Zamknij ten odtwarzacz wideo
Agonista dopaminy to rodzaj leku, który wiąże się z receptorami dopaminy w mózgu i naśladuje działanie dopaminy. Dopamina jest ważnym neuroprzekaźnikiem , który odgrywa rolę w wielu funkcjach umysłowych.
Poziomy dopaminy mogą mieć wpływ na nastrój, pamięć i zachowanie. Agoniści dopaminy są czasami stosowani w leczeniu zaburzeń związanych z problemami z dopaminą, w tym schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej .
W tym artykule wyjaśnimy, jak agoniści dopaminy są stosowani w leczeniu stanów psychotycznych. Efekt ten najlepiej ilustrują Abilify (arypiprazol) i Rexulti (breksiprazole). Te neuroleptyki przeciwpsychotyczne/atypowe drugiej generacji różnią się od wszystkich innych atypowych leków przeciwpsychotycznych sposobem działania.
Spis treści
Agoniści i antagoniści dopaminy
Dopamina jest jednym z neuroprzekaźników znajdujących się w przestrzeni synaptycznej, która jest przestrzenią między neuronami (komórkami nerwowymi). Dopamina jest uwalniana do przestrzeni synaptycznej z pęcherzyków umieszczonych w neuronie presynaptycznym. Następnie te substancje chemiczne wiążą się z receptorami dopaminy w neuronie postsynaptycznym.
Można to porównać do efektu klucza i zamka: receptory dopaminy działają jak zamki, które otwierają się, gdy „klucz” dopaminy zostanie włożony do zamka.
Jednym z wyjaśnień schizofrenii jest to, że w synapsach w niektórych częściach mózgu znajduje się zbyt dużo dopaminy. Uważa się, że pozytywne objawy schizofrenii są wynikiem wszystkich tych „dodatkowych” cząsteczek dopaminy.
Antagoniści dopaminy
Niektóre leki przeciwpsychotyczne działają jako antagoniści dopaminy. Wiążą się z receptorami dopaminy, blokując w ten sposób wiązanie dopaminy z komórkami postsynaptycznymi. A bez właściwego klucza, tj. dopaminy, zamek nie otwiera się. Zapobiega to nadmiernej aktywności dopaminy i pomaga złagodzić niektóre objawy schizofrenii.
Problem z tym podejściem polega na tym, że blokada dopaminy występuje w całym mózgu, podczas gdy nadmiar dopaminy w schizofrenii ogranicza się do określonych części mózgu. Ponadto w schizofrenii, podczas gdy niektóre części mózgu są narażone na nadmiar dopaminy, inne części faktycznie doświadczają deficytu dopaminy.
Antagoniści dopaminy blokują receptory dopaminy nie tylko w miejscach, gdzie jest jej zbyt dużo, ale również tam, gdzie jest jej zbyt mało.
Antagonisty dopaminy są skuteczne w przypadku objawów pozytywnych, ponieważ blokują receptory w obszarach mózgu, w których występuje zbyt dużo dopaminy. Ale to jest powód, dla którego te leki mają tendencję do nasilania objawów negatywnych , problemów poznawczych i innych skutków ubocznych u pacjentów je przyjmujących.
Częściowe agonisty dopaminy
Potencjalnym rozwiązaniem jest użycie częściowych agonistów. Częściowy agonista dopaminy to cząsteczka, która wiąże się z receptorem i częściowo go aktywuje. Wyobraź sobie, że jest to klucz, który pasuje do zamka, dzięki czemu drzwi można poruszać, ale nie można ich całkowicie otworzyć.
Efekt częściowego agonisty dopaminy jest mniejszy niż efekt całkowity, ale większy niż całkowity brak efektu, co ma miejsce, gdy receptor jest całkowicie zablokowany. Innymi słowy, efekt częściowy.
Częściowy agonista dopaminy, taki jak aripiprazol, zmniejsza działanie nadmiaru dopaminy, zajmując miejsce na receptorach dopaminy. Ponieważ receptory są aktywowane tylko częściowo, aktywność dopaminy jest minimalizowana.
W sytuacjach, gdy jest zbyt mało dopaminy, aby aktywować wszystkie dostępne receptory, aripiprazol faktycznie wiąże się z niezajętymi receptorami i naśladuje jego działanie, nawet jeśli tylko częściowo. Może to pomóc zwiększyć działanie dopaminy w synapsach, które wcześniej były pozbawione dopaminy.
W zależności od aktualnego poziomu dopaminy u danej osoby, lek będący agonistą dopaminy, taki jak arypiprazol, może działać jako całkowity antagonista, umiarkowany antagonista lub częściowy agonista.
Podsumowanie
Częściowe agonisty dopaminy, takie jak aripiprazol, działają jako modulator efektów dopaminy. Gdy są obecne, leki te zmniejszają efekty zarówno nadmiaru dopaminy (poprzez zmniejszenie działania dopaminy, gdy jest jej za dużo), jak i niedoboru (poprzez zwiększenie działania dopaminy, gdy jest jej za mało).
Rodzaje agonistów dopaminy
Leki przeciwpsychotyczne działające jako agoniści dopaminy to:
- Abilify (arypiprazol)
- Rexulti (breksiprazol)
Większość leków przeciwpsychotycznych drugiej generacji (atypowych) blokuje receptory D-2 (dopaminy-2), ale blokuje również receptory serotoniny . Serotonina jest kolejnym neuroprzekaźnikiem zaangażowanym w nastrój.
Leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji, takie jak Risperdal (risperidon) , Geodon (ziprasidon) i Invega (paliperidon), są silnymi antagonistami receptorów dopaminowych D2, podczas gdy Clozaril (klozapina) i Seroquel (kwetiapina) są słabymi antagonistami receptorów D2.
Inne rodzaje agonistów dopaminy
Istnieją również inne rodzaje leków agonistów dopaminy, które mogą być przepisywane w celu leczenia schorzeń medycznych związanych z aktywnością dopaminy. Na przykład niektóre leki agonistów dopaminy mogą być pomocne w leczeniu choroby Parkinsona i zespołu niespokojnych nóg. Badania wykazały również, że kannabidiol (CBD) działa jako częściowy agonista dopaminy i może mieć działanie przeciwpsychotyczne.
Zastosowania agonistów dopaminy
Ponieważ te leki modulują aktywność dopaminy, mogą być przydatne w leczeniu schorzeń psychiatrycznych, w tym schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej. Schorzenia te są związane z nadmierną aktywnością dopaminy.
Nadmierne działanie dopaminy może powodować nadmierną aktywność niektórych obszarów mózgu, co uważa się za czynnik wywołujący takie objawy, jak urojenia i halucynacje .
FDA zatwierdziła również arypiprazol w leczeniu innych schorzeń, w tym mieszanych epizodów choroby afektywnej dwubiegunowej, długotrwałego leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej, leczenia wspomagającego ciężkiej depresji , zespołu Tourette’a oraz objawów drażliwości związanych z autyzmem.
Lek jest czasami przepisywany poza wskazaniami w leczeniu zaburzeń osobowości typu borderline i podwyższonego poziomu prolaktyny, który może wystąpić podczas przyjmowania innych leków przeciwpsychotycznych.
Wpływ agonistów dopaminy
Agoniści dopaminy mogą pomóc złagodzić typowe objawy schizofrenii, w tym halucynacje, urojenia i zdezorganizowane myślenie. Badania sugerują, że arypiprazol jest tak samo skuteczny jak inne leki przeciwpsychotyczne w leczeniu schizofrenii.
Zaletą tego leku jest to, że jest mniej prawdopodobne, że wywoła pozapiramidowe skutki uboczne niż typowe leki przeciwpsychotyczne. Jest również mniej prawdopodobne, że wywoła zmiany metaboliczne niż inne atypowe leki przeciwpsychotyczne.
Jakie są pozapiramidowe skutki uboczne?
Działania niepożądane pozapiramidowe to mimowolne ruchy, które czasami występują podczas przyjmowania leków przeciwpsychotycznych. Są one mniej prawdopodobne w przypadku niektórych rodzajów leków, ale wszystkie leki przeciwpsychotyczne mogą potencjalnie powodować te działania niepożądane.
Potencjalne pułapki
Agoniści dopaminy mogą nadal mieć skutki uboczne i inne niepożądane reakcje. Niektóre potencjalne skutki uboczne obejmują:
- Zaparcie
- Senność
- Do objawów pozapiramidowych (EPS) zalicza się akatyzję, dystonię, parkinsonizm i późną dyskinezę
- Bóle głowy
- Zwiększony poziom glukozy
W przypadku aripiprazolu ryzyko wystąpienia pewnych neurologicznych działań niepożądanych, takich jak epizody ostrej sztywności mięśni (dystonia) lub mimowolne zaburzenia ruchu (dyskineza), jest niskie. Można to porównać z lekami przeciwpsychotycznymi, które mają wysokie ryzyko wystąpienia tych działań niepożądanych, które są klasyfikowane jako typowe.
Podsumowanie
Typowe leki przeciwpsychotyczne działają poprzez blokowanie większości receptorów dopaminy D2, podczas gdy atypowe leki przeciwpsychotyczne wpływają na receptory dopaminy, a także niektóre receptory serotoniny. Podczas gdy częściowe agonisty, takie jak aripiprazol, mają lepszy profil bezpieczeństwa, ludzie mogą doświadczać skutków ubocznych podczas przyjmowania tych leków.
Streszczenie
Agoniści dopaminy, tacy jak Abilify i Rexulti, mogą być skuteczną opcją w leczeniu schizofrenii. Leki te działają poprzez wpływ na receptory dopaminy, pomagając modulować poziom dopaminy w organizmie.
Może to pomóc złagodzić niektóre objawy psychotyczne, takie jak halucynacje, urojenia i zdezorganizowane myślenie. Leki te są również mniej skłonne do wywoływania objawów pozapiramidowych niż inne rodzaje leków przeciwpsychotycznych ze względu na ich mechanizm działania.