chorobą są często diagnozowane po tym, jak badania fizykalne i laboratoryjne dają prawidłowe wyniki, ale osoba pozostaje zajęta i zaniepokojona podstawowym stanem zdrowia. Diagnoza IAD opiera się na objawach osoby, historii medycznej, wynikach badań i towarzyszących objawach zdrowia psychicznego, takich jak silny lęk .

Diagnozę może utrudniać fakt, że osoby z tym schorzeniem nie czują się uspokojone prawidłowymi wynikami badań ani badań laboratoryjnych, w związku z czym mogą zignorować ustalenia lekarza i poszukać innego specjalisty.

Aby można było zdiagnozować u kogoś zaburzenie lękowe związane z chorobą, muszą u niego występować następujące objawy:

• Nadmierne martwienie się poważną lub zagrażającą życiu chorobą
• Brak lub łagodne objawy somatyczne
• Nadmierne martwienie się i niepokój o zdrowie
• Powtarzające się sprawdzanie pod kątem choroby lub oznak choroby

Ponadto objawy te muszą utrzymywać się przez co najmniej sześć miesięcy i nie mogą być lepiej wyjaśnione przez inne zaburzenie psychiczne.

Powikłania choroby Zaburzenia lękowe

Łatwo jest, aby zaburzenie lękowe związane z chorobą stało się samopowielającym się cyklem.  Wiele fizycznych objawów choroby może być również spowodowanych stresem . Bóle stawów i mięśni, pocenie się, nudności i problemy skórne to kilka z najczęstszych fizycznych objawów, o które martwią się osoby z zaburzeniem lękowym związanym z chorobą. To zmartwienie może z kolei spowodować pogorszenie tych objawów i rozwój nowych objawów.

Inne podobne stany

Zaburzenie lękowe związane z chorobą jest czasami mylone z innymi schorzeniami lub zachowaniami, w tym:

• Nosofobia : Zarówno lęk przed chorobą, jak i nosofobia wiążą się ze strachem przed chorobą.  Różnica polega na dokładnej naturze strachu. Nosofobia to strach przed rozwojem konkretnej choroby, takiej jak rak lub cukrzyca. Zaburzenie lękowe przed chorobą to strach, że istniejące objawy fizyczne mogą być wynikiem niezdiagnozowanej choroby.
• Symulowanie : Ważne jest, aby zauważyć różnicę między zaburzeniem lękowym związanym z chorobą a tym, co jest znane jako symulowanie. Symulowanie obejmuje celowe udawanie choroby w celu uzyskania lub uniknięcia czegoś, na przykład uzyskania odszkodowania finansowego lub uniknięcia konsekwencji prawnych. Zaburzenia lękowe związane z chorobą nie są tym samym, co osoby z IAD, które nie udają choroby i naprawdę wierzą, że są chore lub są narażone na rozwój poważnej choroby.

Co powoduje IAD?

Dokładne przyczyny zaburzeń lękowych związanych z chorobą nie są znane, ale istnieje wiele czynników, które mogą odgrywać rolę w rozwoju tego schorzenia. Niektóre z tych czynników mogą obejmować: 

• Historia choroby w dzieciństwie
• Posiadanie innego zaburzenia zdrowia psychicznego, takiego jak lęk, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne lub ciężka depresja
• Historia traumy, nadużyć lub zaniedbań w dzieciństwie
• Obecność poważnego objawu stanowiącego zagrożenie dla zdrowia
• Stres
• Odczuwanie dyskomfortu podczas doświadczania normalnych doznań cielesnych

Niektóre badania wskazują również, że osoby spędzające dużo czasu w Internecie, przeglądające objawy różnych schorzeń, mogą mieć większe ryzyko wystąpienia IAD 

Typy

Istnieją dwa typy zaburzeń lękowych związanych z chorobą: zaburzenie polegające na poszukiwaniu opieki i zaburzenie polegające na unikaniu opieki.

Typ poszukujący opieki

Niektórzy ludzie z zaburzeniami lękowymi związanymi z chorobą reagują potrzebą ciągłego zapewnienia. Mogą regularnie odwiedzać lekarza, mimo że badania wykazują, że wszystko jest w porządku. Mogą również często skarżyć się na swoje objawy przyjaciołom i członkom rodziny. 

Typ unikający opieki

Inni z IAD reagują w przeciwny sposób. Mogą unikać wizyt u lekarza z obawy przed usłyszeniem złych wieści. Mogą być niechętni do dzielenia się swoimi obawami z bliskimi, albo dlatego, że boją się potwierdzenia swoich obaw, albo dlatego, że uważają, że nie zostaną potraktowani poważnie. 

Jak leczyć IAD

Badania wykazały, że istnieją metody leczenia, które mogą być skuteczne w przypadku zaburzeń lękowych związanych z chorobą.  Leczenie często zależy od charakteru i ciężkości schorzenia, a także wszelkich współwystępujących problemów ze zdrowiem psychicznym.

Psychoterapia

Istnieją różne rodzaje psychoterapii, które mogą być przydatne w leczeniu lęku związanego z chorobą. Terapia poznawczo-behawioralna  (CBT) stała się popularną opcją leczenia IAD. Ten rodzaj terapii pomaga ludziom nauczyć się radzić sobie z lękiem, który odczuwają w związku ze swoimi objawami fizycznymi. To z kolei może pomóc w zmniejszeniu samych objawów.

Leki

Oprócz terapii mogą być przepisane leki. Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny  (SSRI) to rodzaj leków, które mogą pomóc w leczeniu zaburzeń lękowych związanych z chorobą.  Leki te są ogólnie znane jako leki przeciwdepresyjne i działają poprzez wpływ na poziom serotoniny w mózgu. Przykłady obejmują Zoloft (sertralina), Paxil (paroksetyna) i Prozac (fluoksetyna).

Korona

Oprócz profesjonalnego leczenia tej przypadłości, istnieje szereg strategii samopomocy, które mogą okazać się pomocne w zmniejszeniu uczucia choroby wywołanego zaburzeniami lękowymi:

• Zarządzaj poziomem stresu. Ponieważ stres może przyczyniać się do lęku przed chorobą, znalezienie sposobów na złagodzenie stresu może być pomocne. Głębokie oddychanie , wizualizacja i progresywny relaks mięśni to tylko kilka technik, które mogą okazać się pomocne w łagodzeniu stresu.
• Praktykuj uważność. Uważność to technika polegająca na skupieniu się na swoim ciele w chwili obecnej. Może pomóc ci lepiej zrozumieć normalne odczucia, które odczuwasz każdego dnia, aby wydawały się bardziej normalne i mniej przypominały potencjalne problemy zdrowotne.
• Unikaj nieprzydatnych informacji. Ciągłe czytanie przerażających artykułów online o stanach zdrowia może nasilać niepokój. Kiedy szukasz informacji, szukaj źródeł, które są wiarygodne i uspokajające, ale unikaj ciągłego czytania o stanach zdrowia lub chorobach.

Jeśli stale martwisz się objawami fizycznymi, ważne jest, abyś szukał leczenia. Zazwyczaj najlepiej jest najpierw odwiedzić lekarza rodzinnego, aby wykluczyć wszelkie możliwe przyczyny medyczne objawów. Jeśli lekarz nie znajdzie choroby, następnym krokiem jest zwrócenie się o pomoc do specjalisty zdrowia psychicznego.

Nieleczone zaburzenie lękowe może ostatecznie spowodować, że ograniczysz swoje aktywności życiowe z powodu swoich lęków. Jednak dzięki leczeniu możesz opanować swoje objawy i kontynuować codzienne życie.