Wat is kleptomanie?

Vrouw steelt fles wijn uit supermarkt

SpeedKingz/istockphoto


Kleptomanie is een aandoening die wordt gekenmerkt door een onweerstaanbare drang om te stelen. Mensen stelen items die ze niet nodig hebben, die ze zich kunnen veroorloven om te kopen, of die weinig tot geen monetaire waarde hebben. Personen met kleptomanie ervaren spanning die wordt verlicht door de diefstal te plegen. 

Kleptomanie ontstaat vaak tijdens de adolescentie en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.  Omdat stelen illegaal is, kan deze stoornis aanzienlijke juridische gevolgen hebben.

Mensen met kleptomanie kunnen worden gearresteerd, berecht en opgesloten als gevolg van hun symptomen. Een onderzoek onder klinische patiënten wees uit dat meer dan 68% van degenen met kleptomanie was gearresteerd voor diefstal. Iets meer dan 20% van deze patiënten was veroordeeld en opgesloten voor hun misdaden. 

Tekenen en symptomen

Volgens de diagnostische criteria die de American Psychiatric Association in de DSM-5 heeft vastgesteld , wordt kleptomanie gekenmerkt door een herhaaldelijk onvermogen om de drang tot stelen te weerstaan. Mensen met deze aandoening ervaren een opbouw van spanning vóór de diefstal en een daaropvolgende ontlading van angst en spanning wanneer ze een diefstal plegen. Stelen resulteert in gevoelens van bevrediging, opluchting en zelfs plezier. 

Hoewel de diefstal de spanning die het individu ervoer kan verlichten, kan hij of zij na de misdaad toch nog gevoelens van schuld en berouw hebben. Gevoelens van schaamte, zelfverwijt en berouw komen vrij vaak voor na een diefstal. 

Het is belangrijk om op te merken dat kleptomanie niet gepaard gaat met diefstal voor persoonlijk gewin.  Mensen met deze aandoening stelen geen dingen op basis van een financiële prikkel of omdat ze de items die ze meenemen begeren. Deze diefstallen zijn ook niet gerelateerd aan het niet kunnen betalen van de items in kwestie. In veel gevallen hebben de items zelf weinig tot geen monetaire waarde.

Soms zal een persoon met kleptomanie de items ergens opbergen, vaak om er nooit naar te kijken of ze te gebruiken. Anderen kunnen van de gestolen objecten afkomen door ze weg te geven aan vrienden en familie of ze zelfs terug te brengen naar de plek waar ze vandaan kwamen.

Diefstalgebeurtenissen vereisen doorgaans geen uitgebreide planning en vinden vaak spontaan plaats.  Mensen met deze aandoening kunnen zich in een openbare omgeving bevinden, zoals een winkelcentrum of supermarkt, wanneer de drang om te stelen toeslaat. De intensiteit van deze drang kan variëren. Mensen met deze aandoening kunnen diefstal vermijden wanneer de kans groot is dat hun winkeldiefstal wordt ontdekt, zoals wanneer winkelpersoneel of wetshandhaving in de buurt is.

Belangrijkste symptomen van kleptomanie

  • Een herhaaldelijk onvermogen om de impuls om te stelen te weerstaan
  • Het stelen van spullen die geen waarde hebben of die men niet nodig heeft
  • Gevoelens van opluchting of plezier tijdens de diefstal

Wat zou het anders kunnen zijn?

Kleptomanie onderscheidt zich van normale winkeldiefstal omdat winkeldieven hun diefstallen doorgaans plannen en dit gedrag vertonen om items te verkrijgen die ze willen, maar niet kunnen betalen. Personen met kleptomanie stelen daarentegen spontaan om de spanning te verlichten die blijft toenemen als ze niets doen. 

Kleptomanie kan op zichzelf voorkomen, maar het verschijnt vaak ook samen met andere aandoeningen. Mensen met deze aandoening kunnen vatbaar zijn voor middelenmisbruik en  angst , evenals andere aandoeningen die verband houden met impulscontrole .  Enkele andere aandoeningen die samen met kleptomanie kunnen voorkomen, zijn: 

Er is ook aangetoond dat de stoornis verband houdt met middelen- en alcoholgebruik . Sommige experts suggereren dat er mogelijk een soort gedeelde genetische link is tussen middelenmisbruikstoornissen en kleptomanie. 

Uit onderzoek is ook gebleken dat 73 procent van de personen met kleptomanie op enig moment in hun leven ook de diagnose van een affectieve stoornis krijgt.  Onderzoeken suggereren ook vergelijkbare hoge comorbiditeitspercentages met andere psychiatrische aandoeningen, waaronder angststoornissen , bipolaire stoornis en eetstoornissen . 

Bij 43 tot 55% van de personen met kleptomanie is ook een bijkomende persoonlijkheidsstoornis vastgesteld, waarbij de paranoïde persoonlijkheidsstoornis en de theatrale persoonlijkheidsstoornis de meest voorkomende zijn.

Om de diagnose kleptomanie te kunnen stellen, moet eerst worden vastgesteld dat de symptomen niet beter verklaard kunnen worden door een andere psychiatrische aandoening, zoals een gedragsstoornis of een antisociale persoonlijkheidsstoornis.

Oorzaken

De exacte oorzaken van kleptomanie worden onderzocht, hoewel wordt gesuggereerd dat zowel genetische als omgevingsinvloeden een rol kunnen spelen. Verschillende perspectieven in de psychologie hebben een paar mogelijke verklaringen voorgesteld:

De psychoanalytische benadering : Psychoanalytische verklaringen voor kleptomanie hebben het op verschillende manieren geconceptualiseerd. Sommigen suggereren dat mensen gedreven worden om objecten te verkrijgen om symbolisch te compenseren voor een bepaald type vroeg verlies of verwaarlozing.  Volgens deze benadering ligt de behandeling van de stoornis in het ontdekken van de onderliggende motivaties voor het gedrag.

De cognitief-gedragsmatige benadering : Cognitief-gedragsmatige verklaringen suggereren dat de stoornis kan beginnen wanneer een individu positief wordt bekrachtigd voor het stelen van iets. Nadat de eerste diefstal plaatsvindt zonder negatieve gevolgen, wordt het waarschijnlijker dat het gedrag in de toekomst opnieuw zal voorkomen.

Uiteindelijk worden de signalen die geassocieerd worden met de diefstalacties erg sterk, waardoor het waarschijnlijker wordt dat het doorgaat. Wanneer iemand zich in een situatie bevindt waarin vergelijkbare omgevingssignalen aanwezig zijn, kan de overweldigende drang om te stelen gewoonweg onweerstaanbaar zijn.

Omdat de daad van stelen de stress en spanning verlicht die het individu ervoer, wordt het gedrag ook geassocieerd met stressverlichting. Na verloop van tijd kan het individu beginnen te stelen als een manier om met stress om te gaan en deze te verlichten.

De biologische benadering : biologische verklaringen suggereren dat het gedrag mogelijk verband houdt met specifieke hersengebieden en mogelijke dysregulatie van bepaalde neurotransmitters . Sommige onderzoeken hebben het ontstaan ​​van kleptomanie in verband gebracht met disfunctie in de frontale hersenkwab.  In twee gerapporteerde gevallen resulteerde stomp trauma aan de frontale hersenkwab in fysieke symptomen zoals duizeligheid, gedragssymptomen zoals agressie en cognitieve symptomen zoals geheugenverlies gevolgd door het plotselinge ontstaan ​​van kleptomanie-gerelateerd gedrag.

Uit onderzoek is ook gebleken dat SSRI’s effectief zijn gebruikt bij de behandeling van kleptomanie, wat erop wijst dat de regulatie van serotonine hierbij betrokken kan zijn.  Andere neurotransmitters, zoals dopamine en endogene opioïden, spelen mogelijk ook een rol bij de ontwikkeling van de stoornis.

Prevalentie

Hoe vaak komt kleptomanie voor? Er wordt gedacht dat het relatief zeldzaam is. Geschat wordt dat de lifetime-prevalentie ergens tussen de 0,3 en 0,6 van de bevolking ligt, hoewel er ook is gesuggereerd dat het werkelijke aantal hoger kan liggen.  Sommigen suggereren: 

  • De exacte prevalentie van kleptomanie is niet bekend, maar geschat wordt dat het ongeveer 1,2 miljoen volwassenen in de VS treft, wat neerkomt op 6 op de 1000 volwassenen.
  • Geschat wordt dat kleptomanie verantwoordelijk is voor 5 procent van alle winkeldiefstallen. Dit komt neer op een jaarlijks economisch verlies van ongeveer 500 miljoen dollar.

Omdat mensen zich misschien schamen of zich schamen voor hun aandoening, wordt gedacht dat de stoornis ondergerapporteerd wordt. Er bestaan ​​geen nationale gegevens die de prevalentie in de algemene bevolking beoordelen, maar cijfers uit klinische steekproeven suggereren dat kleptomanie veel vaker voorkomt dan eerder werd gedacht. Een onderzoek onder klinische patiënten vond bijvoorbeeld dat bijna 3,4-28 procent huidige symptomen rapporteerde die consistent waren met kleptomanie. 

Diagnose

Kleptomanie wordt doorgaans gediagnosticeerd door een arts of professional in de geestelijke gezondheidszorg. Omdat kleptomanie vaak samengaat met andere aandoeningen zoals eetstoornissen, middelen- en alcoholmisbruik en angststoornissen, wordt het vaak gediagnosticeerd wanneer mensen worden doorverwezen naar een arts voor hun comorbide psychiatrische symptomen. Diagnose kan ook plaatsvinden als de symptomen van kleptomanie hebben geleid tot een arrestatie voor diefstal.

Na een eerste onderzoek door een arts kan de patiënt worden doorverwezen naar een psycholoog of psychiater voor verdere evaluatie. Diagnose kan bestaan ​​uit het gebruiken van patiëntinterviews en het doornemen van juridische dossiers. Het toedienen van psychometrische schalen zoals de Kleptomania Symptoms Assessment Scale (K-SAS) of de Yale Brown Obsessive Compulsive Scale, Modified for Kleptomania (K-YBOCS) kan ook nuttig zijn bij het stellen van een diagnose. 

De geheimzinnige aard van de stoornis, evenals de bijbehorende gevoelens van schuld en schaamte, kunnen de diagnose en behandeling in de weg staan. In sommige gevallen krijgen mensen alleen een diagnose en behandeling vanwege contact met het rechtssysteem als gevolg van het betrapt worden op het plegen van een diefstal.

Behandeling

Twee van de meest voorkomende behandelingen voor kleptomanie zijn:

Medicijnen : Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) en andere antidepressiva zijn effectief gebleken bij de behandeling van de symptomen van kleptomanie  en kunnen worden gebruikt in combinatie met cognitieve gedragstherapie.

Psychotherapie : Cognitieve gedragstherapie richt zich op zowel de gedachten als het gedrag die bijdragen aan stelen en is gebleken enigszins effectief te zijn bij het beheersen van de symptomen van kleptomanie. 

Psychotherapie is vaak een eerstelijnsbehandeling voor impulscontrolestoornissen, met als doel de patiënt te helpen hun impulsen te herkennen, te ontdekken waarom ze op deze impulsen reageren en meer geschikte manieren te vinden om impulsen en spanningen te verlichten. Onlangs is er een verschuiving geweest naar het gebruik van psychofarmacologische interventies naast psychotherapeutische benaderingen.

Vroegtijdige interventie en effectieve behandeling zijn belangrijk om mensen die symptomen van kleptomanie ervaren te helpen onnodige stress en bijbehorende juridische consequenties van hun aandoening te voorkomen. Het is ook belangrijk om eventuele co-occuring aandoeningen die aanwezig kunnen zijn, te behandelen met de juiste interventies.

Een woord van Verywell

Kleptomanie is een ernstige psychiatrische aandoening die een grote impact kan hebben op iemands functioneren en leven. De aandoening kan niet alleen leiden tot aanzienlijke stress, maar kan ook resulteren in ernstige juridische consequenties voor mensen die betrapt worden op diefstal. Arrestatie, opsluiting en juridische kosten zijn niet ongewoon voor mensen met kleptomanie.

Gelukkig zijn er stappen die u kunt ondernemen als u of iemand die u kent kleptomanie heeft. Met de juiste behandeling kunt u manieren vinden om met uw impulsen om te gaan en negatief gedrag te vervangen door gunstiger gedrag. Als u vermoedt dat u kleptomanie heeft, raadpleeg dan uw arts of een professional in de geestelijke gezondheidszorg om een ​​behandelplan te bepalen dat het meest geschikt is voor uw behoeften.

12 Bronnen
MindWell Guide gebruikt alleen bronnen van hoge kwaliteit, waaronder peer-reviewed studies, om de feiten in onze artikelen te ondersteunen. Lees ons redactionele proces om meer te weten te komen over hoe we feiten controleren en onze content accuraat, betrouwbaar en geloofwaardig houden.
  1. Saluja B, Chan LG, Dhaval D. Kleptomanie: een casusreeksSingapore Med J. 2014;55(12):e207–e209. doi:10.11622/smedj.2014188

  2. Schreiber L, Odlaug BL, Grant JE. Impulse control disorders: bijgewerkt overzicht van klinische kenmerken en farmacologisch managementFront Psychiatry . 2011;2:1. Gepubliceerd 2011 Feb 21. doi:10.3389/fpsyt.2011.00001

  3. Grant JE, Odlaug BL, Davis AA, Kim SW. Juridische gevolgen van kleptomaniePsychiater Q. 2009;80(4):251–259. doi:10.1007/s11126-009-9112-8

  4. Grant JE, Odlaug BL. Cleptomanie: características clínicas en tratamento [Kleptomanie: klinische kenmerken en behandeling]Braz J Psychiatrie . 2008;30 Bijlage 1:S11–S15. doi:10.1590/s1516-44462006005000054

  5. Dell’Osso B, Altamura AC, Allen A, Marazziti D, Hollander E. Epidemiologische en klinische updates over impulscontrolestoornissen: een kritische reviewEur Arch Psychiatry Clin Neurosci . 2006;256(8):464–475. doi:10.1007/s00406-006-0668-0

  6. Baylé FJ, Caci H, Millet B, Richa S, Olié JP. Psychopathologie en comorbiditeit van psychiatrische stoornissen bij patiënten met kleptomanieAm J Psychiatry . 2003;160(8):1509–1513. doi:10.1176/appi.ajp.160.8.1509

  7. Grant JE, Odlaug BL, Kim SW. Kleptomanie: klinische kenmerken en relatie tot middelenmisbruikstoornissenAm J Drug Alcohol Abuse . 2010;36(5):291–295. doi:10.3109/00952991003721100

  8. Talih FR. Kleptomanie en mogelijke verergerende factoren: een review en casusrapportInnov Clin Neurosci . 2011;8(10):35–39.

  9. Grant JE, Correia S, Brennan-Krohn T. Integriteit van de witte stof bij kleptomanie: een pilotstudiePsychiatry Res . 2006;147(2-3):233–237. doi:10.1016/j.pscychresns.2006.03.003

  10. Lepkifker E, Dannon PN, Ziv R, Iancu I, Horesh N, Kotler M. De behandeling van kleptomanie met serotonineheropnameremmersClin Neuropharm. 1999 ; 22 (1):40–43. doi:10.1097/00002826-199901000-00008

  11. Grant JE, Kim SW, Odlaug BL. Een dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek naar de opiaatantagonist naltrexon bij de behandeling van kleptomanieBiol Psychiatry . 2009;65(7):600–606. doi:10.1016/j.biopsych.2008.11.022

  12. Kohn CS, Antonuccio DO. Behandeling van kleptomanie met behulp van cognitieve en gedragsstrategieën . Clin Case Stud . 2002;1(1):25-38. doi:10.1177/1534650102001001003

Aanvullende lectuur

  • Ries, RK, Fiellin, DA, Miller, SC, &; Saitz, R. Principes van verslavingsgeneeskunde. Philadelphia: Lippincott, Williams, &; Wilkins; 2009.

  • Schreiber, LRN, Odlaug, BL, &; Grant, JE. Interventies voor verslavingen: Hoofdstuk 58. Medicijnen voor gedragsverslavingen. San Diego, CA: Academic Press; 2013.

  • American Psychiatric Association. Diagnostische en statistische handleiding voor psychische stoornissen (5e ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing; 2013.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top