Teoria przywództwa sytuacyjnego

Teoria przywództwa sytuacyjnego sugeruje, że żaden pojedynczy styl przywództwa nie jest najlepszy. Zamiast tego zależy to od tego, jaki typ przywództwa i strategie są najlepiej dostosowane do zadania.

Zgodnie z tą teorią najskuteczniejszymi liderami są ci, którzy potrafią dostosować swój styl do sytuacji i zwracać uwagę na takie wskazówki, jak rodzaj zadania, charakter grupy i inne czynniki, które mogą mieć wpływ na wykonanie zadania.

Teoria przywództwa sytuacyjnego

Teorię przywództwa sytuacyjnego często określa się mianem teorii przywództwa sytuacyjnego Hersey’a-Blancharda, od imion jej twórców, dr. Paula Hersey’a, autora „The Situational Leader” i Kennetha Blancharda, autora „One-Minute Manager”.

Style przywództwa

Hersey i Blanchard zasugerowali, że istnieją cztery podstawowe style przywództwa:

• Mówienie (S1) : W tym stylu przywództwa przywódca mówi ludziom, co mają robić i jak to robić.
• Sprzedaż (S2) : Ten styl obejmuje więcej wymiany zdań między liderami i zwolennikami . Liderzy „sprzedają” swoje pomysły i przesłanie, aby członkowie grupy kupili ten proces.
• Uczestniczenie (S3) : W tym podejściu lider oferuje mniej wskazówek i pozwala członkom grupy odgrywać bardziej aktywną rolę w wymyślaniu pomysłów i podejmowaniu decyzji.
• Delegowanie (S4) : Ten styl charakteryzuje się mniej zaangażowanym, nieangażującym podejściem do przywództwa . Członkowie grupy mają tendencję do podejmowania większości decyzji i brania na siebie większości odpowiedzialności za to, co się dzieje.

Poziomy dojrzałości

Właściwy styl przywództwa zależy w dużej mierze od poziomu dojrzałości (tj. poziomu wiedzy i kompetencji) jednostek lub grupy.

Teoria Hersey’a i Blancharda wyróżnia cztery różne poziomy dojrzałości, obejmujące:

• M1 : Członkom grupy brakuje wiedzy, umiejętności i chęci do wykonania zadania.
• M2 : Członkowie grupy są chętni i entuzjastyczni, ale brakuje im umiejętności.
• M3 : Członkowie grupy mają umiejętności i możliwości potrzebne do wykonania zadania, ale nie chcą wziąć na siebie odpowiedzialności.
• M4 : Członkowie grupy są wysoko wykwalifikowani i chętni do wykonania zadania.

Dopasowanie stylów i poziomów

Style przywództwa mogą być dopasowane do poziomów dojrzałości. Model Hersey-Blanchard sugeruje, że następujące style przywództwa są najbardziej odpowiednie dla tych poziomów dojrzałości:

• Niska dojrzałość (M1) — opowiadanie (S1)
• Średnia dojrzałość (M2) — sprzedaż (S2)
• Średnia dojrzałość (M3) — uczestnicząca (S3)
• Wysoka dojrzałość (M4) — delegowanie (S4)

Jak to działa

Bardziej „mówiący” styl może być konieczny na początku projektu, gdy podwładni nie mają odpowiedzialności lub wiedzy, aby pracować samodzielnie. Jednak w miarę jak podwładni stają się bardziej doświadczeni i kompetentni, lider może chcieć przejść na podejście bardziej delegujące.

Sytuacyjne podejście do przywództwa pozwala również uniknąć pułapek podejścia opartego na jednym stylu, uznając, że istnieje wiele różnych sposobów radzenia sobie z problemem i że liderzy muszą być w stanie ocenić sytuację oraz poziom dojrzałości podwładnych, aby określić, które podejście będzie najskuteczniejsze w danym momencie.

Teorie sytuacyjne zatem większą uwagę zwracają na złożoność dynamicznych sytuacji społecznych i wiele jednostek odgrywających różne role, które ostatecznie przyczyniają się do wyniku sytuacji.

Przywództwo sytuacyjne II

Situational Leadership II (lub model SLII) został opracowany przez Kennetha Blancharda i opiera się na oryginalnej teorii Blancharda i Herseya. Zgodnie z poprawioną wersją teorii, skuteczni liderzy muszą opierać swoje zachowanie na poziomie rozwoju członków grupy w odniesieniu do konkretnych zadań.

Kompetencje i zaangażowanie

Poziom rozwoju jest określany przez poziom kompetencji i zaangażowania każdej osoby. Poziomy te obejmują:

• Entuzjastyczny początkujący (D1) : Duże zaangażowanie, niskie kompetencje
• Uczeń rozczarowany (D2) : Pewna kompetencja, ale niepowodzenia doprowadziły do ​​niskiego zaangażowania
• Wykonawca zdolny, ale ostrożny (D3) : Kompetencje rosną, ale poziom zaangażowania jest różny
• Osoba samodzielna i osiągająca sukcesy (D4) : wysokie kompetencje i zaangażowanie

Style przywództwa SLII

SLII sugeruje również, że skuteczne przywództwo zależy od dwóch kluczowych zachowań: wspierania i kierowania. Zachowania kierowania obejmują wydawanie konkretnych wskazówek i instrukcji oraz próby kontrolowania zachowań członków grupy. Zachowania wspierające obejmują działania takie jak zachęcanie podwładnych, słuchanie oraz oferowanie uznania i informacji zwrotnej.

Teoria ta wyróżnia cztery style przywództwa sytuacyjnego:

• Reżyseria (S1) : Wysoki poziom zachowań reżyserskich, niski poziom zachowań wspierających
• Coaching (S2) : Wysoki poziom zarówno kierowania, jak i wspierania zachowań
• Wspierające (S3) : Niski poziom zachowań kierujących i wysoki poziom zachowań wspierających
• Delegowanie (S4) : Niski poziom zachowań kierowniczych i wspierających

Elementy teorii przywództwa sytuacyjnego

Eksperci wskazują na cztery kluczowe czynniki kontekstowe, których liderzy muszą być świadomi, dokonując oceny sytuacji.

Rozważ relację

Liderzy muszą brać pod uwagę relacje między liderami a członkami grupy. Czynniki społeczne i interpersonalne mogą odgrywać rolę w określeniu, które podejście jest najlepsze.

Na przykład grupa, której brakuje wydajności i produktywności, może skorzystać ze stylu, który kładzie nacisk na porządek, zasady i jasno określone role. Z drugiej strony produktywna grupa wysoko wykwalifikowanych pracowników może skorzystać ze stylu bardziej demokratycznego , który pozwala członkom grupy pracować niezależnie i mieć wpływ na decyzje organizacyjne.

Rozważ zadanie

Lider musi rozważyć samo zadanie. Zadania mogą być proste lub złożone, ale lider musi mieć jasne pojęcie, na czym dokładnie polega zadanie, aby ustalić, czy zostało ono pomyślnie i kompetentnie wykonane.

Weź pod uwagę poziom autorytetu

Należy również wziąć pod uwagę poziom autorytetu, jaki lider ma nad członkami grupy. Niektórzy liderzy mają władzę nadaną przez samą pozycję, taką jak możliwość zwalniania, zatrudniania, nagradzania lub upominania podwładnych.

Inni liderzy zdobywają władzę poprzez relacje z pracownikami, często zyskując ich szacunek, oferując im wsparcie i pomagając im poczuć się włączonymi w proces podejmowania decyzji .

Weź pod uwagę poziom dojrzałości

Jak sugeruje model Hersey-Blanchard, liderzy muszą brać pod uwagę poziom dojrzałości każdego członka grupy. Poziom dojrzałości jest miarą zdolności jednostki do wykonania zadania, a także jej chęci do wykonania zadania . Przydzielenie zadania członkowi, który jest chętny, ale nie ma zdolności, jest przepisem na porażkę.

Będąc w stanie dokładnie określić poziom dojrzałości każdego pracownika, lider może wybrać najlepsze podejście do przywództwa, które pomoże pracownikom osiągnąć ich cele.